Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: AP)
Trong đơn kiện đệ trình tòa án liên bang ở thành phố San Francisco, bang California khẳng định Hiến pháp Mỹ trao quyền áp thuế cho Quốc hội và rằng đạo luật mà Tổng thống Trump viện dẫn - Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) - không cho phép ông "tùy tiện đánh thuế tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ".
Bang California cho rằng chính sách thuế quan mới của Tổng thống Trump đang gây tác động tiêu cực đến nền kinh tế, làm hỗn loạn thị trường chứng khoán và trái phiếu khiến hàng trăm tỷ USD "bốc hơi", đồng thời có thể đẩy đất nước vào suy thoái.
Là bang nhập khẩu hàng hóa nhiều nhất nước Mỹ, California đang phải gánh chịu chi phí thuế quan lớn. Theo đơn kiện, các biện pháp thuế quan của Tổng thống Trump có thể làm tê liệt 12 cảng của California, nơi tiếp nhận tới 40% lượng hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ và mang lại nguồn thu thuế ổn định cho đất nước. Ngoài ra, các biện pháp trả đũa của các quốc gia, trong đó có Trung Quốc, có thể gây thiệt hại lớn cho hoạt động xuất khẩu nông sản của California và khiến hàng nghìn lao động mất việc làm.
Tổng thống Trump Donald Trump tại Washington DC ngày 14/4/2025. (Ảnh: AFP)
Trước đó 2 ngày, ngày 14/4, một nhóm doanh nghiệp Hoa Kỳ đã đệ đơn lên Tòa Thương mại quốc tế Mỹ kiện chính quyền Tổng thống Trump.
Đơn kiện được đệ trình lên Tòa án Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ bởi Trung tâm Tư pháp Tự do (LJC), một nhóm vận động pháp lý tranh luận thay mặt cho 5 doanh nghiệp mà họ cho là đã bị "tổn hại nghiêm trọng" bởi chính sách thuế quan đối ứng mới của ông Trump.
Đơn kiện cũng viện dẫn mức thuế quan mà Tổng thống Donald Trump áp lên các đối tác thương mại nước ngoài là bất hợp pháp theo Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA).
Theo LJC, đạo luật IEEPA trao cho Tổng thống Mỹ thẩm quyền áp đặt các quyền hạn kinh tế khẩn cấp để ứng phó với "mối đe dọa bất thường và đặc biệt" đối với an ninh quốc gia hoặc nền kinh tế. Nhưng theo nguyên đơn trong trường hợp này, các tiêu chí để làm căn cứ cho việc ban hành thuế quan chưa được đáp ứng. Đơn khiếu nại cũng cáo buộc rằng luật không cho phép Tổng thống đơn phương áp đặt thuế quan.
"Không một cá nhân nào nên có quyền áp đặt các loại thuế có khả năng gây ra hậu quả kinh tế toàn cầu to lớn như vậy", ông Jeffrey Schwab - cố vấn cấp cao tại Trung tâm Tư pháp Tự do, cho biết trong một tuyên bố. "Hiến pháp trao quyền thiết lập mức thuế suất, bao gồm cả thuế quan cho Quốc hội, chứ không phải cho Tổng thống".
Tổng thống Trump đã "mạnh tay" áp thuế đối ứng với nhiều quốc gia trên thế giới, song lại thay đổi quyết định ngay sau đó khi tạm hoãn 90 ngày. Ngày 9/4, ông Trump đã giảm thuế đối ứng về mức cơ sở 10% trong vòng 90 ngày cho tất cả các quốc gia và vùng lãnh thổ bị áp thuế này để tạo điều kiện cho đàm phán thương mại. Tuy nhiên, Trung Quốc là một ngoại lệ. Lãnh đạo Nhà Trắng đã tăng thuế đối ứng với đối thủ địa chính trị lớn nhất của Mỹ lên tổng cộng 145% như một phần của động thái "ăn miếng, trả miếng" trong cuộc chiến thương mại đang diễn ra giữa hai nước. Tính đến ngày 16/6, Tổng thống Trump hiện áp tổng mức thuế lên tới 245% đối với một số mặt hàng của Trung Quốc.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!