Ngày 21/5, thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội (NƠXH), đại biểu Dương Tấn Quân (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) cho biết, tại dự thảo quy định khi sáp nhập tỉnh, người được hưởng chính sách đã có nhà ở (đứng tên riêng) nhưng nhà đó cách nơi làm việc 30 km được mua, thuê mua NƠXH.
Cụ thể theo dự thảo, để giải quyết nhu cầu chỗ ở cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, cần thiết có chính sách cho phép doanh nghiệp, cơ quan hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập được thuê nhà ở xã hội để cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của mình ở, yên tâm làm việc. Dự thảo đề xuất bổ sung đối tượng có địa điểm làm việc cách xa nơi có nhà thuộc sở hữu của mình, được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.
Điều kiện để được mua, thuê mua nhà ở xã hội gần địa điểm làm việc là: Chưa được mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội, chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở, chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình. Trường hợp có nhà thuộc sở hữu của mình thì khoảng cách ngắn nhất từ nhà thuộc sở hữu đến địa điểm làm việc phải từ 30 km trở lên.
Đại biểu Quân cho rằng việc quy định cứng nhắc bắt cán bộ, công chức nhà phải cách xa chỗ làm 30 km mới được mua, thuê mua NƠXH là chưa phù hợp, không hợp lý.
Đại biểu dẫn chứng người ở thành thị, đi làm 20-30 km mất 2-3 giờ đồng hồ, trong khi ở nông thôn điều kiện giao thông thuận lợi đi nhanh hơn.
Đại biểu Dương Tấn Quân đề xuất linh hoạt khoảng cách, thay vì tính khoảng cách, tính thời gian di chuyển giữa nơi ở và nơi làm việc
Đại biểu Quân đề nghị cần có quy định cụ thể về tiêu chí hoàn cảnh gia đình, phân biệt giữa người độc thân và người đã có gia đình, đề xuất linh hoạt khoảng cách, thay vì tính khoảng cách, tính thời gian di chuyển giữa nơi ở và nơi làm việc.
Ngoài ra, linh hoạt cơ chế xét hoàn cảnh thực tế như người có nhà nhưng đang ở nhờ, sống chung với nhiều thế hệ, diện tích bình quân đầu người không đảm bảo yêu cầu tối thiểu.
Không đấu thầu dự án nhà ở xã hội
Góp ý về dự thảo Nghị quyết, đại biểu Nguyễn Như So (đoàn Bắc Ninh) cho rằng, quy định giao chủ đầu tư thực hiện dự án đầu tư xây dựng NƠXH không thông qua đấu thầu là một chủ trương đúng đắn, phù hợp với đặc thù của loại hình nhà ở phục vụ an sinh xã hội.
Tuy nhiên, để cơ chế này thật sự khả thi, hấp dẫn và công bằng, ông cho rằng, cần thiết phải điều chỉnh một số nội dung nhằm phù hợp hơn với thực tiễn và quy định của pháp luật liên quan.
Đơn cử như cân nhắc quy định tiêu chí "đã từng thực hiện dự án NƠXH" như một điều kiện cứng của chủ đầu tư. Ông cho rằng điều này không cần thiết và làm giảm đáng kể tính tiếp cận của chính sách. Nhất là khi phần lớn các doanh nghiệp vừa và nhỏ (chiếm tỷ lệ lớn tại địa phương) chưa từng có cơ hội triển khai dự án tương tự, nhưng lại có năng lực tài chính và tinh thần hợp tác cao.
Mặt khác, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đầu tư cũng không bắt buộc chủ đầu tư phải có kinh nghiệm tương tự, mà chỉ yêu cầu đáp ứng năng lực tài chính và điều kiện hành nghề theo quy định.
Quy định giao chủ đầu tư thực hiện dự án đầu tư xây dựng NƠXH không thông qua đấu thầu được đánh giá là chủ trương đúng đắn, phù hợp với đặc thù của loại hình nhà ở phục vụ an sinh xã hội.
Đại biểu So cũng đề nghị bổ sung cơ chế công khai, minh bạch trong chỉ định thầu dự án NƠXH để tránh tạo ra dư luận không tích cực hoặc nghi ngờ về sự lựa chọn thiếu khách quan.
"Nên bổ sung yêu cầu UBND cấp tỉnh công khai danh mục dự án, tiêu chí và lý do giao chủ đầu tư không qua đấu thầu trên cổng thông tin của địa phương để đảm bảo tính minh bạch và tạo môi trường đầu tư công bằng", đại biểu đoàn Bắc Ninh đề xuất.
Cũng góp ý về vấn đề này, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) đặt vấn đề, nếu có 2 nhà đầu tư đều quan tâm đến dự án thì chỉ định thầu cho ai? Theo đại biểu, vẫn nên quy định đấu thầu trong trường hợp này, tuy nhiên, chỉ đưa tiêu chí đơn vị nào có kế hoạch hoàn thành xong sớm hơn thì được chỉ định thầu. Như vậy vừa dễ dàng lựa chọn nhà đầu tư, mà người dân cũng sớm có nhà để ở.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!