Vông nem – dược liệu tốt cho hệ thần kinh

Theo Viện Y dược học dân tộc thành phố Hồ Chí Minh, cây vông nem còn có tên khác là hải đồng bì, thích đồng bì, là loại cây mọc ở khắp nơi nhưng đặc biệt ưa mọc ở ven biển. Cây vông nem thường được trồng làm hàng rào, cây cảnh hoặc lấy lá ăn.

Trong Đông y, lá vông có vị đắng nhạt, hơi chát, tính bình; có tác dụng ức chế hệ thần kinh trung ương, làm an thần, gây ngủ, hạ nhiệt, hạ huyết áp, co bóp các cơ, sát trùng… Vỏ vông nem vị đắng, có tác dụng trừ phong thấp, thông kinh lạc, dùng làm thuốc an thần, gây ngủ, chữa bệnh ngoài da và chữa răng sâu. Vông nem thường được dùng với liều từ 2 đến 4g lá dạng thuốc sắc hoặc hãm. Vỏ cây dùng từ 6 đến 12g. Lưu ý, những người viêm khớp có sưng, nóng, đỏ, đau không nên dùng loại cây này.

Từ lâu, lá vông nem được nhân dân nhiều địa phương dùng làm thuốc an thần, chống lo âu, phiền muộn, nhức đầu, chóng mặt. Để chữa mất ngủ, người ta lấy lá vông (loại bánh tẻ) rửa sạch, luộc hoặc nấu canh ăn hằng ngày, có khi còn phối hợp với lá dâu non. Người bị huyết áp cao và trẻ em hay đổ mồ hôi trộm được khuyên nên dùng.

Các nghiên cứu dược lý cũng cho thấy: lá vông có tác dụng ức chế hệ thần kinh trung ương, làm yên tĩnh, gây ngủ, hạ huyết áp mà không có hiện tượng ngộ độc.

Nhiều dạng thuốc có lá vông chữa mất ngủ đã được bào chế, bao gồm dạng nước sắc, thuốc hãm và cao lỏng. Với dạng nước sắc, lấy từ 8 đến 16g lá vông phơi khô, cắt nhỏ, sắc với 200ml nước đến khi còn 50ml, uống làm một lần trong ngày. Với dạng thuốc hãm, lấy 16g lá vông, 10g táo nhân (sao đen) cùng 5g tâm sen (sao thơm). Tất cả trộn đều, vò vụn, hãm với 1 lít nước sôi. Để nguội thêm hoa nhài tươi (từ 2 đến 3 bông) rồi uống làm nhiều lần trong ngày. Với dạng cao lỏng, lấy lá vông, lạc tiên mỗi vị 400g kết hợp cùng lá gai, rau má mỗi vị 100g. Tất cả thái nhỏ, phơi khô, nấu với nước từ 2 đến 3 lần, chắt nước, lọc rồi cô lấy 700ml. Thêm 1kg đường, cô còn 1 lít thành phẩm. Ngày uống 40ml, chia làm hai lần.

Một số bài thuốc có cây vông nem:

- Chữa đau nhức xương khớp do phong thấp: Vỏ vông nem, ngũ gia bì, kê huyết đằng, phòng kỷ, cỏ xước, ý dĩ nhân mỗi vị 15g, sắc uống.

- Chữa chảy máu mũi, đại tiện ra máu: Lá vông phối hợp với lá sen sắc uống.

- Chữa lòi dom: lá vông và lá sen giã nát lấy nước uống, phần bã chưng nóng, rịt vào hậu môn.

- Chữa sa dạ con: lấy lá vông 30g, lá tiểu kế 20g, hạt tơ hồng 20g, tất cả giã nhỏ, sắc với 400ml nước đến khi còn 100ml, uống làm hai lần trong ngày. Bên cạnh đó, kết hợp lấy 10 hạt thầu dầu tía, giã nát với giấm, đắp và băng lại. Hoặc một bài thuốc khác là lấy lá vông nấu với lá cỏ xước và cá trê, rồi ăn cả cái lẫn nước.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!