Theo Bộ Quốc phòng Nhật Bản, tàu sân bay Liêu Ninh và Sơn Đông đã hoạt động tại các địa điểm riêng biệt trên Thái Bình Dương hôm 7/6. Các địa điểm này đều nằm gần các hòn đảo phía Nam thuộc Nhật Bản. Hai tàu sân bay này cùng nhiều tàu hộ tống đã tiến hành tập trận gần các đảo xa của Nhật Bản, ở hai khu vực riêng biệt thuộc Thái Bình Dương từ cuối tuần qua.
Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết, vào khoảng 13h ngày 7/6, tàu sân bay Sơn Đông cùng với 4 tàu khác - trong đó có một tàu khu trục mang tên lửa - đã di chuyển qua vùng biển cách đảo Miyako thuộc tỉnh Okinawa khoảng 550 km về phía Đông Nam.
Đến ngày 9/6, các chiến đấu cơ và trực thăng tập luyện cất cánh và hạ cánh trên tàu sân bay Sơn Đông ở phía Bắc đảo Okinotori (cách Tokyo khoảng 1.700 km về phía Nam) bên trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Nhật Bản.
Trong khi đó, tàu sân bay Liêu Ninh đã xuất hiện trong vùng biển gần đảo Minamitori thuộc cực Đông của Nhật Bản ở Thái Bình Dương trong hai ngày kể từ hôm 7/6. Đây là lần đầu tiên một tàu sân bay Trung Quốc di chuyển tại vùng biển này.
Tàu sân bay Sơn Đông (Ảnh: International Defence Analysis)
Tàu sân bay Liêu Ninh, cùng với hai tàu khu trục và một tàu khác, xuất hiện tại vùng biển cách đảo Minamitori (cách Tokyo khoảng 1.900 km) khoảng 300 km về phía Tây Nam vào khoảng 18h ngày 7/6. Khu vực này cũng nằm trong EEZ của Nhật Bản.
Sau đó tàu Liêu Ninh di chuyển về phía Tây Nam và tiến hành các cuộc huấn luyện cất và hạ cánh cho máy bay chiến đấu, trực thăng tại vùng biển nằm ngoài EEZ của Nhật Bản trong ngày 8/6.
"Đây là lần đầu tiên hai tàu sân bay Trung Quốc được phát hiện hoạt động ở Thái Bình Dương cùng một lúc" - một phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Nhật Bản nói trong ngày 10/6 - "Chúng tôi tin rằng mục đích của quân đội Trung Quốc là cải thiện năng lực hoạt động và khả năng tiến hành các hoạt động ở những khu vực xa xôi".
Ngoại trưởng Nhật Bản Takeshi Iwaya cho biết Bộ Ngoại giao nước này đã liên lạc với Bắc Kinh thông qua Đại sứ quán Trung Quốc tại Nhật Bản và sẽ thực hiện thêm các bước thích hợp nếu cần.
Hình ảnh hai tàu sân bay Trung Quốc trên Thái Bình Dương (Ảnh: Bộ Quốc phòng Nhật Bản)
Phản ứng trước động thái này, Chính phủ Nhật Bản đã tăng cường giám sát, điều động lực lượng phòng vệ biển và máy bay tuần tra, đồng thời trao "thông điệp phù hợp" qua kênh ngoại giao tới Trung Quốc. Tokyo cũng tuyên bố sẽ cân nhắc các biện pháp thích hợp nếu cần thiết.
Trong khi đó, phía Trung Quốc khẳng định đây là hoạt động phòng thủ thông thường và phù hợp với luật pháp quốc tế, đồng thời kêu gọi các nước liên quan nhìn nhận khách quan, tránh làm căng thẳng leo thang.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm đã phát biểu tại một cuộc họp báo hôm 9/6 rằng hoạt động này hoàn toàn phù hợp với luật pháp quốc tế và thông lệ quốc tế.
Ông Lâm Kiếm nhắc lại Trung Quốc theo đuổi chính sách quốc phòng mang tính chất phòng thủ. Ông đồng thời bày tỏ hy vọng rằng Nhật Bản sẽ xem xét các hoạt động của mình một cách khách quan, hợp lý.
Đây được coi là bước đi lớn của Trung Quốc nhằm mở rộng hiện diện hải quân xa bờ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!