Lính cứu hỏa nỗ lực khống chế đám cháy tại sườn đồi ở Castaic, bang California, ngày 22/1/2025. (Ảnh: AP)
Dữ liệu từ Đại học Maryland và nền tảng Global Forest Watch cho thấy, trong năm 2024, thế giới mất diện tích rừng tương đương nước Italy. Nguyên nhân chính là cháy rừng - lần đầu tiên vượt qua hoạt động nông nghiệp và khai thác gỗ - trở thành yếu tố hàng đầu khiến rừng nhiệt đới biến mất.
Giáo sư Matt Hansen, đồng giám đốc phòng thí nghiệm Glad Lab tại Đại học Maryland, mô tả dữ liệu năm nay là "đáng sợ". Bà Elizabeth Goldman từ Global Forest Watch nói rằng các con số này "chưa từng xuất hiện trong hơn 20 năm theo dõi".
Tại Brazil, hơn 25.000 km² rừng nhiệt đới bị mất, chiếm tới 42% tổng thiệt hại toàn cầu ở vùng nhiệt đới. Cháy rừng và đợt hạn hán nghiêm trọng đã khiến mức thiệt hại vượt xa cả thời kỳ cựu Tổng thống Jair Bolsonaro. Số liệu này cao hơn thống kê chính thức của Brazil do nước này không tính đến các vụ cháy nằm ngoài định nghĩa phá rừng.
Lính cứu hỏa kiểm soát đám cháy tại công viên quốc gia ở Brasilia, Brazil, ngày 20/5/2025. (Ảnh: AP)
Bolivia lần đầu đứng thứ hai thế giới về diện tích mất rừng, với hơn 14.000 km². Nguyên nhân là do hạn hán kéo dài, cháy rừng và các chính sách mở rộng nông nghiệp trồng đậu nành, mía và chăn nuôi gia súc. Mức độ mất rừng tại Bolivia đã tăng gần gấp 5 lần so với năm 2020.
Tại Cộng hòa Dân chủ Congo và Cộng hoà Congo-Brazzaville - hai quốc gia sở hữu phần lớn rừng lưu vực sông Congo - thiệt hại cũng ở mức cao nhất từng được ghi nhận.
Dù hơn 140 quốc gia từng cam kết chấm dứt phá rừng vào năm 2030 tại hội nghị COP26 ở Glasgow, nhưng theo các nhà nghiên cứu, mục tiêu này đang bị bỏ xa. Từ năm 2024, lượng rừng bị mất cần giảm ít nhất 20% mỗi năm mới có thể đạt được cam kết.
Giới khoa học cảnh báo một vòng luẩn quẩn nguy hiểm: cháy rừng làm phát thải carbon, khí hậu nóng lên, từ đó dẫn đến nhiều vụ cháy hơn. "Chúng ta đang đối mặt với một phản ứng dây chuyền mà thế giới không thể chấp nhận để nó tiếp diễn", Giáo sư Peter Potapov từ Đại học Maryland nói.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!