Amoni Nitrat (NH₄NO₃) là một hợp chất hóa học thường được sử dụng làm phân bón và là tiền chất để sản xuất thuốc nổ công nghiệp. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là hợp chất nguy hiểm này lại đang bị lợi dụng để sản xuất khí N₂O – hay còn gọi là "bóng cười" – một chất bị cấm kinh doanh vì gây hại cho sức khỏe con người khi hít vào.
Theo quy định, việc mua bán các loại tiền chất thuốc nổ như Amoni Nitrat phải tuân thủ nghiêm ngặt và chỉ được thực hiện khi có giấy phép kinh doanh do Bộ Công Thương cấp. Thế nhưng, trên thực tế, hàng trăm tấn tiền chất nguy hiểm này vẫn dễ dàng bị tuồn ra ngoài thị trường, mua bán trái phép và sử dụng sai mục đích.
Một đường dây buôn bán, sản xuất bóng cười quy mô lớn vừa bị Công an tỉnh Thanh Hóa triệt phá, cho thấy rõ những bất cập trong công tác quản lý loại hóa chất đặc biệt nguy hiểm này. Mặc dù được cấp phép sử dụng trong công nghiệp, nhưng Amoni Nitrat lại đang trở thành nguyên liệu chính cho việc sản xuất một loại hàng cấm, gây nhiều hệ lụy cho xã hội và sức khỏe cộng đồng.
Đinh Tuấn Anh cho biết: "Tôi thì không hiểu gì nhiều về hóa chất, tôi không biết nó là tiền chất thuốc nổ...".
Cơ quan công an đánh giá đây là đường dây sản xuất, mua bán hàng cấm với số lượng rất lớn, hoạt động có tổ chức. Chỉ trong thời gian bắt đầu hoạt động từ tháng 3/2025, khoảng hơn hai tháng, các đối tượng đã mua trái phép khoảng 200 tấn tiền chất thuốc nổ để sản xuất khí N20 rất dễ dàng.
Trần Văn Thịnh cho biết thêm: "Khi mua bán thì bên bán họ cũng không yêu cầu tôi phải cung cấp giấy tờ gì, mọi giao dịch thanh toán thì chuyển khoản qua tài khoản cá nhân".
Amoni nitrat, một hợp chất hóa học thuộc nhóm chất độc, gây cháy, nổ. Nguồn gốc của số hóa chất từ một công ty kinh doanh tiền chất thuốc nổ. Theo quy định, số tiền chất thuốc nổ này chỉ được bán cho tổ chức được phép sử dụng hợp pháp. Việc các đối tượng mua bán dễ dàng đặt ra câu hỏi trong công tác quản lý lĩnh vực này.
Việc mua bán tiền chất thuốc nổ phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định và phải có giấy phép về điều kiện kinh doanh của bên mua lẫn bên bán, từ đó, số hóa chất sử dụng cũng phải được quản lý đầu ra đầu vào một cách chặt chẽ.
Nhiều năm nay, đã có không ít trường hợp bị ngộ độc rất nặng sau khi sử dụng bóng cười, N2O. Có trường hợp dẫn tới giảm tế bào máu, giống như suy tủy, bên cạnh đó có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của cả nam, lẫn nữ. Việc các đối tượng tự sản xuất được hàng cấm là khí N2O bằng tiền chất thuốc nổ, không chỉ còn nhập khẩu khí như trước đây, là lời cảnh báo trước những nguy cơ trong việc quản lý tiền chất thuốc nổ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!