Vệ tinh theo dõi thiên tai Zhangheng 1-02 được tên lửa đẩy Trường Chinh 2D đưa lên quỹ đạo từ Trung tâm tâm phóng vệ tinh ở Tây Bắc Trung Quốc.
Vệ tinh sẽ thực hiện giám sát các trường điện từ toàn cầu, sóng điện từ, tầng điện ly và bầu khí quyển trung tính, phát hiện các dị thường điện từ do hoạt động của con người và địa chất gây ra, cũng như giám sát hoạt động giông bão, sét đánh.
Các nhà khoa học sẽ sử dụng dữ liệu để nghiên cứu mối tương quan giữa những thay đổi trong các trường vật lý của Trái đất và các hoạt động địa chất, hỗ trợ nghiên cứu về dự báo động đất, sóng thần và thảm họa thời tiết vũ trụ. Vệ tinh này được đánh giá sẽ tăng cường đáng kể khả năng cảnh báo sớm của Trung Quốc đối với các thảm họa thiên nhiên lớn.
Trước đó, vào tháng 12/2024, Trung Quốc đã phóng thành công vệ tinh viễn thám “Thủy lợi-1”. Vệ tinh này có thể cung cấp dữ liệu hình ảnh radar có độ phân giải cao trong mọi thời tiết để phòng chống lũ lụt và giảm nhẹ thiên tai. Vệ tinh thủy lợi đầu tiên của Trung Quốc này đã được đưa lên không gian cùng 3 vệ tinh khác trong cùng một lần phóng. Cả 4 đều là vệ tinh SAR băng tần X có quỹ đạo đồng bộ với Mặt trời, có chức năng quan sát Trái đất cả ngày và trong mọi thời tiết, chụp ảnh độ phân giải cao, giám sát biến đổi với độ chính xác cao và xử lý thông minh trên quỹ đạo.
Vệ tinh Zhangheng 1-02 quay quanh Trái đất (Ảnh: CNSA)
Còn vệ tinh khí tượng Phong Vân của Trung Quốc với 9 vệ tinh hiện đang hoạt động trên quỹ đạo, cung cấp độ phủ sóng toàn diện và dữ liệu độ phân giải cao phục vụ dự báo thời tiết và hệ thống cảnh báo sớm. Theo Cục Khí tượng Trung Quốc, cụm vệ tinh này cung cấp dữ liệu cho 133 nước và khu vực, hỗ trợ dự đoán khí hậu, theo dõi thiên tai cho các nước đang phát triển ở châu Á và châu Phi.
Ngoài vệ tinh, Trung Quốc cũng phát triển máy bay cứu hỏa lưỡng cư cỡ lớn AG600 để tiến hành nhiều nhiệm vụ như chữa cháy, tìm kiếm cứu hộ trên biển. Sau khi nhận giấy phép từ Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc hồi tháng 4, phương tiện sẽ sớm gia nhập thị trường và bàn giao cho khách hàng.
Trí tuệ nhân tạo và robot ngày càng được tích hợp vào chiến lược quản lý thiên tai của Trung Quốc. Trong thảm họa động đất Myanmar hồi cuối tháng 3, một đội kỹ sư vận dụng sức mạnh của mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) DeepSeek và phát triển hệ thống dịch Tiếng Trung - Miến Điện - Tiếng Anh để hỗ trợ đội cứu hộ trên mặt đất. Ngoài ra, các hệ thống AI điều phối phân tích nhanh dữ liệu khí tượng giúp tăng độ chính xác của dự báo và cảnh báo sớm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!