Theo Hiệp định Geneva năm 1954, Việt Nam và Pháp phải hoàn thành việc rút hết quân về phía Bắc và Nam vĩ tuyến 17 trong vòng 300 ngày. Lần lượt, Pháp có 80 ngày để rút khỏi Hà Nội và Hải Phòng là 300 ngày kể từ khi Hiệp định có hiệu lực.
GS.TSKH Vũ Minh Giang, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: ''Hải Phòng nhận tất cả những gì phức tạp, nhạy cảm, thậm chí là nguy hiểm bởi vì 300 ngày ấy là gián điệp được cài cắm lại, thế rồi những tổ chức phản động chống đối chính quyền cũng đã tập trung về đấy trước khi đi vào Nam''.
300 ngày là khoảng thời gian ngột ngạt khi Hải Phòng vẫn trong vòng kiểm soát của quân Pháp. Gần 1 triệu người chủ yếu là đồng bào Công giáo bị Pháp và tay sai dụ dỗ, bị ép buộc di cư vào Nam, mục đích là để có thêm phiếu bầu trong cuộc Tổng tuyển cử thống nhất đất nước lẽ ra sẽ đến vào năm 1956.
Ngày 13/5/1955, Quân đội Việt Nam tiến vào tiếp quản thành phố Hải Phòng trong sự chào đón của nhân dân. Ảnh: TTXVN
Ngày 13/5/1955 - ngày mà người dân Hải Phòng chờ đợi đã đến. Bí thư Thành ủy kiêm Chủ tịch Ủy ban quân chính Hải Phòng Đỗ Mười dẫn đầu các đơn vị về tiếp quản thành phố.
Nhà nghiên cứu Phạm Tuệ cho biết: ''Khi bộ đội đi qua thì bắt đầu mở cửa sổ, giương cờ ra. Bộ đội tiến vào đến đâu thì dân nô nức đứng đầy vỉa hè đến đó''.
Quang cảnh buổi lễ tiếp quản Hải Phòng tại khu vực Nhà hát lớn thành phố. Ảnh: TTXVN
Hải Phòng "đi trước về sau". Kể từ ngày vang lên tiếng súng bảo vệ Nhà nước Việt Nam non trẻ trước sự xâm lược trở lại của quân viễn chinh Pháp từ cuối tháng 11 năm 1946, Hải Phòng cũng là nơi kết thúc sự hiện diện của người Pháp sau gần 1 thế kỷ khai thác thuộc địa.
70 năm qua, từ một thành phố bị chiến tranh tàn phá, Hải Phòng vươn mình mạnh mẽ với vai trò là một trong những đầu tàu công nghiệp, cảng biển và động lực tăng trưởng phía Bắc.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!