Chiều 21/5, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận ở tổ về nhiều nội dung quan trọng, trong đó nổi bật là Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT).
Thảo luận tại Tổ 11 (gồm các đoàn Bắc Kạn, Long An, Sơn La, Vĩnh Long), đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh (đoàn Vĩnh Long) cho rằng, trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu và trong nước còn tiềm ẩn nhiều rủi ro và bất ổn khó lường, chính sách giảm thuế GTGT là một trong những công cụ hiệu quả để thúc đẩy tiêu dùng nội địa, hỗ trợ sản xuất kinh doanh và góp phần ổn định vĩ mô.
Theo đại biểu Thanh, việc Chính phủ đề xuất kéo dài thời gian thực hiện chính sách đến hết năm 2026 và mở rộng đối tượng được hưởng ưu đãi thuế là cần thiết nhằm thể chế hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế – xã hội năm 2025 với chỉ tiêu GDP tăng 8%, từ đó tạo nền tảng cho tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026 - 2030.
Các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ 13 - Ảnh: VGP/Thu Giang
Chính sách giảm thuế không chỉ giúp hạ giá thành hàng hóa và dịch vụ, tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, mà còn hỗ trợ trực tiếp người dân thông qua việc giảm chi phí tiêu dùng. Đây là điều đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh thu nhập người dân chưa phục hồi hoàn toàn sau đại dịch và doanh nghiệp vẫn gặp nhiều khó khăn.
Từ năm 2022 đến nay, chính sách giảm thuế GTGT đã cho thấy hiệu quả rõ rệt. Chẳng hạn, năm 2022, chính sách này đã hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân khoảng 51,4 nghìn tỷ đồng, góp phần giúp tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng gần 20% so với năm 2021. Năm 2023, chính sách tiếp tục hỗ trợ 23,4 nghìn tỷ đồng, giúp mức tiêu dùng tăng gần 10% so với năm trước. Riêng năm 2024, mức hỗ trợ đạt tới 49 nghìn tỷ đồng, góp phần đưa tăng trưởng GDP cả năm đạt 7,09%, kiểm soát lạm phát ở mức 3,63% và đạt xuất siêu hơn 24 tỷ USD.
Trong hai tháng đầu năm 2025, số thuế GTGT được giảm theo chính sách ước tính khoảng 8,3 nghìn tỷ đồng. Nhờ đó, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt 1.137,5 nghìn tỷ đồng, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước. Bên cạnh đó, cán cân thương mại hàng hóa tiếp tục duy trì trạng thái xuất siêu với giá trị ước đạt 1,47 tỷ USD.
Đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh (đoàn Vĩnh Long) nêu ý kiến thảo luận tại tổ 11
Cân nhắc tác động đến ngân sách và tăng hiệu quả quản lý thuế
Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh cũng cho rằng, để đảm bảo tính bền vững của chính sách giảm thuế, cần đánh giá kỹ tác động tới ngân sách nhà nước. Theo báo cáo của Chính phủ, số giảm thu NSNN dự kiến trong 6 tháng cuối năm 2025 là khoảng 39,54 nghìn tỷ đồng và cả năm 2026 là 82,2 nghìn tỷ đồng – tổng cộng hơn 121 nghìn tỷ đồng.
Đại biểu đề nghị Chính phủ tăng cường các biện pháp quản lý thu hiệu quả như đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), khai thác cơ sở dữ liệu lớn (Big Data) để quản lý nợ thuế, phân loại hồ sơ hoàn thuế, và mở rộng hóa đơn điện tử. Đồng thời, cần đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, cải cách thủ tục hành chính và siết chặt thu trong các lĩnh vực như bất động sản, thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số...
Cùng với đó, việc điều hành chi ngân sách cũng cần được thực hiện chặt chẽ, hiệu quả, tăng cường tiết kiệm và huy động các nguồn lực hợp pháp cho các nhiệm vụ cấp bách, đảm bảo cân đối ngân sách các cấp.
Tại tổ 13 (Bắc Ninh, Hậu Giang, Đắk Lắk, Lào Cai), đại biểu Sùng A Lềnh (đoàn Lào Cai) cũng bày tỏ tán thành với nội dung của dự thảo Nghị quyết, đặc biệt là chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế 10%.
Theo đại biểu Sùng A Lềnh, đây là một giải pháp tiếp tục thể hiện tinh thần đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp, người dân phục hồi sản xuất, kích thích tiêu dùng trong bối cảnh nền kinh tế còn tiềm ẩn nhiều khó khăn.
Đại biểu cũng ủng hộ thời gian áp dụng chính sách từ 1/7/2025 đến hết 31/12/2026. Ông cho rằng đây là bước đi đúng hướng, chuyển từ hỗ trợ ngắn hạn sang trung hạn, tạo sự yên tâm để doanh nghiệp xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh.
Tuy nhiên, để đảm bảo tính hiệu lực và thích ứng, đại biểu đề xuất bổ sung cơ chế đánh giá định kỳ và khả năng điều chỉnh linh hoạt trong trường hợp xảy ra các biến động bất ngờ như dịch bệnh, thiên tai, rủi ro kinh tế toàn cầu. Ông cũng nhấn mạnh cần đơn giản hóa thủ tục kê khai, khấu trừ, hoàn thuế và tăng cường truyền thông, hỗ trợ doanh nghiệp – nhất là các đối tượng nhỏ, siêu nhỏ, hợp tác xã và hộ kinh doanh – tiếp cận chính sách.
Đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Lê Minh Nam (đoàn Hậu Giang) đánh giá đề xuất của Chính phủ là hợp lý khi lấy tổng cầu tiêu dùng trong nước làm động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Việc mở rộng diện đối tượng được giảm thuế GTGT được ông Nam cho rằng là cần thiết, nhằm hỗ trợ tăng sức mua, kích cầu tiêu dùng, du lịch nội địa, hàng hóa đặc biệt góp phần quan trọng trong sản xuất kinh doanh.
Tuy nhiên, đại biểu Lê Minh Nam cũng lưu ý rằng cần đánh giá kỹ hơn về tác động đối với nguồn thu ngân sách nhà nước, bảo đảm việc thực hiện chính sách giảm thuế gắn với mục tiêu ổn định tài khóa trung hạn và an toàn nợ công. Chính sách giảm thuế cần được triển khai đồng bộ với các chính sách thuế khác như thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt... để đảm bảo tính nhất quán và không tạo ra chồng chéo.
Về mặt tổ chức thực hiện, đại biểu Nam đề xuất Chính phủ cần cụ thể hóa các giải pháp quản trị, bảo đảm hiệu quả chính sách, từ thiết kế đến triển khai thực tế. Ông cũng hoàn toàn ủng hộ phương án áp dụng chính sách trong 1,5 năm (thay vì thời gian 6 tháng như trước đây) để doanh nghiệp thực sự hấp thụ được chính sách và điều chỉnh kế hoạch sản xuất – kinh doanh cho phù hợp.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!