Bế tắc về nhân lực?
Từ mặt trận miền Đông rộng lớn đến nguy cơ chiến sự lan rộng sang phía Bắc, Ukraine đang vật lộn với những khó khăn ngày càng gia tăng. Theo nhận định ngày 4/6 của chuyên gia David Rehak từ Viện Ron Paul (Mỹ), quân đội Ukraine hiện đang ở trạng thái căng thẳng tột độ, đặc biệt trong bối cảnh lực lượng bị trải dài trên chiến tuyến hơn 1.000 km và thiếu hụt nhân sự trầm trọng.
Chuyên gia Rehak cho rằng trong vòng một năm qua, tinh thần chiến đấu của binh sĩ Ukraine, đặc biệt ở tuyến đầu, đã sụt giảm rõ rệt. Mặc dù vẫn giữ vững được nhiều vị trí phòng thủ, lực lượng Ukraine đang trong tình trạng quá tải nghiêm trọng. Việc không đủ quân để xoay vòng luân chuyển giữa các mặt trận đã khiến nhiều đơn vị phải chiến đấu liên tục mà không được nghỉ ngơi.
Trong khi đó, Nga tiếp tục gia tăng sức ép khi tuyển mộ thêm hàng nghìn binh sĩ mới, kèm theo các gói hỗ trợ tài chính hấp dẫn. Điều này tạo ra sự mất cân bằng lớn về nhân lực giữa hai bên, buộc Kiev phải đưa ra quyết định khó khăn: ban hành lệnh bắt buộc nhập ngũ trên toàn quốc.
Dù binh sĩ Ukraine vẫn thể hiện tinh thần quả cảm và ý chí ngoan cường, thực tế cho thấy lực lượng này đang dần cạn kiệt sức lực sau hơn ba năm chiến tranh tiêu hao.
Một trong những điểm yếu mang tính hệ thống mà quân đội Ukraine đang đối mặt, theo Rehak, là sự thiếu hụt các tuyến phòng thủ thứ cấp vững chắc. Khi quân Nga vượt qua được phòng tuyến đầu, các khu vực này thường nhanh chóng bị phá vỡ do không có lực lượng dự bị và phòng thủ hiệu quả phía sau.
Ukraine vẫn trụ vững phần nào nhờ vào sự hỗ trợ của vũ khí phương Tây và sự hiện diện của lính đánh thuê nước ngoài, cùng các đơn vị kỹ thuật vận hành khí tài hiện đại do NATO cung cấp. Tuy nhiên, sự hỗ trợ này cũng không đủ để lấp đầy các lỗ hổng chiến lược.
Tình hình càng trở nên phức tạp khi nhiều tướng lĩnh có năng lực trong quân đội Ukraine không được trao toàn quyền điều hành chiến trường. Họ bị ràng buộc bởi các quyết định từ giới lãnh đạo dân sự, vốn không luôn phù hợp với thực tiễn tác chiến. Nhiều trường hợp, sau khi không hoàn thành các mệnh lệnh khó thực hiện, những chỉ huy tài năng này lại bị cách chức, thay vì được trao thêm thẩm quyền.
Kiev tìm kiếm cơ hội ngừng bắn
Trong bối cảnh lực lượng ngày càng kiệt sức, chính quyền Kiev đang hướng đến một giải pháp ngắn hạn: kêu gọi ngừng bắn để tái cấu trúc lực lượng. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thời gian gần đây liên tục bày tỏ mong muốn nối lại các cuộc đàm phán với Nga nhằm đạt được một thỏa thuận ngừng bắn toàn diện.
Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW, Mỹ), phái đoàn Ukraine đã đưa ra đề xuất ngừng bắn tại cuộc gặp với Nga ở Istanbul ngày 2/6, nhưng đến nay vẫn chưa nhận được phản hồi từ phía Moscow. Ông Zelensky tuyên bố sẵn sàng gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin ở bất cứ địa điểm nào để chứng minh thiện chí đàm phán của Ukraine, ngay cả khi chưa có thỏa thuận ngừng bắn.
Tổng thống Zelensky nhấn mạnh rằng ưu tiên của Ukraine hiện nay là phục hồi lực lượng và tìm kiếm một nền hòa bình "công bằng và lâu dài". Ông kêu gọi hai bên thực hiện lệnh ngừng bắn tạm thời, trong khi chờ đợi cuộc gặp trực tiếp giữa hai nguyên thủ.
Tuy nhiên, phản ứng từ phía Nga không cho thấy tín hiệu tích cực. Theo đài Sputnik, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev khẳng định mục tiêu của Moscow là giành chiến thắng nhanh chóng, không phải một thỏa thuận hòa bình mang tính thỏa hiệp. Nga tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu Ukraine phải nhượng bộ, bao gồm việc từ bỏ một số vùng lãnh thổ, giữ trung lập về quân sự và tổ chức bầu cử mới.
Trong khi đó, các nước phương Tây vẫn duy trì dòng viện trợ quân sự lớn cho Ukraine. Ngày 4/6, Bộ Quốc phòng Anh thông báo sẽ đầu tư 350 triệu Bảng Anh (khoảng 474 triệu USD) để cung cấp 100.000 thiết bị bay không người lái (UAV) cho Ukraine trong năm 2025 - gấp 10 lần so với số UAV được chuyển giao trong năm 2024.
Ngoài ra, Anh cũng sẽ chi thêm 247 triệu Bảng (khoảng 335 triệu USD) để đào tạo binh sĩ Ukraine tại nước này theo chương trình Interflex và hỗ trợ 40 triệu bảng (khoảng 52 triệu USD) cho hoạt động mua sắm vật tư trong khuôn khổ sứ mệnh Hỗ trợ An ninh và Đào tạo của NATO dành cho Ukraine (NSATU).
Về phía Đức, Bộ trưởng Quốc phòng Boris Pistorius tiết lộ hệ thống vũ khí tầm xa đầu tiên được sản xuất ngay tại Ukraine với tài trợ từ Đức sẽ sớm được đưa vào sử dụng trong vài tuần tới, mở rộng thêm năng lực tác chiến cho quân đội Kiev.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!