Nhiều năm qua, tình trạng vi phạm bản quyền thể thao, đặc biệt là bóng đá, đã trở thành một vấn nạn có hệ thống, với quy mô ngày càng phức tạp. Các trang web phát lậu trở thành điểm đến quen thuộc của nhiều người hâm mộ, nhất là vào các mùa giải lớn. Lý do không khó để lý giải: dễ truy cập, hoàn toàn miễn phí. Nhưng ẩn sau lớp vỏ "miễn phí" ấy là một hệ sinh thái ngầm, đầy rẫy cạm bẫy.
Chỉ với vài thao tác tìm kiếm trên mạng, người xem có thể dễ dàng truy cập vào các trang phát lậu bóng đá như Xôi Lạc TV hoặc các nền tảng tương tự. Tại đây, hàng loạt banner quảng cáo, đường dẫn cá độ xuất hiện công khai, dẫn dụ người dùng tham gia vào hoạt động cá cược trái phép.
"Lớp trẻ bọn em tò mò vào xem, rồi thấy mức tiền cá cược càng cao càng lớn thì lòng tham trỗi dậy. Nhấn vào quảng cáo, từ đó bị cuốn vào lúc nào không hay" – một người từng tham gia chia sẻ.
Từ sự tò mò, thích trải nghiệm mới lạ, đến tham vọng kiếm tiền, không ít người – đặc biệt là học sinh, sinh viên – đã sa vào nợ nần.
"Bọn em chưa có gì quý giá, chỉ có điện thoại, xe, căn cước công dân... Cắm hết để tham gia các trận cược. May mắn thì còn giữ được, không thì mất tất cả – là những thứ quý nhất với tụi em. Và gần như tất cả đều rơi vào cảnh thua lỗ" – một sinh viên cho biết.
Các trang web lậu phần lớn sử dụng địa chỉ IP đặt tại máy chủ nước ngoài, gây khó khăn lớn trong việc lần ra chủ thể đứng sau. Việc xác định thiệt hại do các trang vi phạm gây ra cũng gặp không ít trở ngại.
Luật sư Bạch Hoàng Giang (Công ty Luật TNHH T&G) phân tích: "Các trang chiếu bóng đá lậu không thu tiền trực tiếp từ người xem, mà thông qua các dịch vụ đi kèm như cá độ. Vì vậy, việc chứng minh mối liên hệ giữa hành vi vi phạm bản quyền và hành vi thu lợi bất chính từ cá độ là khá phức tạp".
Chỉ trong trận đấu giữa ĐT Việt Nam và ĐT Malaysia tại vòng loại Asian Cup 2027 vừa qua – vốn do Đài Truyền hình Việt Nam nắm bản quyền – đã xuất hiện tới 164 đường link phát lậu chỉ trong 90 phút thi đấu. Trên các nền tảng mạng xã hội, hàng chục tài khoản livestream trái phép thu hút hàng trăm nghìn lượt xem.
Hệ thống pháp luật hiện hành – từ luật hình sự, luật sở hữu trí tuệ đến luật bản quyền – đều có quy định xử lý. Tuy nhiên, hướng dẫn cụ thể để thực thi vẫn còn nhiều khoảng trống. Trong khi một trang vi phạm bị gỡ xuống thì nhiều trang mới lại mọc lên. Kẻ vận hành trang web lậu thu lợi lớn, còn không ít người dùng thì tặc lưỡi cho qua, vì nghĩ đơn giản: "xem miễn phí, mình đâu có mất gì".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!