Boeing 787 Dreamliner lần đầu gặp nạn dấy lên nỗi lo về an toàn bay

Vụ tai nạn máy bay của Air India hôm 12/6 đã thu hút sự chú ý trở lại vào Boeing - nhà sản xuất máy bay 787-8 Dreamliner bị rơi tại thành phố Ahmedabad, phía Tây Ấn Độ, chở theo 242 hành khách và phi hành đoàn. Chỉ có duy nhất 1 hành khách may mắn sống sót trong thảm kịch này.

Boeing cho biết 787-8 Dreamliner là "máy bay thân rộng chở khách bán chạy nhất mọi thời đại" của ngành hàng không, đã chuyên chở hơn 1 tỷ hành khách kể từ khi lần đầu tiên được giao cho các hãng hàng không vào năm 2011.

Nguyên nhân gây ra vụ tai nạn vẫn chưa rõ ràng và 787-8 Dreamliner nhìn chung có độ an toàn cao. Các quan chức an toàn của Mỹ cho biết họ đang tới Ấn Độ để hỗ trợ điều tra vụ tai nạn. Boeing cũng cho biết "sẵn sàng hỗ trợ" điều tra vụ tai nạn, đồng thời gửi lời chia buồn đến gia đình các nạn nhân.

Vụ tai nạn đầu tiên của máy bay Boeing 787-8 Dreamliner

Thảm họa hàng không ngày hôm qua của Air India là vụ tai nạn đầu tiên của dòng máy bay Boeing 787-8 Dreamliner, với số chết người nhiều nhất trong nhiều năm. Trước đó, dòng máy bay này từng liên quan đến một số cuộc điều tra.

Theo hãng tin AP, Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) đã ra lệnh kiểm tra ghế lái trong buồng lái của dòng máy bay Dreamliner vào năm 2024 sau khi một chiếc trong số đó bất ngờ chúi mũi lao xuống do ghế của cơ trưởng bị trượt về phía trước mà không có cảnh báo, khiến hệ thống lái tự động bị ngắt kết nối. Những cáo buộc của một người tố giác nội bộ đã khiến FAA mở cuộc điều tra về các sai sót trong quy trình lắp ráp dòng máy bay 787 Dreamliner của hãng Boeing.

Theo CBS News, kỹ sư kiểm soát chất lượng của Boeing - ông Sam Salehpour - cho biết ông đã chứng kiến "những lối tắt" trong quá trình lắp ráp dòng máy bay Dreamliner, dẫn đến tình trạng "mạt khoan bị bỏ lại trong các khớp nối và vật liệu composite bị biến dạng". Ông cũng khẳng định từng chứng kiến các vấn đề trong quy trình lắp ráp dòng 777, theo nội dung một bức thư do luật sư của Salehpour gửi tới FAA năm 2024.

Hiện tại, vẫn chưa rõ những vấn đề bị tố giác có liên quan gì đến vụ rơi máy bay của Air India hay không.

Chiếc Boeing 787 Dreamliner gặp nạn lần đầu tiên được giao cho hãng hàng không Air India vào tháng 1/2014. Máy bay đã có hơn 41.000 giờ bay, với gần 8.000 lần cất cánh và hạ cánh. Theo Cirium - một công ty phân tích hàng không, Air India vận hành 190 máy bay, với độ tuổi trung bình là 8,4 năm. Cirium cũng lưu ý rằng hiện nay có hơn 1.100 máy bay Dreamliner đang hoạt động trên toàn cầu và thời gian hoạt động trung bình của những chiếc máy bay này là 7,5 năm.

Khói bốc đen kịt sau khi máy bay của Air India rơi xuống khu dân cư gần sân bay ở Ahmedabad, Ấn Độ ngày 12/6/2025 (Ảnh: AFP)

Mối lo ngại về vấn đề an toàn của Boeing

Sự cố lần này xảy ra trong bối cảnh Boeing đang liên tục đối mặt với hàng loạt vấn đề an toàn, bao gồm các cuộc điều tra và kiện tụng liên quan đến 2 vụ rơi máy bay 737 MAX khiến tổng cộng 346 người thiệt mạng. Hồi tháng 1/2024, một vụ việc khác khiến dư luận chấn động khi một tấm bịt cửa bất ngờ bung ra khỏi thân máy bay 737 MAX 9 của hãng Alaska Airlines trong lúc bay, càng làm dấy lên lo ngại về độ an toàn của dòng máy bay này.

Tháng 3/2024, dòng Dreamliner tiếp tục gây lo ngại về độ an toàn khi một chiếc 787 của hãng Latam Airlines, trên hành trình tới New Zealand, bất ngờ lao xuống giữa không trung trước khi phi công kịp giành lại quyền kiểm soát. Theo báo cáo sau đó của Wall Street Journal, nguyên nhân được xác định là lỗi con người.

Vào tháng 5/2025, nhà sản xuất máy bay đã đạt được thỏa thuận trị giá 1,1 tỷ USD với Bộ Tư pháp Mỹ, cho phép hãng này tránh bị truy tố vì các vụ tai nạn xảy ra vào năm 2018 và 2019.

Một báo cáo phân tích công bố tháng 4/2025 của Boeing về an toàn hàng không thương mại cho thấy ngành hàng không thế giới đã cải thiện đáng kể hồ sơ an toàn trong vài thập niên qua. Tuy nhiên, năm 2024 lại ghi nhận sự gia tăng số vụ tai nạn. Theo báo cáo, toàn ngành đã xảy ra 47 vụ tai nạn trong năm 2024, trong đó có 12 vụ được xếp loại "mất toàn bộ thân vỏ", khiến tổng cộng 187 người tử vong.

