Vụ sạt lở nghiêm trọng do mưa lớn kéo dài trên đèo Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng đã xảy ra được 2 ngày, nhưng hậu quả thì vẫn còn rất nặng nề. 3 chiến sĩ cảnh sát giao thông và 1 người dân đã thiệt mạng.
Giao thông trên con đường duy nhất từ TP Hồ Chí Minh đến TP Đà Lạt, cách TP Hồ Chí Minh 170 km đã bị tê liệt trong suốt 2 ngày đêm và mới thông xe trở lại từ trưa nay. Mà chỗ bị sạt lở chỉ là 1 trong hơn 100 khúc cua ngoằn ngoèo nguy hiểm trên con đèo dài 10 cây số này.
Theo đó, mưa lớn vào đã làm tuyến Quốc lộ 20 đoạn qua đèo Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng bị sạt lở nghiêm trọng vào chiều Chủ nhật vừa qua. Hàng chục mét khối đất đá sạt lở, vùi lấp Trạm Cảnh sát giao thông Madaguoi đóng trên đèo này.
Giao thông bị tê liệt, các phương tiện ùn tắc. Một số phương tiện còn bị vùi trong lớp đất đá. Một chiếc xe khách loại 45 chỗ đang chạy trên đèo đã bị đất đá đẩy trôi vào hộ lan về phía vực trên đèo Bảo Lộc. Rất may, chiếc xe đã không rơi xuống vực.
Hàng trăm cán bộ, chiến sĩ công an, quân đội cùng nhiều lực lượng đã được huy động tham gia công tác cứu hộ, cứu nạn, và khắc phục vụ sạt lở, khẩn trương cùng người dân di dời phương tiện, trang thiết bị khỏi khu vực nguy hiểm.
Trong lúc lực lượng chức năng làm nhiệm vụ, một lượng lớn đất đá bất ngờ đổ xuống, vùi lấp 3 chiến sĩ cảnh sát giao thông và 1 người dân tham gia dọn dẹp đất đá.
Đến đêm, thi thể của cả 4 nạn nhân bị vùi lấp đã được tìm thấy và đưa ngay ra khỏi hiện trường sạt lở đất.
Thời tiết khu vực này vẫn tiếp tục có mưa lớn trong ngày hôm qua, khiến công tác cứu hộ cứu nạn, xử lý mặt bằng và mở đường thông xe qua đèo gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều điểm gần khu vực này cũng đang đối mặt với nguy cơ sạt lở cao.
Thời tiết ngày càng cực đoan đang gây ra kiểu thời tiết trái mùa, khắc nghiệt, không thể dự đoán, bất thường và bất ngờ.
Thông thường mọi năm tháng 7 tháng 8, miền Bắc và miễn Trung đang trong mùa mưa bão. Năm nay, bão đến muộn hơn trung bình nhiều năm.
Các lực lượng nỗ lực giải tỏa khu vực đèo Bảo Lộc. Ảnh: Nguyễn Dũng-TTXVN
Còn các tỉnh Tây Nguyên, miền Đông và miền Tây Nam Bộ lại đang phải ứng phó với mùa mưa, có lượng mưa lớn hơn trung bình nhiều năm.
Là đất nước "sáng chắn bão giông, chiều ngăn nắng lửa", người dân ở nhiều địa phương luôn sẵn sàng ứng phó với thiên tai. Tuy nhiên, sau mỗi trận thiên tai, nhất là lũ lụt và sạt lở đất thường gây thiệt hại rất nặng nề cả về tính mạng và tài sản, đặc biệt là về kết cấu hạ tầng giao thông và vận tải.
Đứt gãy giao thông do mưa lũ
Đoạn đường lên Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo, Hà Tĩnh bị ách tắc vào đầu tháng 12 năm ngoái. Do mưa lớn liên tục kéo dài, đất đá từ trên núi liên tục sạt lở xuống quốc lộ 8A. Hơn 200 phương tiện bị dồn ứ không thể qua lại.
Trước đó vào ngày 29/9 tuyến đường lên Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo này cũng đã có 4 vị trí sạt lở taluy dương do ảnh hưởng của mưa bão.
