Phát hiện thú lông nhím của Australia tiến hóa từ tổ tiên sống dưới nước

Mạnh Dương (Theo Guardian)-Thứ tư, ngày 30/04/2025 18:12 GMT+7

Echidna rất thích hợp với cuộc sống trong rừng, nhưng các nhà nghiên cứu tin rằng nhiều đặc điểm đó cũng hữu ích đối với tổ tiên sống dưới nước. (Ảnh: GuardianWitness)

bangdatally.xyz - Thú lông nhím echidna của Australia được cho là từng tiến hóa từ tổ tiên sống dưới nước trong một sự kiện sinh học hiếm gặp.

Các nhà khoa học Australia và quốc tế vừa công bố nghiên cứu cho thấy thú lông nhím echidna, loài thú có gai và đẻ trứng nổi tiếng của Australia, đã tiến hóa từ một tổ tiên từng sinh sống dưới nước. Đây được xem là một sự kiện tiến hóa sinh học "cực kỳ hiếm gặp".

Tiến sĩ Suzanne Hand, nhà cổ sinh vật học tại Đại học New South Wales, cho biết: "Chúng tôi đang nói đến một loài động vật có vú bán thủy sinh đã từ bỏ môi trường nước để chuyển hẳn lên sống trên cạn. Điều này rất hiếm khi xảy ra trong lịch sử tiến hóa".

Theo nhóm nghiên cứu, echidna và thú mỏ vịt – một loài động vật bán thủy sinh khác của Australia – đều có chung một tổ tiên cổ đại mang tên Kryoryctes cadburyi, sinh sống tại Australia hơn 100 triệu năm trước. Dựa trên mảnh xương duy nhất còn sót lại của loài này, được phát hiện tại khu vực Dinosaur Cove ở miền nam Australia cách đây 30 năm, các nhà khoa học nhận thấy xương của thú mỏ vịt có cấu trúc dày và nặng, thích hợp cho việc lặn. Trong khi đó, echidna có xương thành mỏng hơn, phù hợp với cuộc sống trên cạn.

Ngoài ra, nhiều đặc điểm hiện tại của echidna cũng củng cố giả thuyết về quá trình tiến hóa từ môi trường nước. Chẳng hạn, chân sau của echidna quay ngược về phía sau, giúp chúng đào bới đất hiệu quả - đặc điểm có thể đã phát triển từ chức năng làm bánh lái trong môi trường nước trước đây. Thú lông nhím cũng sở hữu phản xạ lặn, cho phép cơ thể tiết kiệm oxy khi ở dưới nước.

Thông thường, các loài động vật có vú trong lịch sử tiến hóa chủ yếu chuyển từ sống trên cạn sang môi trường nước, như hải cẩu, cá voi, cá heo hay bò biển. Do đó, trường hợp của echidna là một hiện tượng rất đặc biệt.

Cả echidna và thú mỏ vịt đều thuộc nhóm thú đơn huyệt – nhóm động vật có vú hiếm hoi còn đẻ trứng thay vì sinh con.

Giáo sư Michael Archer, đồng tác giả nghiên cứu, bày tỏ hy vọng: "Chúng tôi hy vọng sẽ tìm thấy thêm các hóa thạch tổ tiên khác của nhóm thú đơn huyệt để làm sáng tỏ thêm lịch sử tiến hóa của nhóm động vật đặc biệt này".