Những diễn biến trong đàm phán giữa Mỹ và các đối tác thương mại trong tuần qua được các nhà đầu tư phố Wall quan sát kỹ. Ngay cả các đồng minh của nước này như Nhật Bản, Hàn Quốc vẫn đang gặp khó khăn. Tia sáng có thể xuất hiện với trường hợp của Liên minh châu Âu (EU) - đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ.
Thị trường đã có một tuần căng thẳng khi chính sách thuế quan với EU được chính quyền Tổng thống Trump điều chỉnh liên tục. Từ đe doạ áp 50% vào ngày 1/6, tới tạm hoãn để đàm phán thêm.
Trưởng đoàn đàm phán thương mại của EU thông báo, ông đã có các cuộc hội đàm tốt với quan chức chính quyền Mỹ và EU "cam kết hoàn toàn" đạt được thoả thuận thương mại trước thời hạn ngày 9/7.
Phía Mỹ, Tổng thống Trump cũng viết: "Đây là một sự kiện tích cực và tôi hy vọng giống như yêu cầu với Trung Quốc, EU sẽ mở cửa các quốc gia châu Âu để giao thương với Mỹ. Chính họ sẽ rất vui và thành công nếu làm như vậy".
Năm 2024, Mỹ nhập khẩu hơn 600 tỷ USD giá trị hàng hoá từ EU, trong khi xuất khẩu sang EU khoảng 370 tỷ. Các mặt hàng EU xuất khẩu lớn là dược phẩm, ô tô, rượu vang và nước hoa. Mỹ xuất khẩu nhiều dầu thô, ô tô, máy bay và cả dược phẩm sang EU.
Phía EU từng đề xuất thoả thuận "0 đổi 0" nghĩa là đưa thuế hai bên về 0%, nhưng Mỹ không muốn hạ thấp hơn mức cơ sở 10% với tất cả các đối tác thương mại và EU phải tăng mua hàng Mỹ nhiều hơn.
Hãng Reuters cho hay, EU đã hỏi cộng đồng doanh nghiệp buộc phải trả lời ngay là họ có kế hoạch mua sắm hàng Mỹ hay đầu tư như thế nào vào Mỹ. Thậm chí là kế hoạch trong 5 năm tới. Ngoài một số công ty dược, có 7 công ty khác có thể tăng đầu tư, dù chưa có kế hoạch cụ thể.
Thời báo New York nhận định, con đường hạ căng thẳng giữa Mỹ và EU vẫn còn gập ghềnh. Ngoài thương mại, hai bên còn có các ưu tiên khác biệt khiến họ khó đạt được thoả thuận nhanh. Ví dụ Mỹ muốn châu Âu thay đổi hệ thống thuế tiêu dùng, bãi bỏ các quy định về truyền thông xã hội và công nghệ. Với châu Âu là khó chấp nhận. Châu Âu muốn thuế quan của Mỹ về 0%. Trong khi Mỹ muốn tăng thu thuế quan, bù ngân sách thâm hụt.
Chính vì thế, ngoài chuẩn bị củ "cà rốt" là những đề xuất, báo chí cho biết, EU vẫn giữ "cây gậy", đó là các đòn trả đũa. Danh sách hàng hoá Mỹ trị giá hơn 130 tỷ USD có thể bị trả đũa vẫn còn đó nếu thoả thuận thất bại.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!