Những cuộc gặp ấy là ký ức thiêng liêng, là ngọn lửa soi đường cho cả một cuộc đời cống hiến.
Niềm vinh hạnh khi được gặp Bác giữa thời lửa đạn
Năm 1966, trong khói lửa của chiến trường Hàm Rồng, cô gái dân quân Ngô Thị Tuyển đã trở thành hình ảnh tiêu biểu của tinh thần bất khuất. Vác trên vai hòm đạn nặng gần một tạ, băng mình qua chiến tuyến ác liệt, cô là minh chứng sống cho ý chí quật cường của thế hệ trẻ Việt Nam trong kháng chiến. Cũng chính từ chiến công ấy, bà được kết nạp Đảng, được trao tặng Huy hiệu Bác Hồ – phần thưởng mà bà coi là thiêng liêng hơn mọi tấm huân chương.
Không lâu sau đó, bà được mời tham dự Đại hội Anh hùng Chiến sĩ thi đua toàn quốc lần thứ IV tại Hà Nội. Tại đây, lần đầu tiên bà diện kiến Chủ tịch Hồ Chí Minh – điều mà trước đó bà chưa từng dám mơ tới. Không phải một vị lãnh tụ nghiêm trang, xa cách như trong tưởng tượng, Bác Hồ trong mắt bà là người cha già gần gũi, giản dị, ấm áp.
"Trong giờ nghỉ, Bác đến ngồi cạnh tôi, hỏi han về gia đình, về sức khỏe, về phong trào dân quân tự vệ ở quê nhà. Bác hỏi rất kỹ, lắng nghe rất chăm chú," bà Tuyển nhớ lại. Điều khiến bà xúc động nhất không phải là câu hỏi, mà là sự quan tâm chân thành, nhẹ nhàng của Bác dành cho từng người, từng việc nhỏ.
Gia đình bà Tuyển gìn giữ những bức ảnh chụp cùng Bác Hồ như những báu vật vô giá.
Bà còn kể, hôm đó trời lạnh mà Bác chỉ mặc áo mỏng. Bà lo lắng hỏi: "Bác ơi, Bác mặc vậy có lạnh không ạ?". Bác mỉm cười: "Bác có mặc áo len bên trong nên không rét đâu, con ạ". Chính sự giản dị đó của Bác đã gieo vào lòng bà một niềm kính phục sâu sắc – rằng phẩm chất lớn lao đôi khi thể hiện ở những điều nhỏ bé nhất.
Cũng trong lần gặp đầu tiên ấy, Bác đã hỏi một câu khiến cả hội trường lặng đi: "Ai biết ‘Hai chớ, Hai nên’ là gì nào?". Không ai dám trả lời, bà Tuyển mạnh dạn đứng lên: "Thưa Bác, ‘Hai chớ’ là chớ chủ quan thỏa mãn, chớ xa rời quần chúng. ‘Hai nên’ là nên khiêm tốn học tập, nên gần gũi nhân dân". Bác gật đầu, cười hiền, khen ngợi: "Tốt lắm!". Đó là bài học đầu tiên bà nhận được trực tiếp từ Bác – một bài học mà bà mang theo suốt cả đời.
Lần gặp thứ hai đến vào năm 1969, khi bà đang điều trị tại bệnh viện ở Hà Nội. Bà được đưa về nhà khách Bộ Quốc phòng, nơi các đại biểu sẽ được gặp lại Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nhưng lần này, Bác đã yếu đi nhiều. "Tôi thấy Bác đi chậm hơn, mắt trầm hơn. Dù Người vẫn nở nụ cười, nhưng tôi linh cảm thấy sự khác thường," bà nghẹn ngào nhớ lại.
Dù chỉ là một cuộc gặp ngắn, không nhiều trò chuyện như lần đầu, nhưng chính sự im lặng và dáng vẻ mệt mỏi của Bác lại khắc sâu vào tâm trí bà. Nó khiến bà cảm nhận rõ hơn bao giờ hết sự hy sinh âm thầm và sức nặng mà Bác phải gánh vác vì đất nước.
