Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, chỉ trong vài phút sau khi tiếp nhận bệnh nhân tại khoa Cấp cứu, toàn bộ thông tin cá nhân, lịch sử điều trị, kết quả xét nghiệm đều đã được cập nhật đầy đủ vào hệ thống bệnh án điện tử. Không còn những tập hồ sơ giấy dày cộp, không cần người nhà lật tìm kết quả cũ, các bác sĩ chỉ cần tra mã số định danh là có đầy đủ dữ liệu để đưa ra phác đồ điều trị nhanh chóng và chính xác.
Phó giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Trần Quý Tường – Chủ tịch Hội Tin học Y tế Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ Y tế)
"Phú Thọ là một trong những tỉnh triển khai sớm nhất hồ sơ bệnh án điện tử trên toàn tỉnh, từ bệnh viện huyện, bệnh viện đa khoa tỉnh, bệnh viện chuyên khoa tỉnh đến bệnh viện tư nhân, và đã triển khai hoàn thành cách đây khoảng ba năm. Việc triển khai thành công hồ sơ bệnh án điện tử tại tỉnh Phú Thọ đã chứng minh tính khả thi của việc triển khai hồ sơ bệnh viện điện tử không sử dụng bệnh án giấy ở nước ta là rất cao. Bởi vì năm 2018, Bộ Y tế ban hành Thông tư 46 hướng dẫn triển khai hồ sơ bệnh án điện tử, đã có nhiều ý kiến thắc mắc liệu có phù hợp và khả thi ở Việt Nam hay không, thì Phú Thọ là một ví dụ cho một bài học chứng minh tính khả thi", Phó giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Trần Quý Tường – Chủ tịch Hội Tin học Y tế Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ Y tế) chia sẻ.
Việc triển khai thành công hệ thống bệnh án điện tử tại Phú Thọ không chỉ cho thấy tính khả thi của mô hình không sử dụng bệnh án giấy mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực: tiết kiệm thời gian, chi phí, nâng cao chất lượng điều trị và giảm tải hành chính cho cả người bệnh lẫn y bác sĩ.
Bệnh án điện tử giúp giảm thủ tục hành chính, tăng hiệu quả khám chữa bệnh
Thế nhưng, trên quy mô toàn quốc, việc số hóa bệnh án vẫn còn rất khiêm tốn. Tính đến tháng 5/2025, mới chỉ có hơn 162 bệnh viện trong tổng số hơn 1.500 cơ sở y tế công lập triển khai bệnh án điện tử, tương đương khoảng 10%. Dù Thông tư 46 của Bộ Y tế về hướng dẫn triển khai bệnh án điện tử đã được ban hành từ năm 2018, sau bảy năm, cũng chỉ có khoảng 20% bệnh viện hạng một thực hiện thành công. Đây là con số đáng lo ngại trong bối cảnh Bộ Y tế yêu cầu 100% bệnh viện phải hoàn tất chuyển đổi trước tháng 10 năm nay.
"Phú Thọ cũng chỉ đạo các bệnh viện huy động tất cả các nguồn lực phù hợp, hợp pháp để triển khai, như ngân sách nhà nước, quỹ đầu tư phát triển của bệnh viện, thậm chí huy động cả nguồn lực như máy tính, máy iPad của thầy thuốc để phục vụ cho hồ sơ, nhằm tránh việc khai hồ sơ bệnh án điện tử một cách hình thức. Nếu như bệnh viện nào có điều kiện, sau này sẽ hoàn trả chi phí mua máy tính, iPad cho thầy thuốc", PGS.TS.BS Trần Quý Tường cho biết.
100% các bệnh viện ở tỉnh Phú Thọ đã triển khai bệnh án điện tử
Tuy nhiên, một trong những trở ngại lớn nhất là khả năng liên thông dữ liệu. Dù bệnh án điện tử mang lại nhiều lợi ích như: tiết kiệm thời gian cho bệnh nhân, giảm lặp lại xét nghiệm, đến hỗ trợ bác sĩ trong điều trị,... nhưng các phần mềm tại mỗi bệnh viện hiện vẫn chưa có chuẩn kết nối thống nhất.
"Đối với lĩnh vực khám, chữa bệnh, yêu cầu đặt ra là dữ liệu khi thực hiện phải liên thông được. Muốn liên thông được, tất cả những nội dung trong phạm vi một bệnh án, các trường thông tin đó phải được mã hóa, phải định danh cho từng danh mục một. Khi có danh mục dùng chung như vậy, cho dù địa phương này hay địa phương kia có thể gọi tên khác nhau cho một loại bệnh hay một triệu chứng, thì nhờ có mã định danh, chúng ta mới có thể liên thông được để thực hiện theo Đề án 06", PGS.TS.BS Trần Quý Tường nêu phương án giải quyết.
Người dân chỉ cần cài ứng dụng VNeID và cập nhật sổ sức khỏe cá nhân là có thể sử dụng tại tất cả các cơ sở y tế
Hiện nay, theo thống kê của Bộ Y tế, mới chỉ có khoảng 10% trong tổng số hơn 3.000 phòng xét nghiệm được chuẩn hóa. Việc thiếu đồng bộ trong quy trình và dữ liệu khiến các bệnh viện khó công nhận kết quả lẫn nhau. Bộ Y tế đang nỗ lực ban hành danh mục xét nghiệm dùng chung và bộ mã chỉ số lâm sàng để các cơ sở y tế cập nhật phần mềm, tiến tới kết nối liên thông thực chất.
Đáng chú ý, từ ngày 1/7 tới, theo Nghị định 102/2024/NĐ-CP của Chính phủ, sổ sức khỏe điện tử sẽ thay thế toàn bộ giấy tờ liên quan trong khám, chữa bệnh. Người dân chỉ cần cài ứng dụng VNeID và cập nhật sổ sức khỏe cá nhân là có thể sử dụng tại tất cả các cơ sở y tế.
"Bộ Y tế vừa qua đã ban hành danh mục về xét nghiệm dùng chung. Đây là cơ sở quan trọng để chúng ta thống nhất triển khai trên toàn quốc. Nếu như thống nhất triển khai bệnh án điện tử và phần mềm quản lý xét nghiệm, việc chuyển dữ liệu về xét nghiệm sẽ rất thuận lợi, dễ dàng. Tôi cũng hy vọng với quyết tâm của Bộ Y tế đã ban hành cùng kế hoạch rất cụ thể, trong thời gian tới, các bệnh viện trên toàn quốc sẽ vào cuộc mạnh mẽ hơn. Các địa phương cũng sẽ đầu tư nhiều nguồn lực hơn để giúp các bệnh viện đẩy mạnh triển khai hồ sơ bệnh án điện tử, đạt được kỳ vọng hoàn thành trước ngày 30/9", ông Tường nhấn mạnh.
Về mặt kỹ thuật, đến nay 95% bệnh viện hạng một và hạng đặc biệt đã thành lập phòng công nghệ thông tin, 99% bệnh viện đã kết nối phần mềm với cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam để giám định bảo hiểm y tế điện tử. Tuy nhiên, theo chuyên gia, vẫn cần khẩn trương hoàn thiện nền tảng dữ liệu y tế quốc gia, chuẩn hóa danh mục, nâng cấp phần mềm để đảm bảo tính tương thích và bảo mật khi chia sẻ dữ liệu giữa các tuyến. Đây là lúc ngành y tế cần quyết tâm chính trị mạnh mẽ, nguồn lực đủ lớn và cơ chế phù hợp để thúc đẩy chuyển đổi thực chất, vì một hệ thống y tế hiện đại và thân thiện hơn với người dân.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!