Khoảng 8.000 cây xanh loại 3 có tuổi đời từ 100 đến 300 năm ở TP Hồ Chí Minh đang có nguy cơ gãy, đổ, mục rỗng. Do vậy, phương án cấp bách là những cây xanh này phải có tiêu chuẩn về bảo tồn, chăm sóc và đảm bảo an toàn trước những tác động từ thời tiết và hạ tầng.
Đây là hàng cây dầu trên đường Nguyễn Đình Chiểu, quận 3, TP Hồ Chí Minh, được xem là lâu đời nhất thành phố. Các chuyên gia đánh giá có cây tồn tại gần 500 năm và được xếp vào loại cây di sản cần được bảo tồn. Theo thống kê của Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật TP Hồ Chí Minh, hiện thành phố có khoảng 8.000 cá thể cây loại 3, đa phần là các cây cổ thụ như dầu, sao đen trồng trước năm 1975, cao từ 20 - 40 mét, tập trung tại các quận 1, 3, 5, 10 và các tuyến đường trọng điểm.
Bà Nguyễn Thị Lan Thy, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh chia sẻ: "Trên tổng thể 8.000 cây loại 3 thì cây bảo tồn đề nghị chỉ khoảng 160–170, thì nó khá dễ dàng cho chúng ta tiến hành. Từ đó chúng ta có thể có những kế hoạch quản lý rõ ràng: cây nào chúng ta quản lý theo di sản, cây nào là cây bảo tồn".
Các chuyên gia đề xuất 5 tiêu chí để xác định cây cần bảo tồn, bao gồm: cây quý hiếm; cây trên 50 năm; kích thước lớn; chất lượng sinh trưởng tốt; và vị trí gắn với di tích hoặc có không gian phù hợp. Tuy nhiên, hệ thống cây cổ thụ này đang đối mặt với nhiều thách thức lớn, đặc biệt là do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và tác động từ hoạt động đô thị hóa như mở rộng đường, nâng cấp hạ tầng làm tổn thương hệ rễ, gây mất khả năng chống chịu và dễ gãy đổ, nhất là trong mùa mưa bão sắp tới.
Tiến sĩ Đinh Quang Diệp, Trường Đại học Nông Lâm TP Hồ Chí Minh cho biết: "Để ứng phó với mùa mưa bão, chúng ta phải thành lập các tổ chuyên gia để đánh giá chất lượng của cây xanh, đánh giá sự rủi ro của các cây xanh đường phố. Và đặc biệt là phải chú ý đến tuổi thọ của cây xanh đường phố ở TP Hồ Chí Minh".
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh, TP Hồ Chí Minh cần có những đánh giá về hạ tầng để tránh tác động xấu đến cây xanh. Bên cạnh đó, thành phố cần sớm xây dựng danh mục cây bảo tồn, xác định các cây có giá trị đặc biệt cần được bảo vệ. Đồng thời, lên kế hoạch thay thế khoảng 600 cây mỗi năm đối với các cây hư hỏng, mất an toàn hoặc đã vượt tuổi thọ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!