Không ai mong muốn phải vào viện điều trị bởi ngoài nỗi lo bệnh tật, ai cũng lo về viện phí, nhất là với những gia đình hoàn cảnh khó khăn, vùng sâu vùng xa. Khi nghe đến chủ trương miễn viện phí, ai ai cũng cảm thấy mừng bởi họ sẽ bớt đi một phần gánh nặng trong quá trình điều trị bệnh. Tương lai này không còn xa nữa.
Dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị về đột phá trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới đề ra mục tiêu sẽ miễn viện phí toàn dân.
Miễn viện phí - Cơ hội chữa bệnh cho người nghèo
Dù đã có bảo hiểm y tế chi trả phần lớn nhưng các loại thuốc ngoài danh mục, chi phí sinh hoạt, đi lại… vẫn là gánh nặng không nhỏ với nhiều gia đình có người thân mắc bệnh hiểm nghèo.
Hơn 1 tháng nằm viện, số tiền điều trị của một bệnh nhân nữ đã lên tới 300 triệu đồng. Bác sĩ cho biết bệnh nhân bị sốc nhiễm khuẩn, nhiễm nấm máu, viêm phổi, rối loạn đông máu, suy đa tạng… Bệnh nặng lại nhiều thuốc ngoài bảo hiểm y tế, số tiền mà gia đình đi vay mượn để điều trị cho con gái đã lên tới 200 triệu đồng.
Hơn 30 năm qua, bà Phạm Thị Thanh (ở Giao Thủy, Nam Định) chưa từng rời xa cô con gái của mình. Con bà được chẩn đoán mắc bệnh tan máu bẩm sinh từ lúc 4 tuổi. 24 tuổi, cô bị biến chứng nặng về tim và thận, phải chạy thận. Con gái bệnh nặng, mọi chi phí sinh hoạt, điều trị đều dồn lên vai người mẹ.
6 năm qua, chị Hà Thị Bích Liên (ở Lục Yên, Yên Bái) phải xa chồng con, xuống Hà Nội thuê nhà để 1 tuần 3 buổi vào viện chạy thận. Do phát hiện bệnh đã ở giai đoạn 3, sức khoẻ của chị yếu, không làm thêm công việc gì, toàn bộ chi phí điều trị là nhờ vào bảo hiểm. Những chi phí điều trị phát sinh đều do gia đình hỗ trợ.
Cho dù trong những năm qua, quyền lợi người tham gia bảo hiểm y tế đã được mở rộng nhưng gánh nặng y tế vẫn là quá lớn đối với những người mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh mãn tính. Với chính sách miễn viện phí, người bệnh nghèo sẽ có thêm hy vọng.
Đề xuất lộ trình tiến tới miễn viện phí toàn dân
Theo lộ trình miễn viện phí toàn dân mà Bộ Y tế xây dựng cho giai đoạn từ 2030 đến 2035, trước mắt sẽ tập trung hỗ trợ các đối tượng yếu thế mua bảo hiểm và tăng quyền lợi cho các bệnh nhân bệnh hiểm nghèo.
Theo dự thảo, sẽ dùng tiền ngân sách nhà nước để tăng mức hỗ trợ mua thẻ bảo hiểm y tế, đặc biệt cho hộ nghèo, học sinh, sinh viên. Mức đồng chi trả cho đối tượng chính sách, đối tượng yếu thế cũng sẽ tăng. Đồng thời sẽ từng bước chi trả cho các dịch vụ dự phòng, khám sàng lọc một số bệnh không lây nhiễm, người dân được khám sức khỏe ít nhất một lần trong năm.
Bà Trần Thị Trang - Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm, Bộ Y tế - cho biết: ''Đến sàng lọc người dân sẽ được khám các chỉ tiêu nào và cơ chế được xây dựng để thực hiện thông qua quỹ bảo hiểm y tế, tức là người dân cứ đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh là trạm y tế xã, rồi y tế cơ sở để khám và trên cơ sở đó thì người dân sẽ được thanh toán các chi phí khám bệnh, chữa bệnh do quỹ bảo hiểm y tế kiểm soát chi thanh toán để bảo đảm công bằng cũng như sẵn có, dễ dàng tiếp cận cho mọi người dân''.
Theo các chuyên gia, để triển khai tốt được chủ trương này, vai trò của hệ thống y tế cơ sở tức là trạm y tế cần phải được nâng cao. Hệ thống y tế cơ sở phải được đầu tư về thiết bị và con người, đảm bảo khám chữa bệnh ban đầu, dự phòng các bệnh không lây nhiễm.
Để chính sách miễn viện phí trở thành hiện thực cần có sự tham gia của nhiều nguồn lực - từ ngân sách nhà nước, bảo hiểm y tế đến các tổ chức xã hội.
Theo lộ trình từ 2026 đến 2030, ngành y tế đặt mục tiêu 90% người dân được tiếp cận đầy đủ dịch vụ dự phòng bệnh tật, tăng tỷ lệ bao phủ BHYT lên 100%, bảo đảm 100% người dân được khám sức khỏe định kỳ hàng năm. Và tiến tới dần dần việc giảm chi phí tiền túi của người bệnh xuống dưới 20%, chi phí đồng chi trả khám chữa BHYT giảm xuống dưới 10%.
Các đại biểu Quốc hội trong quá trình thảo luận ở tổ xung quanh dự thảo Nghị quyết này cũng đã đưa ra nhiều ý kiến về việc làm thế nào để đạt được lộ trình này. Về cơ bản, các đại biểu thống nhất cần có lộ trình cho từng đối tượng và cần ưu tiên tập trung vào chất lượng của y tế cơ sở.
Các đại biểu Quốc hội cho biết, từ năm 1945 đến 1986, Việt Nam đã có chính sách miễn toàn bộ viện phí cho người dân. Đến năm 1989, sau đổi mới người dân khi đi khám, chữa bệnh mới phải đóng một phần viện phí, đồng thời đưa bảo hiểm y tế vào chi trả. Việc từng bước tiến tới miễn viện phí cho người dân sẽ không chỉ là một bước tiến lịch sử trong chính sách y tế mà còn là thông điệp mạnh mẽ khẳng định bản chất nhân văn, ưu việt của chế độ ta.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!