Hệ thống phòng không Vòm Sắt của Israel khai hỏa để đánh chặn tên lửa trên bầu trời Tel Aviv, Israel, đêm 13/6/2025. (Ảnh: AP)
Một đoạn video lan truyền mạnh trên mạng xã hội trong ngày 14/6 cho thấy khoảnh khắc hiếm hoi khi một quả tên lửa do Iran phóng đi đã xuyên qua hệ thống đánh chặn của Israel, phát nổ tại khu vực được cho là gần trụ sở của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF). Đoạn phim dài 19 giây mở đầu bằng hình ảnh các tên lửa phòng không được phóng từ mặt đất, nhằm đánh chặn mối đe dọa đang đến gần. Tuy nhiên, chỉ vài giây sau, một luồng sáng trắng vụt qua và ngay lập tức là một quả cầu lửa bùng lên giữa màn đêm, kèm theo tiếng nổ lớn vang rền.
Vị trí bị tấn công được cho là nằm trong khu vực trung tâm Tel Aviv - nơi Israel bố trí nhiều cơ sở chỉ huy và hậu cần quan trọng. Mục tiêu mà Iran nhắm tới được cho là khu vực có vai trò trung tâm trong hoạt động quốc phòng của Nhà nước Do Thái. Đây là một trong những lần hiếm hoi mà "Vòm Sắt", hệ thống phòng không nhiều tầng lớp trứ danh của Israel, không thể ngăn chặn thành công tên lửa đối phương, cho thấy mức độ chính xác và uy lực của đòn phản công từ Tehran.
Vụ tấn công diễn ra chỉ vài giờ sau khi Israel mở hai đợt không kích dữ dội vào các mục tiêu quân sự và hạt nhân của Iran trong vòng chưa đầy 24 giờ, từ đêm 12/6. Giới quan sát nhận định, đây là hành động đáp trả trực tiếp và có chủ đích cao từ phía Iran, cho thấy quyết tâm của Tehran trong việc trả đũa mạnh mẽ các hành động gây tổn thất nghiêm trọng trên lãnh thổ nước này.
Nhiều tiếng nổ vang lên ở Tel Aviv trong đêm 13/6. (Ảnh: AP)
Giới chức Israel chưa đưa ra bình luận chính thức về mức độ thiệt hại trong vụ tấn công này. Tuy nhiên, báo chí địa phương xác nhận rằng một số công trình quân sự tại khu vực bị ảnh hưởng nặng nề, trong đó có ít nhất một tòa nhà bị trúng đạn trực tiếp và bốc cháy dữ dội.
Những tòa nhà bị hư hại tại một địa điểm bị tên lửa bắn từ Iran rơi trúng, tại thành phố Ramat Gan gần Tel Aviv, Israel, ngày 14/6/2025. (Ảnh: AFP)
Trong khi đó, truyền thông Iran khẳng định đợt tấn công vừa qua là bước đầu tiên trong chiến dịch trả đũa Tel Aviv, sau khi cơ sở làm giàu uranium tại Natanz của nước này bị đánh sập trong cuộc không kích trước đó của Israel. Theo hãng thông tấn IRNA, Iran đã phóng hàng trăm tên lửa đạn đạo vào Israel như một phần của "phản ứng chính đáng và cần thiết" trước các hành vi quân sự bị đánh giá là xâm lược trắng trợn.
Việc một tên lửa của Iran vượt qua được hệ thống phòng thủ "Vòm Sắt" được xem là dấu hiệu đáng báo động đối với Israel, quốc gia vốn tự tin vào năng lực đánh chặn của mình. Hệ thống này được thiết kế để phát hiện, theo dõi và tiêu diệt các tên lửa tầm ngắn đến trung bình, và đã nhiều lần được ca ngợi là lá chắn vững chắc trước các mối đe dọa từ bên ngoài.
Lửa và khói bốc lên từ một tòa nhà được cho là bị trúng tên lửa bắn từ Iran, ở trung tâm thủ đô Tel Aviv, đêm 13/6/2025. (Ảnh: Getty Images)
Theo giới phân tích, loại vũ khí được Tehran sử dụng trong đợt tấn công lần này có thể là tên lửa đạn đạo siêu thanh Fattah-2 - một hệ thống hiện đại được đánh giá là sở hữu công nghệ vượt trội, có thể vượt qua các lớp phòng thủ tiên tiến như Vòm Sắt của Israel.
