Kích hoạt “độ tuổi vàng” sinh con

Đây được xem như một giải pháp để nâng cao chất lượng dân số, đồng thời cải thiện tỷ lệ sinh đang xuống thấp đến mức kỷ lục. 

Nhiều chính sách được triển khai

Theo Tổng cục Thống kê và Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP Hồ Chí Minh, tổng tỷ suất sinh của thành phố hiện vào khoảng 1,39 con/phụ nữ (số liệu 2024), thấp hơn đáng kể so với mức sinh thay thế 2,1 con. Không chỉ vậy, tỷ lệ phụ nữ sinh con thứ hai tại TP Hồ Chí Minh cũng rất thấp. Tuổi kết hôn trung bình ngày càng cao, nhiều cặp vợ chồng lựa chọn không sinh con hoặc chỉ sinh một con do áp lực kinh tế, công việc, nhà ở và đặc biệt là quan niệm sống ưu tiên sự nghiệp và tự do cá nhân. Nếu không được cải thiện, mức sinh thấp sẽ kéo theo hàng loạt hệ lụy nghiêm trọng như già hóa dân số nhanh, thiếu hụt lao động trong tương lai, áp lực đè nặng lên hệ thống an sinh xã hội và nguy cơ đình trệ tăng trưởng kinh tế dài hạn. 

Để cải thiện tình trạng này, TP Hồ Chí Minh đã ban hành Nghị quyết 40/2024/NQ-HĐND, trong đó đề xuất hàng loạt chính sách khuyến sinh. Theo đó, phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi sẽ được hỗ trợ tài chính một lần với mức 3 triệu đồng. Ngoài ra, phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh thuộc hộ nghèo, cận nghèo hoặc đối tượng bảo trợ xã hội được hỗ trợ 2 triệu đồng cho việc tầm soát trước sinh và sơ sinh. Song song với đó là các chương trình truyền thông nâng cao nhận thức, hỗ trợ nhà ở xã hội, ưu tiên tiếp cận giáo dục công và khuyến khích doanh nghiệp xây dựng nhà trẻ trong khu công nghiệp.

Dưới 35 tuổi được xem là độ tuổi vàng để sinh con

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, mức hỗ trợ tài chính hiện tại là tín hiệu tích cực nhưng chưa đủ sức nặng để thay đổi hành vi sinh sản, nhất là trong bối cảnh chi phí nuôi con tại TP Hồ Chí Minh rất cao. Một gia đình có hai con nhỏ cần tối thiểu 12 triệu đồng mỗi tháng để đảm bảo chi tiêu cơ bản, trong khi thu nhập trung bình của người lao động khoảng 9 triệu đồng/tháng. Do đó, các chính sách tài chính nếu không đi kèm với hỗ trợ dịch vụ và cải thiện điều kiện sống sẽ khó tạo được tác động rõ rệt.

Đáng chú ý, việc khuyến khích phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi không chỉ xuất phát từ góc độ dân số mà còn dựa trên cơ sở y học. Đây được coi là độ tuổi sinh sản tối ưu, khi khả năng thụ thai cao, tỷ lệ biến chứng thai kỳ và dị tật bẩm sinh thấp hơn, đồng thời người mẹ cũng phục hồi nhanh hơn sau sinh. Việc sinh con sớm còn giúp giảm nguy cơ vô sinh thứ phát, một vấn đề đang ngày càng phổ biến do phụ nữ trì hoãn kết hôn và sinh con. Trên hết, sinh con trong độ tuổi này còn giúp cải thiện chất lượng dân số, cả về thể chất lẫn tinh thần.

Kinh nghiệm từ thế giới

Nhiều quốc gia trên thế giới cũng đã triển khai những chính sách khuyến sinh rất mạnh mẽ. Nhật Bản trợ cấp khoảng 2.500 USD khi sinh con, miễn học phí mầm non, giảm thuế thu nhập cá nhân. Dù vậy, mức sinh vẫn chỉ khoảng 1,3 con/phụ nữ do văn hóa làm việc căng thẳng và áp lực xã hội cao. Tương tự, Hàn Quốc là quốc gia có mức sinh thấp nhất thế giới, dưới 0,8 con/phụ nữ, dù đầu tư hàng trăm tỷ won vào các chính sách như trợ cấp hàng tháng, nhà ở xã hội và nghỉ thai sản kéo dài. Nguyên nhân được cho là do môi trường sống thiếu ổn định, phụ nữ chịu gánh nặng kép giữa công việc và chăm sóc gia đình.

Ngược lại, Thụy Điển được xem là hình mẫu tương đối thành công. Quốc gia Bắc Âu này cho phép nghỉ phép sinh con kéo dài tới 480 ngày, chia đều cho cả cha và mẹ, đồng thời hỗ trợ tài chính đến khi trẻ 16 tuổi và cung cấp hệ thống nhà trẻ công lập chất lượng cao. Nhờ đó, mức sinh duy trì quanh mức 1,8 - 1,9 con/phụ nữ. Tại Singapore, chính phủ chi tới 10.000 SGD cho mỗi trẻ được sinh ra, đồng thời giảm thuế và hỗ trợ thuê nhà. Tuy nhiên, mức sinh vẫn chỉ khoảng 1,0 do người trẻ ngại lập gia đình vì áp lực học hành và chi phí sống cao.

Chính sách khuyến khích sinh của TP Hồ Chí Minh được đánh giá là chưa đủ hấp dẫn (Ảnh: Bệnh viện Từ Dũ)

So với các quốc gia này, chính sách của TP Hồ Chí Minh vẫn mang tính hỗ trợ ngắn hạn, thiếu đồng bộ và chưa thực sự hấp dẫn đối với các cặp vợ chồng trẻ. Kinh nghiệm từ Thụy Điển hay Pháp cho thấy, để tăng mức sinh, cần xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ sinh và nuôi con toàn diện: từ dịch vụ chăm sóc trẻ, giáo dục công lập, nghỉ thai sản cho đến truyền thông thay đổi nhận thức xã hội. Chính sách cần kéo dài trong nhiều năm, nhất quán và thiết thực.

Tỷ suất sinh thấp tại TP Hồ Chí Minh là vấn đề không thể xem nhẹ nếu thành phố muốn phát triển bền vững trong tương lai. Bài toán nhân khẩu học không thể giải quyết chỉ bằng những chính sách tài chính đơn lẻ, mà cần sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng. Theo các chuyên gia, việc khuyến khích phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi là đúng hướng, nhưng để chính sách thật sự đi vào đời sống, thành phố cần thiết kế một hệ thống phúc lợi toàn diện. 

Nga khuyến khích phụ nữ sinh con bangdatally.xyz - Chính phủ Nga đang triển khai các biện pháp khuyến khích sinh con, bao gồm hỗ trợ tài chính và ưu đãi vay thế chấp, nhằm tăng tỷ lệ sinh ở nước này.

Chính thức: Đảng viên sinh con thứ 3 không bị kỷ luật bangdatally.xyz - Theo Hướng dẫn của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, từ ngày 20/3/2025, việc sinh con thứ ba không còn được xem là hành vi vi phạm để xử lý kỷ luật Đảng.

Trung Quốc triển khai nhiều biện pháp khuyến khích sinh con bangdatally.xyz - Thành phố Hô Hòa Hạo Đặc - thủ phủ của Nội Mông, Trung Quốc - đã công bố một loạt các chính sách nhằm khuyến khích sinh con.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!