Bệnh "phổi bỏng ngô" là một bệnh lý đường hô hấp ngày càng tăng ở những người trẻ tại Canada, Anh và Mỹ. Theo đó, "phổi bỏng ngô" thực chất là bệnh viêm tiểu phế quản tắc nghẽn. Thuật ngữ này xuất hiện khi có các trường hợp bệnh nhân bị "phổi bỏng ngô" do đã hít phải loại hóa chất gọi là diacetyl - chất tạo nên hương vị béo của bỏng ngô, cũng là chất tạo mùi trong thuốc lá điện tử.
Nhóm nghiên cứu phân tích dữ liệu trên hơn 39.000 người tham gia ở độ tuổi từ 16 - 19 tại nhiều quốc gia. Kết quả cho thấy triệu chứng đường hô hấp phổ biến nhất là ho, khó thở và đau ngực, thở khò khè. Đây là những triệu chứng thường xuất hiện đầy đủ ở những người bị "phổi bỏng ngô".
Các nhà khoa học cũng cảnh báo hóa chất trong thuốc lá điện tử cũng có thể gây viêm và sẹo ở các tiểu phế quản, khiến người bệnh tổn thương phổi vĩnh viễn và thở khó khăn suốt đời.
Thuật ngữ "phổi bỏng ngô" xuất hiện từ đầu những năm 2000, khi một số công nhân tại một nhà máy bỏng ngô vi sóng gặp vấn đề về phổi sau khi hít phải một loại hóa chất gọi là diacetyl - cùng một thành phần tạo nên hương vị béo ngậy của bỏng ngô.
(Ảnh: Central Coast Local Health District)
Diacetyl là một chất tạo hương vị trở thành chất hít độc hại khi được phun ra. Nó gây viêm và sẹo ở các tiểu phế quản (các nhánh nhỏ nhất của phổi), khiến không khí ngày càng khó lưu thông. Trong khi diacetyl là nguyên nhân căn cơ nhất, bệnh "phổi bỏng ngô" cũng có thể xảy ra do hít phải các hóa chất độc hại khác - bao gồm các hợp chất carbonyl dễ bay hơi như formaldehyde và acetaldehyde, cả hai đều được phát hiện trong khói thuốc lá điện tử.
Không có cách chữa khỏi bệnh "phổi bỏng ngô". Khi phổi bị tổn thương, công tác điều trị chỉ giới hạn ở việc kiểm soát các triệu chứng. Điều này có thể bao gồm sử dụng thuốc giãn phế quản, steroid và trong trường hợp nghiêm trọng, ghép phổi.
Vì lý do này, phòng ngừa - không phải điều trị - là biện pháp phòng vệ tốt nhất và duy nhất. Tuy nhiên, đối với những người trẻ tuổi hút thuốc lá điện tử, việc phòng ngừa là không đơn giản.
Các chuyên gia ước tính hiện có hơn 180 chất tạo hương vị khác nhau được sử dụng trong các sản phẩm thuốc lá điện tử. Khi được đun nóng, nhiều loại hóa chất phân hủy thành các hợp chất mới, một số trong đó chưa bao giờ được thử nghiệm về độ an toàn khi hít phải. Đó là mối quan tâm lớn.
Mặc dù đã bị loại bỏ khỏi một số sản phẩm thuốc là điện tử, diacetyl vẫn được tìm thấy trong các sản phẩm khác. Và các chất thay thế của nó - acetoin và 2,3-pentanedione - có thể cũng gây hại như vậy.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!