Các phái đoàn Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraine tập trung tại cung điện Dolmabahce, ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 16/5 (Ảnh: AP)
Cuộc đàm phán hòa bình diễn ra sau đề nghị mới của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc nối lại đối thoại và kêu gọi quốc tế giải quyết vấn đề ngoại giao cho cuộc xung đột Nga - Ukraine đang diễn ra.
Vì các cuộc đàm phán được lên kế hoạch diễn ra vào ngày 15/5, phái đoàn Nga đã phải đợi đối tác đàm phán của mình cả ngày. Tổng thống Ukraine Zelensky đã chỉ định phái đoàn của Kiev vào cuối buổi tối - với 12 đại biểu và do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Rustem Umerov dẫn đầu.
Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine tuyên bố Kiev nhắm tới mục tiêu đạt được thỏa thuận ngừng bắn vô điều kiện trong cuộc đàm phán với Nga tại Istanbul.
Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan nhấn mạnh điều quan trọng là phải đạt được lệnh ngừng bắn ở Ukraine càng sớm càng tốt và cuộc đàm phán tại Istanbul phải xây dựng được nền tảng cho một cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo của Nga và Ukraine.
Một loạt cuộc tiếp xúc đã được tiến hành khẩn trương tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ nhằm chuẩn bị cho cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên trong 3 năm qua giữa Nga và Ukraine.
Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraine đã kết thúc cuộc họp ba bên kéo dài 1 tiếng đồng hồ vào chiều 15/5, với sự tham dự của Ngoại trưởng Mỹ, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ, Ngoại trưởng Ukraine và một số quan chức cấp cao khác của ba nước.
Cũng tại Istanbul, trong ngày 15/5, cuộc họp giữa Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ukraine với đặc phái viên Mỹ Keith Kellogg, trợ lý cấp cao của các nhà lãnh đạo Pháp, Anh và Đức đã diễn ra.
Các phái đoàn Ukraine và Nga cũng đã đến Cung điện Dolmabahce ở Istanbul. Cuộc đàm phán diễn ra theo định dạng ba bên giữa Nga, Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ, thay vì đàm phán song phương như dự kiến ban đầu.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nhận định các cuộc đàm phán ở Istanbul có nhiều diễn biến đáng chú ý, đồng thời kêu gọi sự đoàn kết và thống nhất giữa các quốc gia ở cả hai lục địa Á - Âu
Trước đó, vào ngày 11/5, Tổng thống Putin tuyên bố rằng chỉ có đàm phán mới có thể dẫn đến "một số loại lệnh ngừng bắn mới và lệnh ngừng bắn lâu dài".
Từ trái sang: Ngoại trưởng Ukraine, Ngoại trưởng Mỹ, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ và Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine đến dự một cuộc họp tại cung điện Dolmabahce ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 16/5 (Ảnh: AP)
"Chúng tôi quyết tâm đàm phán nghiêm túc với Ukraine. Mục tiêu của việc đàm phán loại bỏ nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột và đạt được hòa bình lâu dài theo quan điểm lịch sử" - nhà lãnh đạo Nga cho biết.
Lời đề nghị này đã vấp phải phản ứng trái chiều từ Kiev và những quốc gia ủng hộ Ukraine. Các nước này vẫn cho rằng bất kỳ cuộc đàm phán Nga - Ukraine nào cũng phải được tiến hành sau khi thiết lập lệnh ngừng bắn ít nhất 30 ngày. Tuy nhiên, đề xuất của Tổng thống Putin đã được Tổng thống Mỹ Donald Trump ủng hộ, thúc giục Kiev chấp nhận ngay lập tức.
Sau những bình luận của ông Trump, Ukraine dường như đã thay đổi lập trường của mình. Nhà lãnh đạo Ukraine Zelensky tuyên bố sẵn sàng tham gia cuộc họp, đồng thời nhắc lại yêu cầu ngừng bắn.
Trước đó, Kiev đã tuyên bố rằng quan chức duy nhất từ Moscow mà Tổng thống Zelensky sẽ thảo luận là Tổng thống Putin. Tuy nhiên, Tổng thống Nga không đưa ra dấu hiệu nào cho thấy ông có kế hoạch đến Thổ Nhĩ Kỳ.
Vào cuối ngày 14/5, ông Putin đã chỉ định phái đoàn Nga tham gia các cuộc đàm phán được đề xuất. Nhóm này do Trợ lý Tổng thống Vladimir Medinsky dẫn đầu - người đã lãnh đạo phái đoàn Nga trong các cuộc đàm phán với Ukraine vào năm 2022. Phái đoàn cũng bao gồm Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mikhail Galuzin, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Aleksandr Fomin và người đứng đầu Cơ quan Tình báo quân sự Nga Igor Kostyukov.
Ngoài các nhà đàm phán, ông Putin công bố một nhóm chuyên gia cũng sẽ tham gia đàm phán. Nhóm này bao gồm một số quan chức quân sự và dân sự cấp cao, cũng như các nhà ngoại giao.
"Chúng tôi đã sẵn sàng cho một cuộc thảo luận và nối lại các cuộc đàm phán ở Istanbul trước đây. Chúng tôi đã sẵn sàng cho những thỏa hiệp có thể xảy ra" - ông Medinsky nói với các nhà báo ở Istanbul, trong khi vẫn đang chờ các cuộc đàm phán bắt đầu - "Chúng tôi đang trong trạng thái sẵn sàng làm việc".
Trợ lý Tổng thống Nga thông tin thêm rằng phái đoàn từ Moscow bao gồm các quan chức cấp cao từ tất cả các cơ quan chính phủ có liên quan.
Phát biểu tại một cuộc họp báo vào ngày 12/5, Tổng thống Trump nhận định các cuộc đàm phán sắp tới giữa Nga và Ukraine là rất quan trọng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!