Ngày 16/6, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của 34 tỉnh, thành phố trên cả nước. Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã ở 34 tỉnh thành là một quyết sách có ý nghĩa lịch sử trong tiến trình tinh gọn bộ máy, đổi mới phương thức quản trị và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương. Chủ trương này không chỉ hướng tới tiết kiệm nguồn lực, giảm chồng chéo trong quản lý mà còn đặt mục tiêu rõ ràng về việc nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, đặc biệt ở những địa bàn vùng sâu, vùng xa.
Ông Hà Sỹ Đồng, đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị
"Tôi hoàn toàn đồng tình và ủng hộ việc các địa phương triển khai vận hành thử mô hình đơn vị hành chính mới, đặc biệt là ở cấp xã. Đây là một cách tiếp cận rất chủ động và thực tiễn. Đặc biệt khi nhắc đến lĩnh vực phòng chống thiên tai, tôi cho rằng đây chính là một phép thử quan trọng đối với bộ máy sau sắp xếp. Công tác phòng chống thiên tai đòi hỏi bộ máy phải phản ứng nhanh, phối hợp chặt chẽ và sử dụng hiệu quả nguồn lực tại chỗ", ông Hà Sỹ Đồng, đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị chia sẻ.
Thực tiễn triển khai cho thấy, việc sáp nhập, mở rộng địa giới hành chính cấp xã khiến quy mô dân cư và diện tích tự nhiên của nhiều xã tăng lên đáng kể. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với việc tổ chức bộ máy mới sao cho tinh gọn nhưng vẫn phải bảo đảm tính hiệu quả, kịp thời trong các nhiệm vụ phục vụ dân sinh, đặc biệt là trong các tình huống khẩn cấp như thiên tai, hỏa hoạn hay dịch bệnh.
"Khi địa bàn được sáp nhập, quy mô lớn hơn và rộng hơn, nếu không có cơ chế phân cấp rõ ràng, không ứng dụng công nghệ quản lý thì công tác phòng chống thiên tai sẽ bị chậm trễ, tiềm ẩn nguy cơ gây hậu quả nghiêm trọng. Từ thực tiễn này, tôi đề xuất trong quá trình vận hành thử bộ máy cần đặc biệt chú trọng đến công tác phòng chống thiên tai. Với những địa phương như Quảng Trị, cần thí điểm cơ chế ủy quyền linh hoạt về cho cấp thôn, bản, tổ, đội dân phòng, dân phố. Theo tôi, dù xã có quy mô lớn nhưng vẫn bảo đảm có mạng lưới chân rết tại cơ sở để kịp thời triển khai nhiệm vụ", ông Đồng nhấn mạnh.
Nghị quyết sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của 34 tỉnh, thành phố trên cả nước là nghị quyết lịch sử
Việc thiết kế cơ chế vận hành bộ máy hành chính mới cần bảo đảm hài hòa giữa yêu cầu tinh gọn biên chế và khả năng đáp ứng thực tiễn nhiệm vụ tại cơ sở. Các địa phương phải chuẩn bị kỹ lưỡng phương án bố trí nhân sự, phân cấp, phân quyền hợp lý và áp dụng công nghệ quản lý hiện đại để bảo đảm bộ máy mới hoạt động đồng bộ, không gián đoạn.
Một vấn đề lớn được dư luận và cử tri quan tâm là bố trí trụ sở làm việc của các đơn vị hành chính mới. Việc chọn vị trí đặt trụ sở phải bảo đảm thuận tiện cho người dân, tiết kiệm chi phí và phù hợp với hạ tầng giao thông hiện có. Cùng với đó, chính quyền cần triển khai các giải pháp linh hoạt như trụ sở vệ tinh, xe lưu động hay dịch vụ công trực tuyến để phục vụ tốt nhất cho người dân trong bối cảnh địa bàn rộng lớn hơn.
‘Việc bố trí trụ sở cần dựa trên những nguyên tắc hợp lý và bảo đảm tối ưu hóa khoảng cách về hạ tầng, ưu tiên lựa chọn những vị trí là trung tâm giao thông thuận lợi, dễ tiếp cận cho người dân, đặc biệt đối với các xã vùng sâu, vùng xa. Bên cạnh đó, cần phát triển mô hình trụ sở vệ tinh hoặc các dịch vụ hành chính lưu động. Ví dụ có thể bố trí cán bộ tiếp dân định kỳ tại các điểm lẻ khi cần thiết hoặc sử dụng xe lưu động hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính, nhất là trong giai đoạn đầu khi bộ máy mới còn có những khoảng cách địa lý lớn", ông Đồng cho biết.
Các đơn vị hành chính cấp xã của 34 tỉnh, thành phố trên cả nước sẽ chính thức hoạt động từ 1/7/2025
Chuyển đổi số, dịch vụ công trực tuyến và giao tiếp đa dạng với người dân là giải pháp cốt lõi giúp chính quyền mới hoạt động hiệu quả. Việc sáp nhập cấp xã không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn nâng cao chất lượng phục vụ người dân nếu được triển khai đồng bộ và sát thực tiễn. Sự hài lòng của người dân chính là thước đo quan trọng nhất của hiệu quả bộ máy mới. Vì vậy, mọi giải pháp đưa ra đều cần hướng đến mục tiêu cuối cùng là phục vụ người dân tốt hơn, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân trên mọi mặt đời sống.
"Cần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, phát triển dịch vụ công trực tuyến ở mức độ 3 và mức độ 4, qua đó giảm nhu cầu người dân phải trực tiếp đến trụ sở. Việc kết hợp hài hòa giữa giao tiếp truyền thống và chuyển đổi số chính là chìa khóa để không khiến người dân cảm thấy lạc lõng trong bộ máy hành chính mới.’Tiếp cận người dân bằng nhiều hình thức như vậy chắc chắn sẽ góp phần nâng cao sự hài lòng, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân. Qua đó người dân sẽ thêm tin tưởng vào bộ máy hành chính mới với kỳ vọng được phục vụ tốt hơn, giảm chi phí và thời gian đi lại", ông Đồng nhấn mạnh.
Sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã lần này được kỳ vọng sẽ tạo ra bước ngoặt thực sự trong công tác cải cách hành chính công, mở ra một giai đoạn phát triển mới cho chính quyền cơ sở, với bộ máy gọn hơn nhưng hiệu quả hơn, gần dân hơn và đáp ứng tốt hơn yêu cầu của người dân, doanh nghiệp trong thời kỳ hội nhập và phát triển.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!