Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam nằm trong nhóm những quốc gia có mức tiêu thụ rượu bia cao nhất khu vực Đông Nam Á. Trung bình, mỗi người Việt từ 15 tuổi trở lên tiêu thụ khoảng 9 lít cồn mỗi năm. Trang du lịch Sens Asia Travel cũng từng lưu ý rằng, du khách quốc tế thường bất ngờ trước thói quen mời chào, thậm chí là ép uống rượu bia tại Việt Nam – một nét văn hóa khác biệt không dễ dàng hòa hợp.
Trong nhiều năm, việc uống rượu bia với một bộ phận người Việt không chỉ đơn thuần là thú vui mà còn là thước đo của tình thân và bản lĩnh. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển và thay đổi của xã hội, ngày nay, nhiều người đang định hình lại văn hóa uống theo hướng lịch sự, tự nguyện và có giới hạn rõ ràng.
Anh Viktor cùng bạn gái vừa có chuyến du lịch dài ngày tại Việt Nam. Cả hai đều yêu thích bia trong các bữa ăn, và với họ, việc uống hay không, uống nhiều hay ít là quyền lựa chọn cá nhân. Chính vì vậy, việc bị ép uống rượu bia khiến họ khá bất ngờ và không thoải mái.
Anh Viktor Mansson, du khách đến từ Thụy Điển, chia sẻ: "Tôi có nghe nói về việc ép rượu bia trong các cuộc vui ở Việt Nam và tôi thấy điều này thật sự không nên. Sẽ tốt hơn nếu chúng ta quan tâm đến câu chuyện của nhau thay vì cố ép uống những ly bia không mong muốn".
Còn anh Bartosz Boguki, du khách Ba Lan, bày tỏ: "Tôi thích uống một chút bia trong bữa ăn, nhưng nếu bị ép uống, tôi sẽ cảm thấy áp lực và khó chịu. Tôi không thích điều đó".
Gần đây, một xu hướng mới đang dần hình thành trong các cuộc nhậu tại Việt Nam: uống có chừng mực, văn minh và quan trọng hơn hết là không ép buộc. Ở nhiều nơi, nhiều gia đình, thói quen "uống tùy khả năng, không gượng ép" đang trở thành chuẩn mực ứng xử mới.
Khi lời từ chối được tôn trọng, các cuộc gặp gỡ trở nên nhẹ nhàng và văn minh hơn. Đây là dấu hiệu cho thấy sự thay đổi trong tư duy xã hội, hướng đến việc coi trọng sức khỏe và quyền cá nhân thay vì chỉ nể nang, hình thức.
Khi rượu bia trở thành sự lựa chọn thay vì áp lực, cũng là lúc sự cởi mở, hòa đồng và văn minh trong giao tiếp được nâng cao. Văn minh không nằm ở việc uống nhiều hay ít, mà nằm ở những câu chuyện thân tình và chân thành. Uống có trách nhiệm, vui mà không ép buộc – đó chính là văn hóa uống hiện đại mà xã hội đang hướng tới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!