Khi "đam mê chơi game" không còn là cái cớ
Nếu cách đây vài năm, bạn nói với ai đó rằng một câu lạc bộ game sẽ góp phần giải quyết bạo lực băng đảng, họ có lẽ sẽ cười vào mặt bạn. Nhưng Lewis Kay thì không cười. Anh là người đã cùng hai người bạn đồng sáng lập nên Esports Youth Club – một tổ chức phi lợi nhuận ra đời từ giữa “tâm bão” xã hội của khu Tulse Hill, Brixton – nơi từng mang tiếng là "ổ" tệ nạn nặng nề nhất châu Âu.
Họ không chỉ thành công trong việc tạo ra một không gian lành mạnh cho giới trẻ thông qua trò chơi điện tử mà còn khiến cả Hoàng tử William cũng phải ghé thăm. Có lẽ đó là một trong những lần hiếm hoi Mario Kart được "thần thánh hóa" đến thế.
Game không chỉ để “giải trí”, mà còn để... cứu đời
Trong mắt nhiều bậc phụ huynh, game vẫn là “hung thủ” giấu mặt – thủ phạm đằng sau điểm kém, trốn học và... ngủ ngày. Nhưng Lewis Kay đã chứng minh rằng game cũng có thể là “thuốc giải độc” cho những thanh thiếu niên đang loay hoay giữa lựa chọn đúng – sai. Tại Esports Youth Club, game chỉ là chiếc cầu nối – còn đích đến là kết nối cộng đồng, hỗ trợ tâm lý, tạo động lực phát triển bản thân. Mỗi buổi sinh hoạt đều miễn phí, đi kèm với đồ ăn nóng, đồ ăn nhẹ và tất nhiên là rất nhiều máy PS5 – giấc mơ của mọi cậu trai tuổi teen. Nghe đơn giản, nhưng để làm được điều đó bền vững, Kay và đội ngũ của mình đã chạy từng khoản tài trợ, gom từng bộ máy cũ và mượn từng mi li mét không gian công cộng.
(Thay vì gây lộn trên những con phố, trẻ em có thể "oánh nhau" vui vẻ qua màn hình với nhau)
Từ trạm xe buýt đến lâu đài Windsor: Hành trình không tưởng
Thành công của Esports Youth Club không đến từ chiến dịch quảng bá rầm rộ hay tài khoản TikTok triệu view. Nó đến từ việc... “đều đặn, chân thành và kiên trì”. Kay từng đi làm ban ngày, tối về thì kéo màn hình, tai nghe và tay cầm đến trung tâm cộng đồng. Chẳng ai được trả lương cao, nhưng tất cả đều thấy “đáng” – vì mỗi buổi chơi game là một buổi không tụ tập đánh nhau ngoài phố và rồi phép màu xảy ra: Hoàng tử William nghe nói đến mô hình này và ghé thăm. Không chỉ chơi game cùng các em nhỏ, Hoàng tử còn khẳng định mong muốn nhân rộng mô hình này trên toàn nước Anh.
(Ai bảo người của Hoàng Gia là không được chơi game chứ?)
Chơi đúng cách, game có thể cứu một thế hệ
Ở khía cạnh tích cực, mô hình của Esports Youth Club giống như một chiếc phao cứu sinh giữa đại dương rối ren của giới trẻ thành thị. Trong một thế giới nơi mà trẻ em dễ lạc vào TikTok hay bạo lực đường phố, thì việc cho các em “nghiện game lành mạnh” là một lựa chọn thực tế và gần gũi nhất. Chương trình Power Play dành riêng cho nữ sinh từ 11 đến 18 tuổi là minh chứng sống động cho sự toàn diện và bao hàm. Không còn cảnh con gái đến phòng net bị dè bỉu, nơi đây là không gian mà tất cả được tôn trọng. Bên cạnh đó, những giải đấu như EYC Cup phối hợp cùng cảnh sát London hay công ty game lớn như 2K, Fnatic, HyperX… đã biến các buổi chơi game thành sự kiện cộng đồng – thứ mà lẽ ra chỉ tồn tại ở sân vận động hoặc nhà hát.
Cần tỉnh táo trước khi "thần thánh hóa" game
Dù được truyền thông lăng xê mạnh mẽ, nhưng không thể phủ nhận nguy cơ trượt khỏi mục tiêu ban đầu của mô hình này nếu thiếu kiểm soát. Bởi dù sao đi nữa, game vẫn là “con dao hai lưỡi”.
Một số ý kiến cho rằng việc đưa các em vào môi trường game từ nhỏ có thể khiến các em lệch khỏi mục tiêu học thuật hoặc hình thành thói quen lệ thuộc vào thiết bị. Mà nếu chỉ đơn giản là chơi game hàng ngày, thì khác gì... một quán net có đồ ăn miễn phí? Vấn đề là, Esports Youth Club không thể là một “cây đũa thần” cho tất cả khu phố. Nó cần những mô hình tương tự, nhân lực chuyên môn và một lộ trình rõ ràng để không trở thành sân chơi nửa mùa hoặc bị thương mại hóa bởi các hãng game lớn.
(Hoàng tử William còn mải mê chơi game đến mức quên cả chức vị của mình)
Tương lai nào cho mô hình "game cứu đời"?
Kay hiện đang vận hành tổ chức toàn thời gian, với 10 nhân viên bán thời gian và các tình nguyện viên năng nổ. Họ đang chuẩn bị cho không gian cố định đầu tiên tại Clapham, nơi dự kiến sẽ là trụ sở chính với mục tiêu phát triển đội tuyển Esports “cây nhà lá vườn” – một bước đi không xa xôi nếu được hỗ trợ đúng mức.
Kay cũng bật mí rằng họ muốn có thêm các đối tác trong ngành công nghệ để hỗ trợ thiết bị, tài chính, và cơ hội nghề nghiệp cho học viên sau này. Mục tiêu là: không chỉ chơi game – mà học cách phân tích, sáng tạo nội dung, thiết kế game và cả… trở thành caster chuyên nghiệp.
Câu chuyện của Esports Youth Club không chỉ là một "mô hình lý tưởng" để truyền cảm hứng – mà còn là minh chứng cho việc làm điều nhỏ cũng có thể tạo hiệu ứng lớn, miễn là bạn bắt đầu từ đúng chỗ, với đúng lý do.
Và nếu Hoàng tử William – người mà bận đến mức lịch làm việc còn kín hơn streamer top 1 – còn có thể dành một chiều để cầm tay cầm và cười vui cùng trẻ nhỏ, thì có lẽ chúng ta cũng nên xem lại cách nhìn nhận của mình về game. Vì biết đâu, "trùm cuối" của sự thay đổi không nằm ở chính sách, mà nằm ở… vòng bo cuối cùng của tựa game bắn súng nào đó?
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!