Huyện Tân Yên là vùng trọng điểm trồng vải thiều chín sớm của tỉnh Bắc Giang, trong đó tập trung tại xã Phúc Hoà. Năm 2025, diện tích trồng vải thiều toàn huyện là 1.375 ha, sản lượng ước đạt khoảng 15.500 tấn, tăng 500 tấn so với năm 2024. Hiện địa phương đang bước vào vụ thu hoạch chính.
Xã Phúc Hòa hiện có nhiều điểm cân và xe lạnh trọng tải lớn cùng với thương lái thu mua trực tiếp tại vườn. Khắp các đường lớn đều đông đúc người bán, kẻ mua. Thế nhưng, khác với giá vải bán ra ngoài thị trường, dao động từ 35.000 đến 50.000 đồng/kg, giá vải thu mua tại xã liên tục giảm trong tuần qua, khiến tâm lý bà con nông dân không khỏi hoang mang, lo lắng.
Theo ghi nhận, 6h30 sáng ngày 4/6, hàng loại 1 được thu mua với giá từ 22.000 đến 27.000 đồng/kg, hàng xô dao động từ 16.000 đến 20.000 đồng/kg. Tuy nhiên, chỉ đến trưa cùng ngày, tại một số điểm cân, giá vải chỉ còn từ 15.000 đến 19.000 đồng/kg.
Điểm cân vải tại thôn Cả Am, xã Phúc Hoà.
Bà Giáp Thị Huấn, xã Phúc Hoà bày tỏ: “Năm nay, giá vải thiều có biến động. Người dân bỏ nhiều công sức chăm sóc vất vả, nhưng khi bước vào vụ thu hoạch, giá bán lại lên xuống thất thường. Chẳng hạn, sáng sớm là thời điểm vải tươi mã, tôi cân được giá 22.000 đồng, nhưng về trưa, nghe được tin giá giảm còn 15.000 đồng nên gia đình tôi không thu hoạch nữa.”
Gia đình bà Huấn thu hoạch vải.
Bà Nguyễn Thị An, xã Hợp Đức chia sẻ: “Hôm nay, gia đình tôi bán 2 tạ vải với giá 16.000 đồng, thật sự rất buồn và lo lắng. Cây vải chăm sóc cả năm trời mà giá thấp như vậy, thu nhập chẳng đủ bù chi phí. Mong rằng giá sẽ ổn định hơn trong những ngày tới.”
Ông Lương Thanh Phong, xã Phúc Hoà cho biết: “Vải năm nay mới vào đầu vụ, quả còn chưa chín hẳn, hương vị chưa đạt đến độ ngọt thơm đặc trưng. Tuy nhiên, một số bà con đã vội bẻ ra bán sớm. Trong khi các điểm cân lớn chưa nhiều, thì lượng người dân đổ xô đi bẻ khiến cung vượt quá cầu. Hậu quả là giá vải tụt mạnh theo số lượng người dân bẻ ra trong ngày, ép bà con vào cảnh bán rẻ vẫn khó tiêu thụ.”
Bà Trần Thị Đoan - một thương lái chia sẻ: “Về cơ bản, vải thiều Phúc Hoà đẹp hơn các vùng trồng vải lân cận như xã Liên Sơn, Tân Trung hay Hợp Đức. Chúng tôi vẫn mua loại đẹp với giá 25.000 đến 27.000 đồng/kg, nhưng nhiều bà con xã ngoài lo lắng xuống giá, bất chấp bẻ khi quả vẫn còn xanh nên chúng tôi không thể nào trả giá cao được. Ngoài ra, trưa và chiều là lúc xe chúng tôi đã thừa hàng, nên giá vải xuống thấp cũng là điều có thể hiểu được.”
Người dân đến bán vải tại điểm cân của bà Đoan.
Nhằm giúp người dân ổn định thu nhập từ cây vải thiều, UBND huyện Tân Yên đã chủ động theo dõi sát diễn biến thị trường tiêu thụ và hướng dẫn bà con sớm chuyển đổi phương thức canh tác. Đặc biệt, trong những năm gần đây, huyện liên tiếp mở rộng các vùng trồng vải đạt tiêu chuẩn xuất khẩu nhằm đảm bảo đầu ra, và từng bước hạn chế tình trạng “được mùa, mất giá” tái diễn.
Tính đến nay, Phúc Hoà có 33 mã vùng đủ chất lượng xuất khẩu, được kiểm soát chất lượng theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP. Giá vải của các mã vùng này nhỉnh hơn các vùng canh tác thông thường. Ông Nguyễn Mạnh Hà, thôn Lân Thịnh chia sẻ: “Chúng tôi chăm sóc cây theo yêu cầu nghiêm ngặt, chỉ sử dụng các loại chế phẩm sinh học được cấp phép, tưới bằng nước vôi trong, nước ớt, tỏi, gừng, rượu,... Nhờ vậy, cây phát triển khỏe, cho quả to, mẫu mã đẹp, đáp ứng yêu cầu của các thị trường khó tính như Mỹ, Úc, Nhật Bản,...”
Ông Hà kiểm tra vườn vải đạt chuẩn GlobalGAP trước đợt thu hoạch.
Được biết, giá vải của các mã vùng này dao động từ 30.000 đến hơn 40.000 đồng/kg và không xảy ra hiện tượng rớt giá. Nhờ việc đảm bảo đầu ra của các doanh nghiệp, người dân yên tâm hơn trong việc chăm sóc và thu hoạch, góp phần nâng cao thu nhập và phát triển bền vững.
Theo dự kiến của UBND huyện Tân Yên, khoảng 1 tuần nữa, vải thiều chín sớm sẽ vào chính vụ. Bà con nông dân kỳ vọng giá vải duy trì ổn định, giúp họ bù đắp được công sức đã bỏ ra suốt cả năm chăm sóc. Đồng thời, chính quyền địa phương cũng đang nỗ lực hỗ trợ tiêu thụ nhằm tránh tình trạng “được mùa mất giá” như các năm trước.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!