Phát hiện này được thực hiện thông qua Đài quan sát NICER của NASA và được đăng tải trên tạp chí Nature Astronomy.
Ansky, tên gọi khác của ZTF19acnskyy, là một hệ thống lỗ đen tạo ra các vụ phun trào năng lượng cao bán định kỳ (QPE - quasi-periodic eruptions). Đây là QPE thứ 8 được phát hiện trong vũ trụ và là nguồn mạnh nhất trong số đó. Tín hiệu bùng nổ trong dải tia X của quang phổ điện từ, lặp đi lặp lại mỗi 4,5 ngày, khiến các nhà khoa học bối rối và đặt ra nhiều câu hỏi về cơ chế hoạt động của hệ thống này.
Trước đây, các nhà thiên văn học đã phát hiện một số tín hiệu vô tuyến nhanh (FRB - fast radio bursts) có tính chất lặp lại định kỳ. Ví dụ, FRB 180916.J0158+65 phát ra tín hiệu theo chu kỳ 16,35 ngày, trong đó tín hiệu xuất hiện trong 4 ngày và im lặng trong 12 ngày tiếp theo. Một trường hợp khác là FRB 121102, phát ra tín hiệu trong 90 ngày, sau đó im lặng 67 ngày, tạo thành chu kỳ 157 ngày.
(Ảnh minh họa: SciTechDaily)
Tuy nhiên, các FRB này là tín hiệu vô tuyến, trong khi Ansky phát ra tín hiệu tia X, cho thấy sự đa dạng trong các hiện tượng vũ trụ lặp lại định kỳ.
Các nhà khoa học cho rằng các vụ phun trào năng lượng cao bán định kỳ (QPE) như của Ansky có thể liên quan đến các vật thể như sao neutron hoặc lỗ đen nhỏ quay quanh lỗ đen siêu khối lượng. Khi các vật thể này tiếp cận gần lỗ đen, chúng có thể bị xé toạc bởi lực hấp dẫn mạnh mẽ, tạo ra các vụ phun trào năng lượng cao.
Việc phát hiện Ansky và tín hiệu lặp lại của nó cung cấp thêm thông tin quý giá về các hiện tượng vũ trụ cực đoan và giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của các hệ thống lỗ đen. Đồng thời, nó cũng mở ra cơ hội nghiên cứu về các hiện tượng lặp lại định kỳ khác trong vũ trụ, góp phần vào việc giải mã những bí ẩn còn tồn tại trong lĩnh vực thiên văn học.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!