Nhạc sĩ Phạm Tuyên sinh năm 1930 tại Hà Nội, quê gốc ở huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương. Ông từng là Trưởng ban Biên tập âm nhạc, Trưởng đoàn Ca nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam; Trưởng ban Văn nghệ Đài Truyền hình Việt Nam; Chủ tịch Hội Âm nhạc Hà Nội từ năm 1996 đến năm 2015 và là Chủ tịch danh dự từ năm 2016 đến nay. Ngoài ra, ông còn là Ủy viên Thường vụ Ban Chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam (từ năm 1963 đến năm 1983).
Với một "kho tàng" tác phẩm đồ sộ mang nhiều giá trị, tên tuổi của ông chắc chắn sẽ còn vang mãi, ngân mãi đến thế hệ mai sau, về một người nhạc sĩ dành cả cuộc đời mình "nhả tơ" những tác phẩm bất hủ, nhắc nhở, giáo dục con cháu về truyền thống yêu nước và lịch sử hào hùng của dân tộc ta.
"Như có Bác trong ngày đại thắng" (cũng thường được gọi là: Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng) được nhạc sĩ Phạm Tuyên sáng tác đêm 28/4/1975 và thu âm ngay trong chiều ngày 30/4 để phát sóng kịp thời trong bản tin thời sự đặc biệt 17h cùng ngày của Đài Tiếng nói Việt Nam, chính thức công bố tin giải phóng hoàn toàn miền Nam Việt Nam.
Nhạc sĩ Phạm Tuyên kể khi đó bản tin chiều ngày 28/4/1975 của Đài Tiếng nói Việt Nam về hành động oanh tạc sân bay Tân Sơn Nhất của phi công Nguyễn Thành Trung, và bản tin này đã tạo cảm xúc mạnh mẽ để ông cho ra đời bài hát "Như có Bác trong ngày đại thắng".
"Trong nguồn cảm hứng dào dạt, hai tiếng đồng hồ sau bài hát được hoàn thành, không cần sửa một câu, một chữ. Tôi đã định để dành đến 7/5 kỷ niệm chiến thắng Điện Biên Phủ mới dàn dựng, không ngờ thắng lợi nhanh đến thế! 30/4, cờ đỏ sao vàng tung bay trên nóc Dinh Độc Lập" - nhạc sĩ Phạm Tuyên nhớ lại.
Ngay trong chiều 30/4, ca khúc được lãnh đạo Đài cho dàn hợp xướng 40 người tập luyện để kịp phát thanh. Nhạc sĩ xúc động: "Chưa có buổi thu thanh bài hát nào ở Đài TNVN mà từ người kéo đàn đến nhạc trưởng cũng như ca sĩ đều rưng rưng nước mắt như thế. Khi ca khúc được thu âm xong thì chính tôi cũng khóc".
Cứ sau một bản tin thông báo thắng trận tới nhân dân trong nước và bạn bè quốc tế là bài hát lại vang lên hào hùng. Khi Đài Phát thanh Giải phóng Sài Gòn phát ca khúc, chính nhạc sĩ cũng ngỡ ngàng bởi ông và Đài TNVN vẫn chưa kịp gửi bài hát và băng thu thanh vào Sài Gòn. Rồi, người miền Nam đã ngân nga điệp khúc "Việt Nam - Hồ Chí Minh! Việt Nam - Hồ Chí Minh!" hòa chung vào niềm vui giải phóng.
Trước mọi biến động của lịch sử đất nước, ta đều tìm thấy trong âm nhạc của Phạm Tuyên cho dù nước da của nhạc sĩ cũng đã chằng chịt những chấm đồi mồi, lá phổi cũng đã yếu dần đi.
Nhạc sĩ Phạm Tuyên viết và sáng tác bất cứ tác phẩm nào cũng là để phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân. Đó là quan điểm nghệ thuật xuyên suốt sự nghiệp sáng tác của ông. Sự nhạy cảm với thời cuộc đã giúp nhạc sĩ Phạm Tuyên có rất nhiều sáng tác ghi lại các sự kiện quan trọng nào của đất nước một cách tỉ mỉ, chính xác và đầy cảm xúc bằng âm nhạc. Cũng đã nhiều lần nhạc sĩ tâm sự, có được điều đó chính là do ông được làm việc tại Đài Tiếng nói Việt Nam, môi trường báo chí với ngồn ngộn thông tin mỗi ngày đã thôi thúc ông cầm bút sáng tác. Nếu như nhà báo đưa tin bằng những bài viết thì ông "đưa tin" theo cách riêng, dễ nhớ, dễ thuộc và dễ đi vào lòng người, đó là bằng âm nhạc.
Giới chuyên môn từng nhận xét: "Nếu Tiến quân ca của nhạc sĩ Văn Cao là cái mốc của thời kỳ giành chính quyền cách mạng (năm 1945), Chiến thắng Điện Biên của nhạc sĩ Đỗ Nhuận là "cái kết" chấm dứt 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp (năm 1954), thì ca khúc Như có Bác trong ngày đại thắng của nhạc sĩ Phạm Tuyên là mốc son trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại giành độc lập, thống nhất non sông (năm 1975). Ca khúc mang giá trị trường tồn cho tới ngày hôm nay bởi nó không chỉ mang ý nghĩa đặc biệt trong mỗi dịp đất nước tưng bừng kỷ niệm chiến thắng 30-4-1975 mà trong bất cứ sự kiện đón niềm vui chiến thắng nào, kể cả trong lĩnh vực thể thao, điệp khúc "Việt Nam - Hồ Chí Minh" cùng lá cờ đỏ sao vàng và hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu lại xuất hiện trên khắp dải đất hình chữ S, trở thành "thương hiệu ăn mừng" của người Việt Nam".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!