Không chỉ riêng đường lên cửa khẩu Cầu Treo, tuyến quốc lộ 15D con đường độc đạo lên cửa khẩu quốc tế La Lay, Quảng Trị cũng đã từng trong tình cảnh tương tự. Cả đoạn đoạn dài 155 mét đã bị đứt gãy, sụt lún. Giao thông bị cô lập tới 10 ngày (từ ngày 15/10 đến ngày 24/10) hoàn thành khắc phục để mở 2 làn xe lưu thông.
Trong hai mùa mưa bão gần đây tuyến đường Hồ Chí Minh qua các tỉnh miền trung như Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam cũng thường xuyên bị ách tắc do sạt lở. Có thời điểm chỉ tính riêng tuyến đường Hồ Chí Minh nhánh Tây qua địa bàn Thừa Thiên Huế đã có 80 điểm bị sạt lở trong đó có 16 điểm sạt lở nghiêm trọng gây ách tắc giao thông kéo dài.
Còn tại khu vực phía bắc nhiều tuyến đường quốc lộ thuộc địa bàn các tỉnh miền núi như quốc lộ 3 qua Bắc Kạn, quốc lộ 2 thuộc tỉnh Tuyên Quang, quốc lộ 34 thuộc địa bàn tỉnh Cao Bằng hay quốc lộ 279 thuộc địa bàn tỉnh Điện Biên trong năm ngoái cũng nhiều lần bị sạt lở do mưa lớn kéo dài khiến giao thông bị chia cắt.
Tháng 8 - Giai đoạn cao điểm mùa mưa
Tháng 8 này được dự báo là giai đoạn cao điểm mùa mưa ở Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ và Tây Nguyên, Nam Bộ - với nhiều ngày mưa lớn. Nhiều tỉnh thành vẫn tiếp tục có nguy cơ cao xảy ra lũ, lũ quét, ngập úng và sạt lở đất.
Khu vực Bắc Bộ, Thanh Hóa, Nghệ An khả năng tiếp tục có mưa kéo dài từ ngày 1 đến ngày 5/8. Mưa vừa, mưa to dự báo sẽ phân bố nhiều ở khu vực vùng núi và trung du, lượng mưa từ 20-50mm, có nơi trên 100mm mỗi ngày. Nguy cơ cao xảy ra ngập úng, lũ quét, sạt lở đất.
Giai đoạn 10 ngày cuối tháng 8 khả năng sẽ xuất hiện vùng áp thấp hoặc áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng tới Bắc bộ gây mưa diện rộng. Tâm mưa vẫn là các tỉnh vùng núi, trung du Bắc bộ, cảnh báo nguy cơ lũ quét, sạt lở đất, lũ, lũ quét.
Trong tháng 8 ở Tây Nguyên và Nam Bộ sẽ có 2 đợt mưa lớn. Đợt thứ 1 là 4 ngày đầu tháng 8 do gió mùa tây nam hoạt động mạnh. Lượng mưa dự báo từ 30-60mm, có nơi trên 80mm trong 24h. Cộng thêm lượng mưa lớn hơn trung bình nhiều năm đã đổ xuống liên tục trong 2 tháng trước đó, (tháng 6,7) thì cả 5 tỉnh Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng đều đang có nguy cơ cao đến rất cao về lũ quét và trượt lở đất.
Đợt mưa lớn thứ 2 trong tháng 8 ở Tây Nguyên và Nam Bộ sẽ rơi vào 10 ngày cuối tháng. Gió mùa tây nam hoạt động mạnh trở lại và mưa nhiều lên cả về diện và lượng.Lượng mưa dự báo sẽ nhiều hơn trung bình nhiều năm khoảng ... %.
Ngoài việc dự báo đúng, kịp thời thì mỗi chúng ta, nhất là ở các địa phương có nhiều đồi núi đất cần phải trang bị kỹ năng phát hiện sớm và ứng phó với sạt lở đất, lũ ống, lũ quét. Phải dự phòng tốt, nhất là trên những cung đường đèo dốc, hay đi qua những vùng hay bị mưa lũ. Đảm bảo giao thông không bị chia cắt trong thiên tai cũng là đảm bảo an ninh quốc gia, vì giao thông được bảo đảm thì mới có thể thực hiện được kịp thời công tác cứu nạn, cứu hộ ở những vùng bị thiên tai nặng nề.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng - Phòng Quản lý, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông, Cục Đường bộ Việt Nam cùng bàn luận để làm rõ hơn về vấn đề này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!