“Bóng đen” bao trùm kế hoạch phục hồi của Boeing

Logo của hãng hàng không Boeing tại Triển lãm Hàng không quốc tế Paris 2025 (Ảnh: AFP)

Đòn giáng mạnh vào Boeing

Vụ tai nạn của Air India xảy ra vào thời điểm Boeing đang phải vật lộn giải quyết hậu quả từ một loạt cuộc khủng hoảng về an toàn và sản xuất. Dù hiện tại nguyên nhân của vụ tai nạn chưa được công bố nhưng sự cố này có thể là cú đánh mạnh vào chiến lược phục hồi do Giám đốc điều hành mới Kelly Ortberg đưa ra. Cổ phiếu Boeing đã tăng hơn 20% kể từ đầu năm 2025 nhưng lại giảm 5% vào ngày 12/6 - ngày xảy ra vụ tai nạn của Air India.

Ông Kelly Ortberg, một người kỳ cựu trong ngành hàng không, đã đảm nhiệm vị trí lãnh đạo Boeing vào tháng 8/2024. Ông đang nỗ lực ổn định dây chuyền sản xuất của Boeing và cải thiện quy trình kiểm soát chất lượng, sau sự cố nghiêm trọng hồi tháng 1/2024 khi một mảnh cửa trên chiếc 737 MAX-9 bất ngờ bung ra giữa chuyến bay. Trước đó, các vụ tai nạn liên quan đến dòng máy bay 737 MAX-8 vào năm 2018 và 2019 đã khiến tổng cộng 346 người thiệt mạng..., ông Ortberg đã cam kết sẽ thay đổi văn hóa vận hành của hãng sản xuất máy bay này.

Dù không có thiệt hại về người, sự cố bung cửa hồi năm 2024 đã làm dấy lên những câu hỏi mới về vấn đề sản xuất và kiểm soát chất lượng tại Boeing. Sự cố này cũng dẫn đến một cuộc “thay máu” trong ban lãnh đạo cấp cao của hãng và bổ nhiệm ông Ortberg - cựu Giám đốc điều hành hãng cung cấp thiết bị điện tử hàng không Rockwell Collins - vào vị trí Giám đốc điều hành Tập đoàn Boeing.

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Financial Times, ông Ortberg cho biết, tiến trình phục hồi của Boeing đang tiến triển, dù ông thận trọng không khẳng định rằng công ty đã vượt qua giai đoạn khủng hoảng.

Hãng Boeing đã bàn giao hơn 1.100 chiếc máy bay dòng Dreamliner - mẫu máy bay bán chạy nhất của hãng - cho các hãng hàng không trên toàn thế giới. Dreamliner được chế tạo bằng vật liệu composite siêu nhẹ, giúp nâng cao hiệu quả tiêu thụ nhiên liệu. Vụ tai nạn hôm 12/6 là lần rơi đầu tiên của dòng máy bay này kể từ khi chính thức đi vào hoạt động vào cuối năm 2011. Trước đó, theo cơ sở dữ liệu của Aviation Safety Network, Dreamliner chưa từng ghi nhận bất kỳ ca tử vong nào liên quan đến tai nạn bay.

Mặc dù có độ an toàn cao nhưng 787 Dreamliner đã gặp phải những trở ngại trong sản xuất. Năm 2013, các vụ cháy pin đã khiến các cơ quan quản lý an toàn hàng không phải ngừng hoạt động của dòng Dreamliner trong 4 tháng. Gần đây hơn, Boeing đã phải tạm dừng giao dòng máy bay 787 trong gần 2 năm do các vấn đề liên quan đến kiểm soát chất lượng.

“Vật lộn” với khủng hoảng tài chính

Boeing đã phải đối mặt với tổn thất tài chính nghiêm trọng trong những năm gần đây. Năm 2021, Boeing trả 2,5 tỷ USD để giải quyết các cáo buộc hình sự liên quan đến các vụ tai nạn với dòng MAX. Năm 2024, Boeing ghi nhận khoản lỗ lên tới 11,8 tỷ USD, nâng tổng mức thua lỗ kể từ năm 2019 lên hơn 35 tỷ USD. Cuộc đình công của công nhân lắp ráp tại các nhà máy ở Renton và Everett, bang Washington - vốn chịu trách nhiệm sản xuất phần lớn các dòng máy bay thương mại - khiến dây chuyền sản xuất tê liệt, gia tăng khó khăn tài chính và ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng giao hàng của hãng.

