Tỷ lệ miễn trừ tiêm chủng ở trẻ em Mỹ đạt mức kỷ lục

(Ảnh minh họa: AFP/Getty Images)

Báo động tình trạng sụt giảm tiêm chủng ở trẻ em Mỹ

Theo số liệu mới nhất từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), 4,1% trẻ mẫu giáo - tương đương khoảng 138.000 em - đã không tiêm đủ các loại vaccine khuyến nghị như MMR (sởi, quai bị, rubella), bại liệt hay DTaP (bạch hầu, uốn ván và ho gà). Con số này cao hơn mức kỷ lục trước đó là 3,7% trong năm học trước. Nhóm trẻ em này phần lớn sinh vào thời điểm đại dịch COVID-19 bùng phát, khi nhiều trẻ không được đưa đi khám sức khỏe định kỳ hoặc tiêm chủng đúng lịch.

Tỷ lệ tiêm vaccine MMR hiện chỉ đạt 92,5%, và tỷ lệ tiêm vaccine DTaP còn thấp hơn - chỉ 92,1%. Những con số này nằm dưới ngưỡng an toàn tối thiểu 95% mà các chuyên gia khuyến cáo để đảm bảo khả năng miễn dịch cộng đồng. Josh Michaud, Phó Giám đốc Chương trình Chính sách Y tế Toàn cầu của tổ chức KFF, cảnh báo: "Tỷ lệ tiêm chủng thấp là nguyên nhân chính dẫn đến các đợt bùng phát sởi như hiện nay. Với tính lây lan cực kỳ cao của virus sởi, chỉ cần một cộng đồng nhỏ không được bảo vệ cũng đủ để tạo ra một đợt dịch quy mô lớn".

Điều đáng chú ý là phần lớn các trường hợp miễn tiêm chủng không đến từ lý do y tế, nghĩa là trẻ không mắc bệnh nền hoặc điều kiện sức khỏe khiến không thể tiêm vaccine. Thay vào đó, nhiều phụ huynh chọn từ chối vaccine vì lý do tôn giáo hoặc triết lý cá nhân. Đây là điều đang khiến các chuyên gia y tế công cộng lo ngại, đặc biệt trong bối cảnh nước Mỹ chứng kiến số ca mắc bệnh sởi cao nhất trong 33 năm qua, khoảng 1.333 ca trên toàn quốc tính đến giữa năm 2025.

Bác sĩ Richard Besser, Chủ tịch Quỹ Robert Wood Johnson và cựu quyền Giám đốc CDC, cảnh báo rằng tỷ lệ miễn tiêm chủng sẽ tiếp tục tăng nếu chính quyền hiện tại không có các biện pháp mạnh tay để bảo vệ chính sách y tế cộng đồng. Ông đặc biệt chỉ trích Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Robert F. Kennedy Jr. (HHS), một nhân vật nổi tiếng với quan điểm "chống vaccine", cho rằng ông Kennedy là "người gieo rắc sự nghi ngờ về vaccine nhiều hơn bất kỳ ai khác".

Tuy nhiên, phát ngôn viên của HHS - ông Andrew Nixon - đã phản bác những chỉ trích này và nhấn mạnh: "Tiêm chủng vẫn là phương pháp hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ em khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như sởi và ho gà… Tuy nhiên, quyết định tiêm hay không vẫn là lựa chọn cá nhân của mỗi gia đình".

Vai trò của chính sách tiêm chủng

Trước thực trạng đáng lo ngại này, một số bang như California, New York, Connecticut và Maine đã tiến hành siết chặt luật miễn trừ tiêm chủng. Cụ thể, bang Maine từng có tỷ lệ miễn tiêm chủng cao nhất nước Mỹ với 5,3% vào năm 2017. Tuy nhiên, sau khi bang này thông qua luật loại bỏ các miễn trừ vì lý do tôn giáo và triết lý cá nhân vào năm 2019, tỷ lệ tiêm MMR đã tăng mạnh, đạt gần 98%.

Bang California cũng có bước đi tương tự sau đợt bùng phát sởi năm 2015 xuất phát từ công viên Disneyland. Luật năm 2016 đã xóa bỏ miễn trừ vì niềm tin cá nhân, giúp tăng tỷ lệ tiêm MMR lên 96,2%, mức được coi là đạt miễn dịch cộng đồng.

Dù vậy, không phải bang nào cũng thành công trong việc thắt chặt chính sách. Hawaii là ví dụ điển hình. Tại đây, tỷ lệ miễn tiêm vì lý do tôn giáo đã tăng gấp đôi kể từ trước đại dịch và các nỗ lực lập pháp nhằm xóa bỏ miễn trừ bị đình trệ sau phản ứng dữ dội từ công chúng. Nhiều phụ huynh đã xem tiêm chủng là "niềm tin tôn giáo", mặc dù trên thực tế, không có tôn giáo lớn nào công khai phản đối vaccine. Cố Giáo hoàng Francis từng gọi việc tiêm vaccine là "một hành động của tình yêu thương", còn Đạt Lai Lạt Ma từng đích thân tiêm vaccine bại liệt cho trẻ em. Cả luật Do Thái và Hồi giáo đều khuyến khích tiêm chủng như một trách nhiệm bảo vệ cộng đồng.

Một hiểu lầm phổ biến khác là lo ngại vaccine chứa tế bào thai nhi bị phá bỏ. Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ đã khẳng định điều này là sai lệch: "Một số vaccine được sản xuất từ các dòng tế bào được phát triển từ hai thai nhi bị phá bỏ từ những năm 1960 và không có mô thai nhi nào còn lại trong sản phẩm cuối cùng".

Bác sĩ Sean O'Leary từ Bệnh viện Nhi Colorado cho biết chính sách của Học viện là "không nên có miễn trừ tiêm chủng vì lý do phi y tế". Ông nhấn mạnh: "Ngoài những trường hợp trẻ có hệ miễn dịch suy yếu vì ung thư hoặc cấy ghép, không có lý do chính đáng nào để không tiêm chủng. Lợi ích của vaccine rõ ràng vượt xa rủi ro".

Tỷ lệ tiêm chủng thấp, kết hợp với thông tin sai lệch chi phối quan điểm ở một số nhóm người, đang đặt nước Mỹ trước nguy cơ đối mặt với những đợt dịch bệnh nghiêm trọng hơn trong tương lai. Nếu xu hướng này tiếp tục, các chuyên gia cảnh báo rằng hệ thống y tế công cộng của nước Mỹ sẽ bị đe dọa nghiêm trọng và những căn bệnh từng được kiểm soát chặt chẽ sẽ quay trở lại với mức độ tàn phá lớn hơn.