Liệt mặt do thời tiết lạnh đột ngột: Không chỉ là chuyện của người lớn tuổi

Bệnh nhân nữ, 30 tuổi, sáng ngủ dậy phát hiện liệt hoàn toàn nửa mặt phải: mắt nhắm không kín, méo miệng, nhân trung lệch. Lo lắng, bệnh nhân tự tìm đến cơ sở xoa bóp dân gian và điều trị trong 14 ngày nhưng không cải thiện, thậm chí tình trạng nặng hơn.

Khi đến khám tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh - Cơ sở 3, bệnh nhân được đo điện cơ và xác định liệt dây thần kinh VII ngoại biên phải, kèm tổn thương sợi trục. Bệnh nhân được chỉ định nhập viện điều trị kết hợp Y học hiện đại và Y học cổ truyền. Sau ba tuần điều trị tích cực, chức năng vùng mặt hồi phục khoảng 80%.

Tình trạng liệt dây thần kinh VII ngoại biên thường gặp vào giai đoạn thời tiết thay đổi thất thường, đặc biệt trong các đợt mưa đầu mùa hoặc khi sử dụng quạt, điều hòa liên tục. Ghi nhận tại bệnh viện cho thấy số ca mắc tăng rõ rệt trong mùa nóng - lạnh xen kẽ.

Dấu hiệu nhận biết bao gồm: mặt mất cân đối, miệng lệch sang bên lành, mất nếp nhăn trán, mắt bên liệt không nhắm kín, chảy nước khi uống, đọng thức ăn trong miệng. Trường hợp do virus còn có thể kèm theo đau tai, ù tai. Nếu không điều trị kịp thời, người bệnh có nguy cơ để lại di chứng như méo miệng kéo dài, co rút cơ mặt, giảm vị giác, khô mắt do hở mi.

Việc điều trị cần phối hợp sớm giữa y học hiện đại và y học cổ truyền. Trong tây y, các thuốc như corticosteroids, vitamin nhóm B và thuốc kháng virus (nếu cần) thường được chỉ định. Đồng thời, người bệnh sẽ được tập vật lý trị liệu, xoa bóp, massage, kích điện để phục hồi vận động cơ mặt.

Y học cổ truyền sử dụng phương pháp châm cứu các huyệt vùng mặt như Hợp cốc, Thái dương, Giáp xa, cứu ngải và bấm huyệt để thông kinh lạc, tăng lưu thông khí huyết. Một số bài thuốc đông y còn giúp khu phong tán hàn, hoạt huyết bổ khí, hỗ trợ phục hồi vùng cơ liệt.

Việc điều trị đúng phương pháp trong giai đoạn sớm có thể giúp bệnh nhân phục hồi hoàn toàn sau 4–6 tuần. Nếu can thiệp muộn hoặc sai cách, thời gian hồi phục sẽ kéo dài, nguy cơ di chứng chức năng và thẩm mỹ cao hơn.

Để phòng bệnh trong mùa thời tiết thay đổi, người dân cần giữ ấm vùng đầu - cổ - mặt, đặc biệt khi đi xe máy, tắm khuya, ngồi máy lạnh hoặc ra ngoài mưa. Tránh để quạt hoặc điều hòa thổi trực tiếp vào mặt. Không nên tự ý xoa bóp khi chưa có hướng dẫn chuyên môn. Khi có dấu hiệu nghi ngờ liệt mặt như méo miệng, mắt nhắm không kín, cần đi khám ngay tại cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Liệt mặt tuy không nguy hiểm tính mạng nhưng để lại hậu quả lớn nếu chủ quan. Việc nâng cao cảnh giác và điều trị đúng thời điểm chính là chìa khóa để ngăn ngừa biến chứng lâu dài.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!