Sau sự cố máy bay Boeing 737 MAX của hãng Alaska Airlines bị bung cửa vào tháng 1/2024, Boeing đã phải chi trả hơn 161 triệu USD tiền bồi thường. Hãng cũng đồng ý khoản dàn xếp trị giá hơn 432 triệu USD với Southwest Airlines để khắc phục thiệt hại do dòng máy bay MAX bị đình chỉ hoạt động kéo dài. Đến tháng 10/2024, Boeing huy động hơn 20 tỷ USD để cân đối tài chính.

Trong 3 tháng đầu năm 2025, Boeing báo cáo khoản lỗ thu hẹp còn 31 triệu USD so với cùng kỳ năm 2024. Giám đốc điều hành Kelly Ortberg cho biết, Boeing đã có tiến triển trong việc ổn định hoạt động ở quý I/2025.

Tháng 5/2025, Boeing đã đồng ý chi trả 1,1 tỷ USD trong một thỏa thuận dàn xếp với Bộ Tư pháp Mỹ nhằm tránh bị truy tố hình sự liên quan đến hai vụ tai nạn của dòng máy bay 737 MAX.

Năm 2024, sự giám sát chặt chẽ của chính phủ và cuộc đình công của công nhân đã khiến số lượng đơn hàng của Boeing giảm. Boeing cho biết đã giao 348 máy bay phản lực vào năm 2024, ít hơn 1/3 so với con số 528 máy bay được giao trong năm 2023. Số lượng máy bay thương mại Boeing đã giao cho khách hàng trong năm 2023 cũng ít hơn một nửa so với đối thủ Airbus.

Tuy nhiên, những rắc rối của Boeing dường như chưa khiến các hãng hàng không ngừng tin tưởng vào dòng máy bay của hãng. Tháng 5/2025, Boeing đã giành được những hợp đồng lớn từ hai khách hàng đến từ Trung Đông. Trong đó, nổi bật là thỏa thuận trị giá 96 tỷ USD với Qatar, bao gồm đơn đặt hàng các dòng máy bay 787 và 777X - theo Boeing là hợp đồng lớn nhất trong lịch sử đối với dòng 787 và các dòng máy bay thân rộng.

Lạc quan về nhu cầu hàng không

Ấn Độ đang khẩn trương siết chặt quy trình kiểm tra đối với toàn bộ đội bay Boeing 787 sau vụ tai nạn thảm khốc của Air India hôm 12/6. Toàn bộ 34 chiếc Boeing 787 đang hoạt động sẽ được kiểm tra kỹ thuật khẩn cấp. Hiện các máy bay Boeing 787 chưa bị đình chỉ bay.

Mặc dù vậy, Tập đoàn sản xuất máy bay Boeing dự kiến nhu cầu đi lại bằng đường hàng không toàn cầu sẽ tăng hơn 40% vào năm 2030, qua đó thúc đẩy nhu cầu về hàng nghìn máy bay phản lực chở khách mới trong vài năm tới. Boeing dự kiến nhu cầu đối với máy bay chở khách mới sẽ đạt 43.600 chiếc vào năm 2044. Con số này về cơ bản tương tự như dự báo năm 2024, vốn dự kiến nhu cầu giao máy bay mới ước đạt 43.975 chiếc vào năm 2043.

Dự kiến giao hàng của Boeing bao gồm gần 33.300 máy bay thân hẹp, hơn 7.800 máy bay thân rộng, 955 máy bay chở hàng và 1.545 máy bay phản lực khu vực. Máy bay thân hẹp - bao gồm dòng 737 MAX của Boeing và A320neo của đối thủ Airbus - hiện chiếm khoảng 4/5 tổng số lượt giao hàng.

Trong khi dự kiến giao hàng của Boeing gần như không đổi, hãng đã giảm dự báo tăng trưởng lưu lượng hành khách trong 20 năm từ 4,7% trong triển vọng năm ngoái xuống còn 4,2% trong năm nay. Đồng thời, hãng cũng hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu từ 2,6% xuống 2,3%, tăng trưởng lưu lượng hàng hóa từ 4,1% xuống 3,7% và tăng trưởng đội bay từ 3,2% xuống 3,1%.

Mặc dù dự báo về lưu lượng hàng hóa đã được điều chỉnh giảm, Phó Chủ tịch Tiếp thị Thương mại của Boeing, ông Darren Hulst, phát biểu với các phóng viên trong một buổi họp báo rằng, biến động thương mại sẽ không làm thay đổi đáng kể nhu cầu dài hạn.

Chưa dừng khai thác máy bay Boeing 787

bangdatally.xyz - Giới chức Mỹ khẳng định chưa có bằng chứng cho thấy cần phải dừng khai thác dòng máy bay Boeing 787 sau vụ tai nạn hàng không nghiêm trọng tại Ấn Độ xảy ra chiều 12/6.