Tài sản công sau sáp nhập: Không để “trụ sở bỏ không, người thiếu chỗ”

Rà soát nhà đất công sau sắp xếp bộ máy: Bài toán cấp thiết

Sáng 4/6, tại TP Hồ Chí Minh, Đoàn công tác của Trung ương do Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng dẫn đầu đã làm việc với TP Hồ Chí Minh, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và tỉnh Bình Dương. Mục tiêu là rà soát thực trạng và tháo gỡ vướng mắc trong việc xử lý tài sản công sau sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính.

Buổi làm việc có sự tham dự của đại diện nhiều bộ, ngành Trung ương, gồm: Nội chính, Tư pháp, Công an, Quốc phòng, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Văn hóa - Thể thao - Du lịch, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Ngân hàng Nhà nước.

Thứ trưởng Bùi Văn Khắng khẳng định: "Việc sắp xếp tổ chức bộ máy là chủ trương lớn, được Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ và Thủ tướng đặc biệt quan tâm chỉ đạo. Do đó, việc xử lý tài sản công đi kèm là nhiệm vụ cấp bách, phức tạp nhưng không thể trì hoãn".

Theo ông Khắng, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 1805/QĐ-BTC ngày 20/5/2025 thành lập Tổ công tác để điều phối việc rà soát, xử lý nhà đất, trụ sở, công trình đang xây dựng hoặc đã được phê duyệt nhưng bị ảnh hưởng bởi việc sắp xếp tổ chức hành chính. Đây là một trong các nhiệm vụ trọng tâm nhằm đảm bảo hiệu quả sử dụng tài sản công, tránh thất thoát và lãng phí ngân sách.

Để phục vụ cho việc xử lý tài sản công sau sắp xếp tổ chức, Bộ Tài chính đã chủ trì xây dựng, trình Chính phủ ban hành hai nghị định quan trọng: Nghị định số 114/2024/NĐ-CP (ban hành ngày 15/9/2024); Nghị định số 50/2025/NĐ-CP (ban hành ngày 28/2/2025)

Hai văn bản này điều chỉnh tiêu chuẩn, định mức, phân cấp thẩm quyền, tạo cơ sở pháp lý cho việc xử lý tài sản công phát sinh trong quá trình sáp nhập, chia tách, hợp nhất hoặc giải thể các cơ quan, đơn vị hành chính.

Tại buổi làm việc, bà Nguyễn Thị Thoa – Cục phó Cục Quản lý công sản – cho biết các địa phương cần góp ý trực tiếp vào dự thảo văn bản để hoàn thiện cơ chế, đảm bảo sát với thực tiễn.

Thực tiễn địa phương: Nơi làm tốt, nơi còn lúng túng

Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Dũng cho biết, Thành phố cơ bản đã thống kê xong các trụ sở, nhà đất dôi dư và sẽ ưu tiên bố trí cho lĩnh vực y tế, giáo dục.

"Quan điểm của Thành phố là trước mắt phải đảm bảo trụ sở cho các cơ quan làm việc. Sau đó sẽ rà soát và có giải pháp sắp xếp cụ thể. Những cơ sở dôi dư sẽ được đưa vào sử dụng phục vụ dân sinh", ông Dũng nói.

Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và tỉnh Bình Dương cũng đã ban hành kế hoạch xử lý tài sản công dôi dư. Tuy nhiên, Thứ trưởng Bùi Văn Khắng cho biết một số địa phương vẫn còn chậm, thiếu phương án cụ thể, trong khi số lượng nhà, đất chưa sử dụng lên đến hàng trăm cơ sở.

Thứ trưởng Bùi Văn Khắng phát biểu tại buổi làm việc - Ảnh: Cổng thông tin điện tử TP Hồ Chí Minh

Việc xử lý tài sản sau sắp xếp tổ chức bộ máy là thách thức lớn, vì đụng chạm đến quyền lợi, quản lý tài chính, đất đai giữa các cấp. Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, nếu không làm triệt để, sẽ phát sinh tình trạng lãng phí lớn, khó khắc phục.

Thứ trưởng Bùi Văn Khắng yêu cầu các địa phương: Tổng hợp đầy đủ tài sản hiện có; Xây dựng phương án xử lý đồng thời với đề án sắp xếp đơn vị hành chính; Áp dụng nguyên tắc "6 rõ": Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền. Sắp xếp tổ chức bộ máy không chỉ là cơ cấu lại con người mà phải là cơ cấu lại cả tài sản, nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản công.

Tránh tình trạng "trụ sở bỏ không, người thiếu chỗ"

Một trong những vấn đề được đặt ra là tình trạng nghịch lý: nơi này trụ sở bỏ trống, nơi khác thì cơ quan làm việc phải đi thuê, thiếu chỗ làm việc. Do đó, việc phân bổ lại tài sản công hợp lý là bước đi cần thiết.

Đoàn công tác Trung ương sẽ tiếp tục làm việc với các địa phương khác trong thời gian tới để trực tiếp kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, đảm bảo quy trình xử lý tài sản công đúng pháp luật và hiệu quả thực tiễn.

Tài sản công – nhất là đất đai, trụ sở – là nguồn lực lớn của quốc gia. Nếu không được khai thác hiệu quả, sẽ gây lãng phí nghiêm trọng, trong khi người dân và chính quyền cơ sở còn thiếu thốn về cơ sở vật chất phục vụ y tế, giáo dục, hành chính công.

Việc đưa tài sản dôi dư vào sử dụng hợp lý không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách mà còn góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ công. Đây là yêu cầu mang tính dân sinh rõ rệt, đặc biệt tại các đô thị lớn như TP Hồ Chí Minh.

Việc sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính không chỉ là tinh gọn về cơ cấu, mà còn là cơ hội lớn để cơ cấu lại việc sử dụng tài sản công. Các địa phương cần quyết liệt vào cuộc, hành động thực chất, tránh để lãng phí "tài sản vàng" giữa lúc người dân và nhiều lĩnh vực thiết yếu còn thiếu thốn.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!