Vũ khí siêu thanh Fattah-2 được ví như "biểu tượng công nghệ quân sự mới" của Iran. Fattah-2 là phiên bản cải tiến từ hệ thống tên lửa Fattah, lần đầu ra mắt công chúng vào năm 2022. Với tầm bắn dao động từ 500 đến 2.500km, loại tên lửa này có thể vươn tới bất kỳ mục tiêu nào trong khu vực Trung Đông, thậm chí xa hơn. Tốc độ tối đa của Fattah-2 lên tới Mach 12 (tương đương khoảng 14.700 km/giờ), nhanh gấp 12 lần vận tốc âm thanh, khiến các hệ thống phòng không truyền thống gặp rất nhiều khó khăn trong việc phát hiện và đánh chặn.
Một trong những yếu tố then chốt tạo nên ưu thế của Fattah-2 chính là thiết kế khí động học đặc biệt. Khi bay với tốc độ siêu vượt âm, bề mặt bên ngoài của tên lửa sinh ra một lớp plasma bao quanh - hiện tượng vật lý khiến tín hiệu radar khó có thể tiếp cận và theo dõi chính xác. Đây chính là điểm giúp Fattah-2 gần như "vô hình" trên các hệ thống cảnh báo sớm.
Bên cạnh đó, tên lửa còn được tích hợp đầu đạn lượn siêu thanh (HGV - Hypersonic Glide Vehicle), cho phép thay đổi quỹ đạo linh hoạt trong giai đoạn cuối của hành trình, giúp né tránh hiệu quả các hệ thống đánh chặn nhiều tầng. Điều này khiến những lá chắn phòng thủ nổi tiếng như Vòm Sắt hay David's Sling của Israel bị đặt vào thế bị động.
Tên lửa Fattah-2 của Iran được trưng bày. (Ảnh: Defence Blog)
Một số chuyên gia quân sự nhận định, nếu Tehran có thể tiếp tục phá vỡ các lớp phòng thủ như vừa rồi, cán cân chiến lược tại Trung Đông sẽ có sự thay đổi đáng kể.
Việc Iran có thể đã sử dụng Fattah-2 trong đợt tấn công ngày 13/6 không đơn thuần là một phản ứng quân sự, mà còn mang ý nghĩa chiến lược sâu sắc. Nó cho thấy Tehran không chỉ sở hữu khả năng tấn công tầm xa, mà còn nắm trong tay công nghệ vũ khí tiên tiến đủ sức răn đe đối thủ ở cấp độ cao nhất.
Giới quan sát nhận định, vụ việc sẽ khiến các nước trong khu vực Trung Đông, đặc biệt là Israel, Saudi Arabia và Mỹ phải tính toán lại chiến lược phòng thủ. Đồng thời, nó cũng đặt ra câu hỏi lớn về tương lai an ninh khu vực trong bối cảnh các quốc gia ngày càng chạy đua phát triển và triển khai vũ khí siêu thanh - lĩnh vực vốn chỉ nằm trong tay một số ít cường quốc.
Hiện Israel chưa đưa ra tuyên bố chính thức về khả năng đánh chặn hay thiệt hại cụ thể từ vụ tấn công. Tuy nhiên, báo chí Israel đã đề cập đến việc tăng cường cảnh báo phòng không và đánh giá lại khả năng của các hệ thống hiện có sau khi chứng kiến hiệu quả tác chiến của Fattah-2.
Cuộc tấn công cũng làm gia tăng lo ngại về nguy cơ leo thang xung đột quy mô lớn trong khu vực. Bất chấp các lời kêu gọi kiềm chế từ cộng đồng quốc tế, cả Iran và Israel đều thể hiện lập trường cứng rắn. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố rằng chiến dịch quân sự của nước này sẽ tiếp tục "cho đến khi mối đe dọa bị loại bỏ hoàn toàn".
Hệ thống Vòm Sắt (Iron Dome) là lá chắn phòng thủ tên lửa tầm ngắn do Israel phát triển nhằm bảo vệ các khu dân cư và cơ sở hạ tầng trước các đợt tấn công bằng rocket từ Hamas, Hezbollah và các lực lượng thù địch. Được triển khai từ năm 2011, Vòm Sắt sử dụng radar để phát hiện tên lửa bay đến và phóng tên lửa đánh chặn nếu xác định mục tiêu gây nguy hiểm. Với tỷ lệ đánh chặn ấn tượng, có thời điểm lên tới 90%, hệ thống này được xem là biểu tượng của công nghệ quốc phòng Israel, giúp nước này giảm thiểu thương vong dân sự trong các cuộc xung đột.
Hình ảnh tên lửa Iran phóng về lãnh thổ Israel.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!