Cuốn sách Ám ảnh chữ dày gần 600 trang không phải thơ, trường ca, hay tiểu thuyết, mà một lĩnh vực rất mới của nhà thơ Hữu Thỉnh - phê bình văn học nghệ thuật.
Tại lễ ra mắt sách, nhà thơ Hữu Thỉnh cho biết, ông đã đọc rất nhiều để chọn lọc ra 46 tác giả với những tác phẩm đặc trưng của họ. Đó là sự lựa chọn tác giả và tác phẩm trải dài từ trước, trong và sau chiến tranh cho đến thời điểm hiện tại.
"Văn học ta sau nửa thế kỷ kết thúc chiến tranh tiến lên ghê quá, khiến người ta có thể nghĩ đến nửa thế kỷ hoàng kim của văn chương Việt. Những gì được gọi là cảm nghĩ, là phẩm bình do việc đọc sách đem lại trong 5 năm qua, tôi tập hợp lại thành cuốn Ám ảnh chữ", nhà thơ Hữu Thỉnh cho biết.
Nhờ thơ Hữu Thỉnh với tập sách mới
Trong "Ám ảnh chữ", nhà thơ Hữu Thỉnh đã chọn viết chân dung tác giả và tác phẩm từ những nhân vật đồ sộ thời kỳ văn học kháng chiến như: Tố Hữu, Chế Lan Viên, Nguyễn Đình Thi, Trần Dần, Hữu Mai, Nguyễn Bính… đến những tác giả trẻ, trưởng thành sau chiến tranh như Phùng Văn Khai, Như Bình…
Ông chia sẻ: "Tôi suýt xoa trước những tác phẩm hay giống như sự run rẩy trước một người phụ nữ có nhan sắc. Đối với cái đẹp, không thể nói một lời là xong đâu. Do đó, tôi không hề có sự phân biệt trẻ hay già trong khi làm tập sách này. Tôi chỉ có một sự lựa chọn là nói với bạn đọc cái tài năng văn chương đang sánh vai trong sứ mệnh làm giàu cho con người, cho tình đời".
Trước "Ám ảnh chữ", nhà thơ Hữu Thỉnh từng khiến văn đàn ngạc nhiên bởi hai cuốn lý luận phê bình văn học rất sắc sảo là "Lý do của hy vọng" (2010) và "Bến văn và những vòng sóng" (2020). Dù vậy, ông vẫn coi mình là "kẻ ngoại đạo" khi viết phê bình văn học.
Ông cho rằng: "Làm lý luận, phê bình khó lắm vì đó là lĩnh vực ý thức của văn học nên kén người, kén tài dữ lắm. Chả thế mà trong sáng tác ta từng biết có những thần đồng, chứ trong lý luận, phê bình ta có gặp thần đồng mấy khi. Ấy là bởi làm lý luận, phê bình phải được đào tạo rất cơ bản và hệ thống, công phu lắm chứ không thể tài tử được đâu. Làm văn chương khổ lắm, nhưng khổ nhất là lý luận, phê bình, nếu không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng thì khó mà làm được".
GS Phong Lê phát biểu tại buổi giao lưu ra mắt sách
Tại buổi giao lưu nhân dịp cuốn sách được ra mắt, GS. Phong Lê nhận định, Ám ảnh chữ xứng đáng là một trong số ít công trình tiểu luận và phê bình tiêu biểu trong giai đoạn 2020 – 2025 của một người viết có vẻ như là không chuyên nhưng rất đáng tin cậy.
"Ở tuổi nghỉ hưu, Hữu Thỉnh vẫn tiếp tục lao động nghề nghiệp bằng sự song hành giữa sáng tác thơ và viết tiểu luận phê bình, tôi thực sự khâm phục và kính nể sức đọc và sức viết của anh", GS. Phong Lê nói.
Nhà thơ Hữu Thỉnh 84 tuổi, tốt nghiệp trường Viết văn Nguyễn Du khóa đầu. Ông tham gia Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam từ khóa thứ ba đến khóa thứ tám, giữ chức Chủ tịch Hội bốn nhiệm kỳ liên tiếp, từ năm 2000 đến 2020. Ông cũng là Đại biểu Quốc hội khóa 10 và 11. Ngoài ra, nhà thơ từng là Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam.
Ông viết thơ, truyện ký, tiểu luận phê bình nhưng thành công nhất ở mảng thơ, với gần 20 tập. Các tác phẩm nổi tiếng của ông có thể kể đến: Sang thu, trường ca Đường tới thành phố (1979), Trường ca biển (1994), Sức bền của đất (2004), Trăng Tân Trào (2016), Giao hưởng Điện Biên (2025)...
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!