Hiện trường vụ máy bay MH17 bị bắn rơi trên bầu trời Ukraine ngày 17/7/2014, khiến toàn bộ 298 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng. (Ảnh: NY Post)
Liên hợp quốc ngày 12/5 ra phán quyết rằng Nga phải chịu trách nhiệm về vụ bắn hạ chuyến bay MH17 của hãng hàng không Malaysia Airlines, xảy ra ở miền đông Ukraine vào tháng 7/2014. Toàn bộ 298 người trên chuyến bay đã thiệt mạng khi chiếc máy bay bị bắn hạ bằng một tên lửa do Nga sản xuất.
Điện Kremlin từ lâu luôn phủ nhận mọi trách nhiệm liên quan đến thảm họa hàng không này.
Hôm 12/5, Hội đồng Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) của Liên Hợp Quốc đã tiến hành cuộc bỏ phiếu, cho rằng Liên bang Nga không thực hiện đúng nghĩa vụ theo luật hàng không quốc tế, trong đó yêu cầu các quốc gia "không được sử dụng vũ khí chống lại máy bay dân sự đang bay".
Chuyến bay MH17 của hãng Malaysia Airlines đang trên hành trình từ Amsterdam (Hà Lan) đến Kuala Lumpur (Malaysia) thì bị bắn hạ trên bầu trời vùng Donbass, phía đông Ukraine (giáp với tỉnh Rostov ở phía Nam của Nga), giữa lúc xảy ra xung đột giữa lực lượng nổi dậy thân Moscow và quân đội Kiev.
Hiện trường vụ máy bay MH17 bị bắn rơi trên bầu trời Ukraine ngày 17/7/2014, khiến toàn bộ 298 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng.(Ảnh: EPA)
Phần lớn hành khách và phi hành đoàn, gồm 196 người, là công dân Hà Lan. Ngoài ra còn có 38 người Australia, 10 công dân Anh, cùng một số hành khách mang quốc tịch Bỉ và Malaysia.
Vụ việc được chính phủ Australia và Hà Lan đệ trình lên Liên Hợp Quốc từ năm 2022. Và hôm thứ Hai, cả hai nước đều hoan nghênh phán quyết mới của ICAO.
"Chúng tôi kêu gọi Nga hãy đối mặt với trách nhiệm của mình trong hành động bạo lực kinh hoàng này và bồi thường cho hành vi sai trái nghiêm trọng đó", Ngoại trưởng Australia Penny Wong phát biểu.
Ngoại trưởng Hà Lan Caspar Veldkamp gọi đây là một "bước tiến quan trọng trong việc làm sáng tỏ sự thật và đạt được công lý cũng như trách nhiệm giải trình". Ông nói thêm, điều này cũng gửi đi một thông điệp rõ ràng tới cộng đồng quốc tế: "Các quốc gia không thể vi phạm luật pháp quốc tế mà không bị trừng phạt".
Trước đó, vào năm 2022, một tòa án Hà Lan đã kết luận rằng một nhóm do Nga kiểm soát là bên đã bắn hạ máy bay. Tòa án đã kết tội ba người, gồm hai công dân Nga và một người Ukraine thân Moscow, về tội giết người, dù họ bị xét xử vắng mặt. Cả ba bị tuyên án tù chung thân, nhưng do không bị dẫn độ nên cho đến nay chưa ai phải thụ án.
Tổng thống Putin bác bỏ cáo buộc, khẳng định sẵn sàng hợp tác điều tra
Trong cuộc hội đàm với Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim tại Điện Kremlin ngày 14/5, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã lên tiếng bác bỏ cáo buộc của Liên Hợp Quốc rằng Moscow "không hợp tác" trong cuộc điều tra vụ máy bay MH17 bị bắn rơi hồi năm 2014.
Theo Thủ tướng Anwar, hai nhà lãnh đạo đã trao đổi thẳng thắn về thảm kịch khiến 298 người thiệt mạng, trong đó có 43 công dân Malaysia. Nhà lãnh đạo Malaysia đã đề cập đến báo cáo mới được công bố của ICAO cho rằng Nga đã vi phạm luật pháp quốc tế khi không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ phối hợp điều tra vụ việc, ủng hộ kết luận từ phía Australia và Hà Lan rằng Moscow phải chịu trách nhiệm trong vụ bắn hạ chuyến bay MH17.
Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) bắt tay với Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim tại Điện Kremlin, Moscow ngày 14/5. Chuyến thăm Nga kéo dài ba ngày của Thủ tướng Anwar nhằm thúc đẩy quan hệ song phương giữa hai nước, tập trung vào các lĩnh vực như thương mại, đầu tư, năng lượng, giáo dục, nông nghiệp và công nghệ hàng không - vũ trụ. (Ảnh: AFP)
Đáp lại, Tổng thống Putin bác bỏ các cáo buộc và khẳng định Nga luôn sẵn sàng phối hợp nếu có một cuộc điều tra "độc lập, đáng tin cậy và không bị chi phối bởi động cơ chính trị". Ông cũng gửi lời chia buồn sâu sắc tới thân nhân của các nạn nhân.
Nhà lãnh đạo Nga đồng thời nhấn mạnh, cần có một cuộc điều tra toàn diện và khách quan nhằm đi đến sự thật, thay vì bị chi phối bởi sức ép chính trị từ các bên liên quan. Ông Anwar cho biết, phía Malaysia sẽ tiếp tục theo đuổi công lý cho các nạn nhân, nhấn mạnh lập trường kiên định của nước này trong việc yêu cầu minh bạch và trách nhiệm giải trình. "Malaysia sẽ không từ bỏ nỗ lực làm sáng tỏ sự thật và đòi lại công lý cho các gia đình đang gánh chịu mất mát nặng nề từ thảm kịch MH17", ông Anwar nói.
Trước đó, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cũng cho rằng kết luận của ICAO là "thiên lệch và không phản ánh đúng bản chất vụ việc". Theo ông Peskov, Nga không được mời tham gia vào quá trình điều tra chính thức, do đó không thể công nhận những phán quyết như vậy.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!