Nhật Bản đã thông qua luật phòng thủ mạng chủ động, giúp các lực lượng chức năng chủ động ngăn chặn các cuộc tấn công mạng nghiêm trọng. (Ảnh: Tân Hoa Xã)
Dự luật được Thượng viện Nhật Bản phê chuẩn với sự ủng hộ của liên minh cầm quyền và đảng đối lập lớn là Đảng Dân chủ Lập hiến Nhật Bản. Luật mới này sẽ chính thức có hiệu lực vào năm 2027, phù hợp với chiến lược an ninh quốc gia năm 2022 của Chính phủ Nhật Bản, trong đó đặt mục tiêu nâng cao năng lực phòng thủ mạng của nước này lên ngang bằng hoặc vượt qua các quốc gia phương Tây lớn.
Luật Phòng thủ mạng chủ động trao cho Chính phủ Nhật Bản khả năng giám sát dữ liệu liên lạc hợp pháp trong thời bình và vô hiệu hóa các máy chủ thù địch trong trường hợp bị tấn công. Theo luật mới, Chính phủ Nhật Bản sẽ thu thập và phân tích các thông tin liên lạc ngay từ thời bình. Nếu có dấu hiệu của một cuộc tấn công mạng, cảnh sát và Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản sẽ thực hiện các biện pháp để vô hiệu hóa các mối đe dọa.
Về nguyên tắc, việc thu thập thông tin liên lạc và vô hiệu hóa các mối đe dọa tấn công mạng sẽ phải được phê duyệt trước. Số lượng phê duyệt sẽ được báo cáo lên Quốc hội. Luật cũng kêu gọi thúc đẩy hợp tác công - tư nhằm nâng cao năng lực phòng thủ mạng cho các đơn vị vận hành cơ sở hạ tầng. Các doanh nghiệp sẽ phải báo cáo cho Chính phủ về việc triển khai các thiết bị liên lạc và các vụ tấn công mạng. Một tổ chức độc lập sẽ được thành lập để giám sát việc thực thi luật mới.
Luật Phòng thủ mạng chủ động sẽ bắt buộc các nhà điều hành cơ sở hạ tầng quan trọng - như các đơn vị trong lĩnh vực điện và đường sắt - phải báo cáo các vụ vi phạm mạng cho chính phủ.
Theo nội dung luật, Chính phủ Nhật Bản sẽ thu thập và phân tích thông tin liên lạc giữa các quốc gia thông qua Nhật Bản, cũng như giữa Nhật Bản với các nước khác. Khi phát hiện dấu hiệu tấn công mạng, lực lượng cảnh sát và Lực lượng Phòng vệ (SDF) sẽ có thể tiến hành các biện pháp để vô hiệu hóa các mối đe dọa.
Để hỗ trợ triển khai, các căn cứ phối hợp giữa cảnh sát và SDF sẽ được thành lập. Luật cũng khuyến khích hợp tác công - tư, đặc biệt trong việc chia sẻ thông tin nhạy cảm nhằm nâng cao năng lực phòng thủ mạng cho các đơn vị vận hành cơ sở hạ tầng trọng yếu.
Nhằm giảm thiểu giới hạn liên quan đến quyền bảo mật thông tin liên lạc được Hiến pháp đảm bảo, luật quy định chỉ phân tích các thông tin kỹ thuật như địa chỉ IP hoặc lệnh tấn công, còn nội dung chính của liên lạc như văn bản email sẽ không bị kiểm tra.
Một tổ chức độc lập sẽ được thành lập dưới Văn phòng Nội các để giám sát việc thực thi luật. Những công chức sử dụng sai hoặc làm rò rỉ thông tin thu thập sẽ phải đối mặt với hình phạt lên tới 4 năm tù hoặc phạt tiền tối đa 2 triệu Yen (khoảng 13.760 USD).
Thay đổi này được đưa ra trong bối cảnh Chính phủ Nhật Bản đang gấp rút thiết lập khuôn khổ pháp lý để chống lại các cuộc tấn công mạng sau một loạt mối đe dọa nhằm vào một hãng hàng không và các ngân hàng gây gián đoạn hoạt động.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!