Hôm nay (8/6) là ngày Đại dương thế giới. Chủ đề của năm nay là "Đại dương kỳ diệu: Gìn giữ nguồn sống của nhân loại". Thông điệp này cũng là lời kêu gọi toàn cầu về hành động chung tay bảo vệ các hệ sinh thái biển đang ngày càng bị đe dọa.
Hiện nay, cùng với ô nhiễm từ rác thải nhựa, ô nhiễm dầu cũng là một hiểm họa đối với môi trường biển.
Theo kịch bản ứng phó sự cố tràn dầu của Viện Dầu khí Việt Nam, nếu một vụ đâm va tàu ở ngoài khơi Nam Trung Bộ vào tháng 4 - thời điểm chuyển mùa thì xác suất dầu gây ô nhiễm tới bờ lên tới 100%. Nếu là loại dầu nhẹ như xăng dầu, thì dầu sẽ ngay lập tức loang trên mặt biển và chỉ mất 2 ngày, dầu có thể kéo dài tới gần 100 km.
Còn nếu là dầu thô, thì ngay lập tức dầu sẽ vón cục và chìm xuống nước. Từ đó, chim biển sẽ không thể bay, bị chết do ngộ độc dầu. Các loài thú biển cũng bị ngộ độc, bị mất khả năng hô hấp của da và có thể chết.
Dầu cũng có thể phủ trên mặt biển như một tấm chăn trùm kín, làm tôm cá phía dưới chết ngạt. Nếu rạn san hô bị lộ lên mặt nước khi triều rút, dầu tràn sẽ phủ lên mặt và giết chết san hô.
Dầu tràn cũng đặc biệt nghiêm trọng khi nó trôi vào các bãi cát. Khi đó, dầu sẽ thấm xuống cát và rất khó xử lý để làm sạch bãi biển.
Lường trước được những hậu quả nặng nề nếu xảy ra những sự cố tràn dầu, nhiều giải pháp đã được tính tới.
Ngay tại cầu cảng xuất khẩu của Nhà máy lọc dầu Dung Quất, luôn có sự hiện diện của một "con tàu đặc biệt". Nó vừa đảm nhiệm nhiệm vụ lai dắt, vừa là lực lượng phản ứng nhanh trong trường hợp xảy ra tràn dầu.
Chủ động luôn là điều cần thiết để ngăn hiểm họa tràn dầu.
Một thiết bị có thể hút ngay 70 m3 dầu tràn một giờ. Chủ động luôn là điều cần thiết để ngăn hiểm họa tràn dầu.
Ông Nguyễn Quang Hưng (Trưởng Ban An toàn môi trường, Nhà máy lọc dầu Dung Quất, Công ty Cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn) cho biết: "Khó khăn nhất là huy động các phương tiện và con người đến ứng phó sự cố kịp thời, vì nếu thời gian kéo dài thì tác động đến môi trường rất lớn".
Không chỉ ở cầu cảng, bên trong nhà máy - nơi lọc hơn 6,5 triệu tấn dầu mỗi năm, hệ thống xử lý nước thải cũng vận hành với cùng nguyên tắc kiểm soát chặt chẽ.
Biển phải là không gian bền vững, không phải chỉ cho đơn vị sản xuất, mà là của cả cộng đồng. Tháng 6 hằng năm, người dân sống xung quanh khu vực nhà máy như ông Bằng (xã Bình Trị, Bình Sơn, Quảng Ngãi) đều đi thực địa tại đây.
Khi bảo vệ biển không còn là khẩu hiệu, thì tương lai của biển và của chính chúng ta sẽ trong lành và bền vững hơn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!