Những "hố tử thần" chực chờ trên công trường khai thác titan

Dọc tuyến đường bê tông xuyên qua xã Quảng Công (huyện Quảng Điền, TP Huế), những "hố tử thần" do khai thác titan án ngữ ngay sát mép đường dân sinh. Những miệng hố sâu hoắm, rộng hàng chục mét, được che chắn sơ sài như những cái bẫy treo lơ lửng, chỉ chờ một bước chân lạc hướng.

Sống bên mép vực

Con đường này vốn là một phần của dự án hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư vùng sạt lở ven biển xã Quảng Công, được UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế (nay là TP. Huế) phê duyệt từ năm 2014, do Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng khu vực huyện Quảng Điền làm chủ đầu tư, với tổng giá trị hợp đồng xây dựng lên đến 24 tỷ đồng.

các hố tử thần nằm sát ngay đường dân sinh, các khu nhà dân và những ngôi mộ nằm san sát.

Tuyến đường đi qua các thôn Cương Giáng, Hải Thành, nơi Công ty Cổ phần Khoáng sản Thừa Thiên-Huế đang triển khai khai thác titan từng được kỳ vọng sẽ kết nối vùng ven biển với trung tâm thành phố. Thế nhưng, thay vì là con đường cứu dân, giờ đây nó lại trở thành mối đe dọa thường trực.

Đứng giữa con đường vào một ngày gió lớn, dễ cảm nhận được sự chênh vênh: một bên là những hố khai thác titan sâu hút, mép đất cách mặt đường chỉ chừng hai bước chân; bên kia là những ngôi nhà nhỏ bé nép mình bên triền cát xói lở. Người dân cho biết, đáng sợ nhất là khi đêm về, ánh đèn leo lét không đủ soi tỏ, cả đoạn đường dài lẫn những miệng hố như chìm vào bóng tối.

Khai thác titan không che chắn, nằm lăn lóc ở bên cạnh đường dân sinh.

"Nguy hiểm lắm, có đoạn không hề có rào chắn. Mưa lớn, nước từ các hố tràn ra, hòa với đất cát tạo thành lớp bùn nhầy như mỡ. Xe máy qua đó trượt ngã như chơi," anh Nguyễn Văn T. (xin giấu tên) chia sẻ.

Một người dân khác tiếp lời: "Con tôi đi học ngang đoạn đó mỗi ngày. Không lúc nào tôi thấy yên tâm."

Hoạt động khai thác titan không có rào chắn, không che đậy cũng làm ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.

Theo ghi nhận, nhiều hố khai thác nằm sát mặt đường, có miệng rộng tới 20–30 mét, sâu đến mức không nhìn rõ đáy, chỉ thấy màu nước đục ngầu tù đọng. Thành hố dựng đứng, đất cát trơ trọi, rào chắn sơ sài, nhiều vị trí hoàn toàn không có biện pháp bảo vệ. Dưới đáy hố, vít xoáy vẫn tiếp tục hoạt động hết công suất.

Người dân cho biết, từ ngày khai thác titan bắt đầu, chưa khi nào họ được yên lòng. Mỗi mùa mưa đến, nỗi lo về sạt lở, về trẻ nhỏ, về những bất trắc rình rập lại càng thêm nặng nề.

Hố sâu nằm cách mặt đường chưa đến 2 bước chân tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an toàn giao thông và ảnh hưởng đến tuyến đường dân sinh.

Cần có giải pháp triệt để

Ông Lê Nguyên Oai - Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Công, xác nhận tình trạng này đã tồn tại từ lâu và cho biết trong thời gian tới, xã sẽ tiếp tục phối hợp kiểm tra, yêu cầu doanh nghiệp rào chắn, khắc phục các vi phạm nếu phát hiện. "Chúng tôi không muốn để xảy ra sự cố đáng tiếc" ông Oai nói.

Những hộ khai thác rộng hàng chục mét, với độ sâu hun hút nằm mép bên đường

Thế nhưng, theo người dân, những cam kết đó đã trở nên quá quen thuộc. Các hố khai thác không những không được lấp đầy, mà còn ngày một sâu hơn, lan rộng hơn, áp sát con đường hơn. Có lần chính quyền đo đạc, cắm mốc giới, nhưng rồi xe múc vẫn đào vượt quá ranh giới ấy. Mốc thì còn đó, nhưng đất thì đã mất.

Vùng cát từng là nơi trồng khoai, trồng rau, nơi gắn bó với sinh kế bao đời nay chỉ còn là bãi đất trơ trụi, xói mòn. Trong lòng cát ấy, có những nấm mộ tổ tiên mà người dân từng gửi gắm. Giờ đây, họ chỉ còn biết mong mưa lũ đừng cuốn trôi tất cả.

Nhưng hơn hết, điều khiến người dân ám ảnh nhất vẫn là sự an toàn của con người. Chỉ một bước trượt bánh giữa đêm mưa, một sơ sẩy nhỏ giữa bóng tối dày đặc, tai họa có thể ập đến bất cứ lúc nào. Những miệng hố không chỉ khoét sâu vào cát mà còn gặm mòn cả cảm giác yên ổn của một cộng đồng sống bên lằn ranh giữa con đường và vực sâu.

Những ngôi mộ của người dân đang có nguy cơ bị nuốt chửng bởi những hố khai thác titan.

Nếu không có những biện pháp kiên quyết, cụ thể và kịp thời, những chiếc hố kia sẽ không chỉ là dấu tích của một cuộc khai thác khoáng sản. Chúng có thể trở thành vết thương âm ỉ kéo dài, cả trong lòng đất, lẫn trong ký ức của người dân Quảng Công.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!