Hình ảnh lần đầu tiên bà Tuyển được gặp Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong Đại hội Anh hùng Chiến sĩ thi đua toàn quốc lần thứ IV tại Hà Nội (ảnh nhân vật cung cấp)
Ký ức không phai và lời hứa bên linh cữu Bác
Ngày 2/9/1969, khi cả nước chìm trong tang thương, bà Tuyển nhận nhiệm vụ đặc biệt: làm lễ túc trực bên linh cữu Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Quảng trường Ba Đình. Bà kể, đó là một trong những khoảnh khắc khó khăn và xúc động nhất cuộc đời.
"Chúng tôi được quán triệt không được khóc, phải giữ nghiêm lễ, phải biến đau thương thành hành động. Tôi đứng nghiêm, mặc quân phục, nhưng tim thì như bị bóp nghẹt," bà kể lại, ánh mắt vẫn còn thổn thức dù đã hơn nửa thế kỷ trôi qua. Mỗi ca gác 15 phút là một thử thách lớn với người lính đã trải qua bao trận bom, bởi đây là lần đầu bà đứng cạnh Bác – nhưng là bên linh cữu Người.
Bên ánh sáng mờ của những ngọn nến, bà thầm hứa với Bác rằng sẽ sống và hành động xứng đáng với lòng tin của Người. "Con sẽ sống tử tế, giữ mình khiêm tốn và gắn bó với nhân dân," bà nói như lời thề với chính mình.
Sau tang lễ, bà trở lại quê hương, nhưng không bao giờ quên được hình ảnh Bác trong chiếc áo kaki cũ, với đôi mắt sáng hiền hậu. Những tấm ảnh chụp cùng Bác, cùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp và các lãnh đạo Đảng, được bà treo trang trọng trong phòng khách – không chỉ là kỷ vật, mà là lời nhắc nhở mỗi ngày.
Trở lại đời thường, bà tiếp tục cống hiến không ngừng. Dù không còn ra trận, bà vẫn miệt mài tham gia công tác xã hội, nói chuyện truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ. Tại các trường học, đơn vị, bà thường nhắc đi nhắc lại bài học "Hai chớ, Hai nên", và kể lại câu chuyện về những lần gặp Bác – không phải để tự hào, mà để thế hệ sau hiểu rằng đạo đức và tinh thần dân tộc không phải là điều trừu tượng.
Khoảnh khắc xúc động: Bà Tuyển nghiêm trang túc trực bên linh cữu Chủ tịch Hồ Chí Minh (ảnh do nhân vật cung cấp)
Gần 60 năm đã trôi qua từ lần gặp đầu tiên ấy, nhưng với bà Tuyển, ký ức về Bác Hồ vẫn vẹn nguyên như ngày hôm qua. Dù tuổi cao, sức yếu, bà vẫn luôn mang trong mình tinh thần giản dị, khiêm tốn và sống vì cộng đồng – đúng như lời Bác dạy.
Bà dặn con cháu phải sống tử tế, không quên cội nguồn, phải học hành, rèn luyện và gắn bó với nhân dân. Với bà, cách tốt nhất để tưởng nhớ Bác là sống đúng với những điều Người mong muốn ở mỗi người dân đất Việt.
Ba lần gặp Bác không chỉ là may mắn của một đời người. Đó là ba lần được truyền lửa, được soi sáng bởi phẩm chất vĩ đại và tâm hồn bao la của một con người sống trọn vẹn cho dân tộc. Và với nữ Anh hùng Ngô Thị Tuyển, ngọn lửa ấy vẫn cháy rực rỡ trong lòng – như ánh sao dẫn đường cho bà đi trọn hành trình của một người lính, một người công dân, một người con đất Việt.
Bà Ngô Thị Tuyển (SN 1946) là người con kiên cường của xứ Thanh, từng khiến cả nước khâm phục khi một mình vác hai hòm đạn nặng gần 100kg tiếp tế cho bộ đội giữa "tọa độ lửa" Hàm Rồng – dù khi ấy thân hình bà chỉ vỏn vẹn 42kg. Hành động phi thường ấy không chỉ thể hiện sức mạnh vượt lên giới hạn thể chất, mà còn là minh chứng cho tinh thần quả cảm, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc của người phụ nữ Việt Nam thời chiến. Với những cống hiến đặc biệt, bà được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân, nhận Huân chương Chiến công hạng Ba hai lần, Huy hiệu Bác Hồ và nhiều bằng khen, giấy khen – xứng đáng là hình ảnh tiêu biểu của lực lượng dân quân Thanh Hóa trong kháng chiến chống Mỹ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!