Chính sách thuế quan của Mỹ đang gây áp lực lớn lên chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất vừa và nhỏ - những mắt xích có sức chống chịu yếu, nhưng lại đóng vai trò rất quan trọng. Tại châu Âu và Nhật Bản, các doanh nghiệp này đang phải vật lộn để thích ứng trước áp lực ngày càng lớn.
Tại Madrid, Tây Ban Nha, một công ty gia đình chuyên về gia công các bộ phận cơ khí chính xác hơn 60 năm qua, nay đối diện thách thức lớn chưa từng có từ chính sách thuế quan của Mỹ.
Ông Mario Lobato - Giám đốc điều hành, Công ty Tecnica del Decoletaje, Tây Ban Nha cho biết; "Chúng tôi không trực tiếp xuất khẩu sang Mỹ, nhưng các linh kiện của chúng tôi lại nằm trong những cụm sản phẩm được lắp ráp vào ô tô xuất khẩu sang Mỹ. Toàn bộ chuỗi giá trị ngành ô tô chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng. Có thể thuế quan sẽ tác động tới 35% sản lượng của chúng tôi theo cách này hay cách khác".
Không chỉ lãnh đạo doanh nghiệp, những người lao động cũng cảm nhận rõ sức ép từ thuế quan.
Anh Rafael Rosa - Công nhân tiện, Công ty Tecnica del Decoletaje, Tây Ban Nha chia sẻ: "Thuế quan không chỉ ảnh hưởng tới các tập đoàn lớn mà còn tác động mạnh tới các doanh nghiệp vừa và nhỏ, bởi mọi nguyên vật liệu đều trở nên đắt đỏ hơn. Tôi chỉ mong mọi thứ trở lại bình thường. Dù biết đây là chiến thuật để đàm phán, nhưng trên thực tế, rất nhiều người như chúng tôi đang phải chịu thiệt hại".
Hàng chục nghìn doanh nghiệp nhỏ trong chuỗi cung ứng ô tô đang tìm cách ứng phó
Làn sóng lo ngại cũng đã lan tới Nhật Bản. Tại phía Bắc Tokyo, Kyowa Sangyo - doanh nghiệp gần 80 năm tuổi - đang đối mặt với nhiều bất ổn. Dù công ty hiện chủ yếu cung cấp linh kiện cho các nhà sản xuất trong nước, tác động dây chuyền chỉ là chuyện sớm muộn.
Bà Hiroko Suzuki - Giám đốc điều hành, Công ty Kyowa Sangyo, Nhật Bản nêu ý kiến: "Hiện tại, chúng tôi không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi thuế quan vì chỉ cung cấp sản phẩm cho các nhà sản xuất trong nước. Tuy nhiên, về lâu dài, các hãng ô tô này xuất khẩu sang Bắc Mỹ, nên họ đang gặp rất nhiều khó khăn về lợi nhuận".
Hàng chục nghìn doanh nghiệp nhỏ khác trong chuỗi cung ứng ô tô Nhật Bản cũng đang tìm cách ứng phó. Các nhà sản xuất lớn như Toyota, Nissan đã gửi thư đề nghị các nhà cung ứng chia sẻ giải pháp giảm thiểu tác động, nhưng cũng nhấn mạnh sẽ không gánh toàn bộ chi phí phát sinh do thuế quan.
Bà Hiroko Suzuki - Giám đốc điều hành, Công ty Kyowa Sangyo, Nhật Bản cho biết thêm: "Chúng tôi đã cắt giảm chi phí tối đa, nên việc giảm thêm 25% nữa là điều gần như không thể. Nếu nhìn tổng thể kinh tế toàn cầu, tôi mong các nhà hoạch định sẽ cân nhắc lại chính sách thuế quan này".
Cách đây 4 thập kỷ, Kyowa từng đa dạng hóa sang sản xuất thiết bị y tế khi mảng phụ tùng ô tô chịu tác động từ căng thẳng thương mại Mỹ - Nhật Bản. Thế nhưng giờ đây, việc xoay xở, thích ứng - vốn là điểm mạnh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa - lại trở nên khó khăn hơn rất nhiều, bởi các biện pháp thuế quan của Mỹ là toàn diện, nhắm vào nhiều lĩnh vực. Và trong bối cảnh biên lợi nhuận vốn đã mỏng, bất kỳ cú sốc nào về chi phí đều có thể khiến các doanh nghiệp vừa và nhỏ khó lòng trụ vững.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!