Thiết bị phản ứng hạt nhân hydro-lithium của Trung Quốc vận hành ổn định suốt 30 phút. (Ảnh: Xian Modern Control Technology Research Institute)
Thay vì sử dụng các máy gia tốc cỡ lớn như trước đây, thiết bị mới này tiêu thụ dòng điện một chiều 10 watt. Khi khởi động, một cơ cấu búa cơ học tác động lên gốm áp điện, tạo ra xung điện có điện áp tới một triệu volt chỉ trong vài nano-giây.
Nguồn điện này được dẫn vào một lò phản ứng cỡ tách trà chứa khí hydro. Tại đây, một lồng điện từ xoay tròn ép plasma siêu nóng thành hình cầu hoàn hảo. Bên trong, các proton bị tách ra từ hydro được gia tốc và va chạm với cực âm phủ lithium, tạo nên phản ứng hạt nhân.
Theo nhóm nghiên cứu do kỹ sư Yuan Jun thuộc Viện Nghiên cứu Công nghệ Điều khiển Hiện đại Tây An dẫn đầu, kỹ thuật cộng hưởng phân cực giúp tăng xác suất phản ứng lên gấp một triệu lần so với các phương pháp truyền thống. Kết quả là thiết bị tạo ra chùm neutron cỡ đầu đinh với 10 tỷ hạt neutron năng lượng cao mỗi giây, mức tương đương các phản ứng trong vụ nổ hạt nhân.
Bộ phát xung của hệ thống mới có kích thước tương đương bình chữa cháy. (Ảnh: Xian Modern Control Technology Research Institute)
Neutron là hạt không mang điện trong nguyên tử, có khả năng xuyên qua vật liệu như "đèn pin nguyên tử". Khi tập trung thành chùm, chúng có thể phát hiện vết nứt trong cánh máy bay, tiêu diệt khối u sâu, hoặc dò tìm chất nổ...
Tuy nhiên, các vũ khí năng lượng định hướng sử dụng chùm neutron vẫn chưa khả thi do yêu cầu nguồn năng lượng lớn và tầm sát thương hạn chế. Nhóm nghiên cứu không đề cập đến việc ứng dụng thiết bị như một loại vũ khí.
Dù vậy, thành tựu này đánh dấu bước tiến lớn vì sử dụng các vật liệu phổ biến như hydro và lithium, thay vì các đồng vị hiếm như deuterium. Thiết bị đã vận hành ổn định suốt 30 phút trong thử nghiệm và được mô tả là hệ thống tạo xung hoàn chỉnh, không cần nguồn cao áp ngoài, có thể lặp lại, khuếch đại mạnh và giá thành thấp.
Dự án có sự tham gia của North Development Investment, đơn vị thuộc tập đoàn quốc phòng Norinco, nhà cung cấp vũ khí lớn nhất Trung Quốc.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!