Theo thống kê từ Cục Quản lý Lao động ngoài nước (Bộ LĐTB&XH), mỗi năm Việt Nam đưa ra nước ngoài hơn 120.000 lao động. Tuy nhiên, phần lớn vẫn là lao động phổ thông, làm việc trong các ngành nghề nặng nhọc, thu nhập bấp bênh và ít có lộ trình phát triển lâu dài.
Trong khi đó, xu hướng tuyển dụng tại các quốc gia phát triển – đặc biệt là Đức và nhiều nước EU – đang có sự dịch chuyển rõ rệt: không còn tuyển lao động giá rẻ, mà cần nhân lực có tay nghề cao, được đào tạo bài bản và có khả năng thích nghi với tiêu chuẩn quốc tế.
Du học nghề: Hướng đi mới, khác biệt rõ rệt với xuất khẩu lao động
Trái ngược với hình thức xuất khẩu lao động truyền thống, du học nghề tại Đức (Ausbildung) là một mô hình đào tạo kép kết hợp giữa học lý thuyết và thực hành tại doanh nghiệp, mang lại nhiều lợi thế vượt trội:
- Được công nhận bằng cấp quốc tế, có giá trị trên toàn châu Âu, tạo nền tảng để học tiếp lên cao hoặc chuyển đổi nghề nghiệp trong tương lai
- Lương thực tập từ 900–1.300 euro/tháng trong thời gian học nghề, cao hơn nhiều so với thu nhập của lao động phổ thông ở nước ngoài
- Được bảo vệ bởi luật lao động Đức, có đầy đủ bảo hiểm xã hội, y tế, nghỉ phép và đặc biệt là cơ hội định cư lâu dài sau vài năm làm việc
- Sau khi ra trường, mức lương khởi điểm dao động từ 2.500–3.600 euro/tháng, cao hơn mặt bằng thu nhập của người lao động Việt tại nhiều thị trường truyền thống
Không chỉ là một con đường học nghề, Ausbildung đang được ví như tấm hộ chiếu hội nhập lao động toàn cầu cho người trẻ Việt Nam.
Thời điểm để Việt Nam chuyển mình chiến lược
- Đào tạo ngoại ngữ chuẩn hóa (đặc biệt là tiếng Đức), không chỉ dừng ở khả năng giao tiếp, mà phải đạt trình độ học thuật (B1–B2), phục vụ mục tiêu học nghề và làm việc
- Hướng nghiệp từ sớm trong các trường THPT, để học sinh hiểu rõ lộ trình nghề nghiệp, ngành học, điều kiện học tập và sinh sống tại Đức, tránh chạy theo phong trào
- Phát triển kỹ năng mềm, kỹ năng nghề phù hợp với tiêu chuẩn lao động quốc tế: kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, thích nghi văn hóa, tuân thủ kỷ luật lao động
- Thiết lập một hành lang pháp lý thông thoáng, rõ ràng và minh bạch để đảm bảo chất lượng lộ trình du học cho người học
- Các đơn vị tư vấn du học nghề cần đáp ứng đầy đủ các điều kiện: giấy phép hoạt động, đội ngũ nhân sự có chuyên môn, cơ sở vật chất đạt chuẩn và quy trình hỗ trợ rõ ràng, minh bạch.
Chuyển đổi mô hình này không thể thực hiện trong một sớm một chiều, nhưng hoàn toàn khả thi nếu có sự đồng bộ từ cơ quan quản lý, nhà trường, doanh nghiệp và phụ huynh.
Việt Nam không thiếu nguồn nhân lực – cái thiếu chính là chiến lược phát triển đúng hướng. Nếu tập trung đầu tư vào đào tạo bài bản, quản lý minh bạch và định hướng từ sớm, Việt Nam hoàn toàn có thể chuyển mình từ một nước "xuất khẩu lao động phổ thông" thành quốc gia xuất khẩu nhân lực chất lượng cao, góp phần nâng tầm vị thế trên bản đồ lao động toàn cầu.
Bình luận (0)