Đến nay, bảy hố "tử thần" xuất hiện tại tỉnh Bắc Kạn vẫn chưa có giải pháp xử lý hiệu quả. Người dân sống gần khu vực này vẫn trong tình trạng bất an. Đáng lo ngại hơn, một số hố có dấu hiệu tiếp tục mở rộng, thậm chí manh nha xuất hiện hố mới, tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng đến an toàn cộng đồng. Việc xác định chính xác nguyên nhân gây ra hiện tượng xói ngầm là điều kiện tiên quyết để đề xuất được các giải pháp xử lý triệt để.
Hơn hai tháng kể từ khi xuất hiện, hố "tử thần" nằm trên Quốc lộ 3B vẫn chưa được xử lý dứt điểm, thậm chí có xu hướng lan rộng. Trước đó, lực lượng chức năng đã đổ gần 200m³ đá hộc để lấp hố, nhưng chỉ sau một đêm, toàn bộ số đá biến mất không dấu vết. Hiện tại, mực nước trong hố vẫn dâng cao.
Các chuyên gia của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã tiến hành khảo sát và đưa ra nhận định: hiện tượng xói ngầm – nguyên nhân trực tiếp tạo ra các hố sụt – chỉ xảy ra khi đồng thời tồn tại ba điều kiện:
Thứ nhất, khu vực phải có lớp đất đá không đồng nhất ở mức độ cao. Tại huyện Na Rì, bề mặt địa hình chủ yếu được cấu thành bởi lớp vỏ phong hóa không đồng nhất về thành phần hạt.
Thứ hai, phải tồn tại một "miền xả" đủ khả năng chứa lượng đất đá bị cuốn trôi. Tại đây, hệ thống hang karst ngầm chứa đầy nước và liên thông với nhau chính là miền xả, dẫn dòng chảy xuống vùng thấp hơn.
Thứ ba, cần có dòng chảy ngầm với vận tốc đủ lớn để cuốn trôi các hạt đất.
Tuy nhiên, từ tháng 3 đến nay, khu vực Na Rì không ghi nhận trận mưa lớn nào đủ để tạo ra dòng chảy ngầm mạnh. Điều này khiến các chuyên gia đặt ra nghi vấn về tác động của con người đến cấu trúc và lưu lượng dòng chảy ngầm – yếu tố có thể làm biến đổi hệ thống thủy văn ngầm và dẫn tới sự hình thành của các hố "tử thần".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!