Theo Trung tâm Báo tin động đất và Cảnh báo sóng thần (Viện Các khoa học Trái đất), trận động đất gần nhất có độ lớn 2.5 xảy ra vào lúc 2 giờ 57 phút 13 giây (giờ Hà Nội), với tâm chấn nằm ở tọa độ 14.826 độ vỹ Bắc - 108.294 độ Kinh đông. Độ sâu chấn tiêu được xác định khoảng 8.4 km.
Chỉ sau gần 6 giờ, lúc 8 giờ 7 phút 21 giây (giờ Hà Nội) sáng 30/5, một trận động đất khác có độ lớn 3.6 tiếp tục làm rung chuyển khu vực Kon Plông. Tâm chấn của trận động đất này nằm tại tọa độ 14.839 độ vỹ Bắc - 108.275 độ Kinh đông, cũng ở độ sâu khoảng 8.1 km.
Cả hai trận động đất đều được Trung tâm Báo tin động đất và Cảnh báo sóng thần (Viện Các khoa học Trái đất, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) xác định có cấp độ rủi ro thiên tai là cấp 0. Điều này cho thấy các trận động đất này không có khả năng gây ra rủi ro lớn đối với người dân và các công trình xây dựng trong khu vực.
Trước đó, ngày 28/5, 2 trận động đất có độ lớn là 3.6-3.7; độ sâu chấn tiêu khoảng 8,1 km cũng xảy ra tại huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum; không gây thương vong về người và tài sản.
Động đất tại khu vực huyện Kon Plông được các chuyên gia nhận định là động đất kích thích; xảy ra thường xuyên và liên tục kể từ năm 2021 đến nay.
Theo các nhà khoa học Viện Các khoa học Trái đất (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), động đất kích thích là một loại động đất xảy ra do hoạt động của con người, không do các quá trình kiến tạo tự nhiên trong lòng Trái Đất. Nguyên nhân phổ biến nhất gây ra động đất kích thích là quá trình tích nước ở các hồ chứa thủy điện lớn. Khi một lượng nước khổng lồ được tích vào hồ chứa của đập thủy điện, khối lượng nước này tạo ra một áp lực rất lớn lên lớp đất đá bên dưới. Nước có thể thấm xuống các đới đứt gãy trong lòng đất, làm thay đổi trạng thái ứng suất, tăng áp suất lỗ rỗng và giảm độ bền trượt cắt của đá. Điều này có thể kích hoạt các đứt gãy địa chất đã tồn tại nhưng đang "ngủ yên", gây ra động đất.
Bên cạnh đó, việc khai thác khoáng sản quy mô lớn cũng có thể làm thay đổi cấu trúc địa chất, gây ra sụt lún và kích hoạt động đất dó quá trình bơm chất lỏng vào lòng đất. Các vụ nổ lớn dưới lòng đất nhằm thử nghiệm hạt nhân ngầm cũng là nguyên nhân gây động đất kích thích.
Các nhà khoa học nhận định, động đất kích thích thường có cường độ yếu hoặc trung bình, ít khi gây ra thiệt hại nghiêm trọng như động đất kiến tạo tự nhiên; có thể có giai đoạn tiền chấn, tức là xảy ra nhiều trận động đất nhỏ liên tục trước khi có trận động đất chính. Hoạt động địa chấn có thể kéo dài trong một khoảng thời gian nhất định (từ vài tháng đến vài năm) sau khi hoạt động gây kích thích diễn ra, sau đó sẽ giảm dần. Ở Việt Nam, động đất kích thích thường được ghi nhận tại các khu vực có hồ chứa thủy điện lớn như Sông Tranh 2 (Quảng Nam) hay Kon Plông (Kon Tum).
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!