Báo cáo cũng giải thích, một vụ "mất toàn bộ thân vỏ" có thể đồng nghĩa với việc máy bay bị phá hủy hoàn toàn hoặc hư hỏng nặng đến mức không thể sửa chữa. Trong một số trường hợp, khái niệm này cũng bao gồm cả những máy bay mất tích mà chưa tìm thấy xác.

Vụ tai nạn của Air India ảnh hưởng như thế nào đến Boeing?

Tổng Giám đốc điều hành (CEO) Boeing, ông Kelly Ortberg - người vừa tiếp quản vị trí này từ tháng 8/2024 - đang nỗ lực đưa nhà sản xuất máy bay hàng đầu nước Mỹ thoát khỏi tâm điểm dư luận sau hàng loạt khủng hoảng liên quan đến an toàn và quy trình sản xuất.

Theo CNBC, những ảnh hưởng đối với Boeing sau sự cố của Air India sẽ phụ thuộc vào kết quả điều tra vụ tai nạn. Tuy vậy, nhu cầu đối với dòng máy bay này vẫn ở mức cao và các hãng hàng không thường tiếp tục đặt hàng do thời gian chờ bàn giao máy bay có thể kéo dài nhiều năm. Theo trang web của hãng, Boeing đã nhận được đơn đặt hàng thêm 900 chiếc Dreamliner.

Theo Indian Express, năm 2013, các cơ quan quản lý an toàn bay trên toàn thế giới, bao gồm cả Ấn Độ, đã đồng loạt ra lệnh đình chỉ toàn bộ đội bay Boeing 787 Dreamliner. Khi đó, Air India (thuộc sở hữu nhà nước) đang khai thác 6 chiếc Dreamliner. Động thái này được đưa ra sau khi FAA phát đi cảnh báo nghiêm trọng về nguy cơ cháy nổ từ pin lithium-ion trên dòng máy bay này.

(Ảnh minh họa: Boeing)

Trong suốt 14 năm khai thác thương mại, Boeing 787 từng được xem là một trong những mẫu máy bay "an toàn" hơn trong đại gia đình Boeing, khi không ghi nhận vụ tai nạn nghiêm trọng nào. Mặc dù vậy, dòng máy bay này đã nhiều lần gặp các sự cố kỹ thuật buộc máy bay phải chuyển hướng khẩn cấp hoặc hạ cánh ngoài kế hoạch - những dấu hiệu từng dấy lên không ít nghi vấn về độ tin cậy kỹ thuật của Boeing 787 Dreamliner.

Theo NDTV, vụ rơi máy bay của hãng hàng không Air India như một cú giáng vào danh tiếng gần như không tì vết của dòng Boeing 787 Dreamliner suốt hơn 1 thập kỷ qua. Liệu đây sẽ chỉ là một tai nạn hiếm hoi đáng tiếc hay là dấu hiệu khởi đầu cho một cuộc khủng hoảng sâu hơn vẫn còn là điều phải chờ thời gian trả lời. Hiện các cơ quan chức năng đang khẩn trương điều tra làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn của Air India.

Kế hoạch tái cấu trúc của Air India gặp trở ngại

Đối với Air India - hãng hàng không đang nỗ lực tái sinh toàn diện trong vài năm qua, vụ tai nạn ngày 12/6 là một cú sốc lớn, giáng đòn mạnh vào hành trình tái định vị thương hiệu và hiện đại hóa.

Được thành lập từ năm 1932, Air India từng được quốc hữu hóa vào năm 1953. Sau nhiều năm ngập trong khó khăn tài chính và nợ nần chồng chất, hãng hàng không này đã được Tập đoàn Tata mua lại với giá 2,2 tỷ USD vào năm 2022.

Là hãng hàng không quốc tế đường dài duy nhất của Ấn Độ đến châu Âu và Bắc Mỹ, Air India giữ vai trò then chốt trong mạng lưới vận tải hàng không toàn cầu xuất phát từ quốc gia này. Năm 2023, hãng đã ký đơn hàng mua 220 máy bay Boeing, bao gồm 20 chiếc Dreamliner, 10 chiếc 777X và 190 chiếc 737 MAX - dòng máy bay vốn đang gặp nhiều tranh cãi.

Theo Al Jazeera, trong những năm gần đây, Air India đã gặp phải một số vụ tai nạn nghiêm trọng. Năm 2020, một chuyến bay của Air India Express trượt khỏi đường băng tại Kozhikode (Ấn Độ), khiến 20 người thiệt mạng. Trước đó, một tai nạn tương tự xảy ra tại Mangalore với dòng máy bay 737-800 đã cướp đi sinh mạng của 156 hành khách.

Hiện tại, Air India đang tập trung vào việc giải quyết vụ tai nạn của chuyến bay AI-171 hôm 12/6.

(Dịch từ CBS News, CNBC, Al Jazeera, Indian Express)

Chưa dừng khai thác máy bay Boeing 787 bangdatally.xyz - Giới chức Mỹ khẳng định chưa có bằng chứng cho thấy cần phải dừng khai thác dòng máy bay Boeing 787 sau vụ tai nạn hàng không nghiêm trọng tại Ấn Độ xảy ra chiều 12/6.

Boeing đạt thỏa thuận miễn truy tố hình sự liên quan đến hai vụ rơi máy bay bangdatally.xyz - Tập đoàn Boeing sẽ nộp 1,1 tỷ USD theo một thỏa thuận dàn xếp với Bộ Tư pháp Mỹ, nhằm tránh bị truy tố hình sự sau hai thảm kịch hàng không khiến gần 350 người thiệt mạng.

Mỹ điều tra lỗi sản xuất dòng Boeing 787 Dreamliner bangdatally.xyz - Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) đang tiến hành điều tra các lỗi phát sinh trong quá trình chế tạo dòng máy bay Boeing 787 Dreamliner.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!