Từ đầu năm đến nay, cả nước đã ghi nhận hơn 1.200 vụ cháy, làm chết hơn 20 người, bị thương hơn 30 người, gây thiệt hại về tài sản gần 75 tỷ đồng. Riêng cháy tại nhà dân đã chiếm hơn 430 vụ. Những ngày hè nắng nóng, nguy cơ hỏa hoạn càng gia tăng khi nhu cầu sử dụng điện cao, dễ dẫn đến chập cháy hệ thống điện, đặc biệt tại các hộ gia đình kết hợp sản xuất – kinh doanh trong khu dân cư. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều người dân vẫn còn tâm lý chủ quan, xem nhẹ an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC).
Một vụ cháy lớn từng xảy ra tại xã Chu Điện, huyện Lục Nam, Bắc Giang, khi lửa bùng phát từ tầng 1 ngôi nhà ba tầng kinh doanh vàng mã. Công an tỉnh Bắc Giang đã phải huy động bốn xe chữa cháy và 30 cán bộ, chiến sĩ đến hiện trường. Dù không thiệt hại về người, vụ cháy khiến toàn bộ tài sản bị thiêu rụi, ngôi nhà phải đập bỏ, xây mới hoàn toàn. Nguyên nhân được xác định là do chập điện.
Trung tá Nguyễn Văn Thọ – Phòng Cảnh sát PCCC và Cứu nạn cứu hộ, Công an tỉnh Bắc Giang cho biết: "Theo điều tra, dây điện của gia đình đi sát mái tôn. Quá trình sử dụng lâu ngày, dây cọ sát làm mòn lớp vỏ, dẫn đến chạm giữa dây nóng và dây lạnh, gây chập cháy".
Dù vừa trải qua vụ cháy nghiêm trọng, nhiều gia đình ở xã Chu Điện vẫn còn chủ quan. Có hộ kinh doanh nhiều mặt hàng dễ cháy nhưng dây dẫn điện cũ, chạy sát mái tôn; trong phòng ngủ, điện thoại đang sạc pin bị bỏ quên trên giường đệm; thiết bị điện dùng xong không được tắt.
Ông Phan Văn Hưng, xã Chu Điện chia sẻ: "Nghỉ hè, các cháu ở nhà cả ngày, trẻ con chưa có ý thức. Người lớn thì sơ ý, như thế này rất dễ chập cháy điện".
Không chỉ dây điện cũ, việc sử dụng điều hòa không đúng cách cũng tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ. Nếu điều hòa không được vệ sinh, bảo dưỡng định kỳ, màng lọc bụi bẩn khiến máy hoạt động quá tải, sinh nhiệt cao.
Tại gian bếp của một hộ gia đình khác, nguy cơ cháy điện cũng hiện hữu khi một ổ cắm phải gánh nhiều thiết bị điện cùng lúc, dây dẫn không đạt tiêu chuẩn.
Thượng úy Nguyễn Tiến Lực – Công an xã Chu Điện cho biết thêm: "Một ổ cắm dùng cho nhiều thiết bị công suất lớn là cực kỳ nguy hiểm. Dây dẫn không chịu nổi tải sẽ dẫn đến chập cháy".
Trước đó, tại thôn Sơn Quang (xã Trung Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang), cũng từng xảy ra vụ cháy đặc biệt nghiêm trọng tại căn nhà kết hợp cơ sở thu mua vải vụn, diện tích gần 450m². Hậu quả khiến ba người trong cùng gia đình tử vong, gồm ông ngoại, người mẹ và cháu gái ba tuổi. Nguyên nhân cháy cũng là do chập điện.
Sử dụng điện an toàn mùa nắng nóng: Những lưu ý không thể bỏ qua
Những cái kết thương tâm sau mỗi vụ cháy do chập điện luôn khiến chúng ta ám ảnh. Để hạn chế tối đa rủi ro, mỗi người dân cần chủ động áp dụng các biện pháp sử dụng điện an toàn – tiết kiệm trong mùa nắng nóng. Và nếu chẳng may xảy ra cháy, việc trang bị kỹ năng chữa cháy đúng cách sẽ giúp ngăn ngừa cháy lan, cháy lớn.
Một trong những nguyên tắc đầu tiên là sử dụng điện đúng cách và lựa chọn thiết bị đạt tiêu chuẩn tiết kiệm năng lượng do ngành chức năng thẩm định. Người dân được khuyến cáo nên dùng bóng đèn LED thay cho bóng đèn sợi đốt, ưu tiên các sản phẩm điện có dán nhãn tiết kiệm năng lượng và càng nhiều sao càng tốt.
Anh Dương Đức Lập – Phòng Kiểm tra, giám sát mua bán điện, Công ty Điện lực Bắc Ninh: "Chúng tôi khuyến cáo người dân nên sử dụng thiết bị có hiệu suất cao, đặc biệt là các loại có tích hợp biến tần (inverter). Với điều hòa, tủ lạnh, nên chú ý hệ thống bảo ôn để tránh thất thoát nhiệt. Nếu chưa có điều kiện thay thế, hãy tận dụng ánh sáng tự nhiên, gió trời để giảm tải điện năng".
Việc điều chỉnh nhiệt độ thiết bị làm mát cũng đóng vai trò quan trọng. Với điều hòa, nên duy trì ở mức trên 26 độ C trong những ngày nắng gắt. Ngoài ra, người dân cần vệ sinh, bảo dưỡng thiết bị định kỳ, thay thế thiết bị điện đã cũ, lạc hậu; đồng thời luôn tắt nguồn, ngắt cầu dao hoặc rút phích cắm khi không sử dụng.
Song song với việc sử dụng điện an toàn, trang bị phương tiện chữa cháy tại chỗ và nắm vững kỹ năng sử dụng cũng là biện pháp quan trọng để phòng cháy chữa cháy hiệu quả tại hộ gia đình.
Đại úy Trần Duy Thành – Công an phường Song Khê, TP Bắc Giang: "Trong các tình huống cháy do chập điện, tốt nhất nên dùng bình bột chữa cháy. Khi mua cần chú ý bình có tem kiểm định, đồng hồ đo áp chỉ vạch màu xanh mới đảm bảo còn sử dụng được. Trước khi xịt, cần lắc nhẹ bình, rút chốt an toàn, cầm vòi xịt thẳng vào gốc lửa".
Cần nhớ rằng, hỏa hoạn có thể xảy ra từ những bất cẩn nhỏ nhất. Khi phát hiện có cháy lớn, người dân cần gọi ngay số 114 để báo cháy kịp thời cho lực lượng chức năng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!