Các bác sĩ Trung Quốc đang thực hiện một ca phẫu thuật ung thư phổi từ xa bằng cách sử dụng robot phẫu thuật 5G. (Ảnh: Bệnh viện Lồng ngực Thượng Hải)
Tại Triển lãm Thiết bị Y tế Trung Quốc 2025 diễn ra hồi giữa tháng 3, công ty Longwood Valley MedTech đã giới thiệu robot phẫu thuật chỉnh hình thông minh mang tên ROPA - một thiết bị đột phá tích hợp công nghệ học sâu của AI. Robot này được ví như một trợ lý siêu thông minh, hỗ trợ bác sĩ trong quá trình ra quyết định và lập kế hoạch trước phẫu thuật.
Theo ông Chen Peng - Phó Chủ tịch công ty, robot ROPA có thể được sử dụng trong các ca phẫu thuật thay khớp và cột sống nhờ khả năng dựng mô hình 3D khớp xương người dựa trên ảnh chụp CT của bệnh nhân, giúp bác sĩ mô phỏng ca mổ và lên kế hoạch trước khi thực hiện.
"Thông thường, kỹ thuật viên phải mất cả ngày để dựng mô hình thủ công, trong khi hệ thống AI của chúng tôi chỉ mất từ 1 đến 3 phút", ông Chen cho biết.
Ông cũng chia sẻ rằng hệ thống AI này đã được áp dụng trong thực tế tại nhiều bệnh viện trên toàn quốc, góp phần nâng cao đáng kể hiệu suất, độ an toàn và độ chính xác của các ca phẫu thuật.
Một cánh tay robot dùng trong phẫu thuật chỉnh hình được trưng bày tại Hội chợ Thương mại Dịch vụ Quốc tế Trung Quốc ở Bắc Kinh vào tháng 9 năm ngoái. (Ảnh: Xinhua)
Việc sử dụng robot hỗ trợ bởi AI có thể giúp rút ngắn thời gian phẫu thuật trung bình tới 30%, đồng nghĩa với việc giảm lượng thuốc gây mê, giảm nguy cơ tiếp xúc trong khi mổ và giảm khả năng xảy ra biến chứng.
Không chỉ trong phẫu thuật, AI cũng bắt đầu đóng vai trò trong chăm sóc nhi khoa. Bệnh viện Nhi Bắc Kinh đã chính thức tiếp nhận "bác sĩ nhi khoa AI" đầu tiên vào tháng 2 vừa qua.
Trong một buổi hội chẩn tại bệnh viện, 10 trẻ em đến từ khắp nơi trên cả nước mắc các khối u phức tạp hoặc chưa rõ nguyên nhân, đã được chẩn đoán đồng thời bởi hệ thống AI và hội đồng chuyên gia. Kết quả cho thấy các khuyến nghị điều trị từ bác sĩ AI có độ trùng khớp cao với đánh giá từ các bác sĩ.
"Tôi tin tưởng vào phán đoán của bác sĩ, nhưng tôi cũng cho rằng ý kiến của bác sĩ AI là một nguồn tham khảo giá trị", một người cha đến từ Thiên Tân chia sẻ khi đưa con đến khám.
Theo ông Wang Xiaochuan, nhà sáng lập và CEO của Baichuan AI - đơn vị phát triển bác sĩ AI này, hệ thống đã tích hợp kho tri thức y học tương đương với trình độ chuyên gia hàng đầu của các bệnh viện lớn tại Trung Quốc. Trong các ca bệnh phức tạp gần đây, chẩn đoán của AI cho thấy độ tương đồng rất cao với các chuyên gia con người.
"Với sự đồng hành của các đồng nghiệp AI, chúng tôi có thể bảo vệ tốt hơn sức khỏe và tính mạng của trẻ em", bà Ni Xin - Giám đốc Bệnh viện Nhi Bắc Kinh, nơi tiếp nhận từ 8.000 đến 10.000 ca khám ngoại trú và cấp cứu mỗi ngày, chia sẻ.
Chương trình AI này dự kiến sẽ được triển khai rộng rãi xuống các bệnh viện tuyến cơ sở, cộng đồng và thậm chí là từng hộ gia đình. Nó không chỉ giúp đào tạo bác sĩ địa phương tại chỗ mà còn hướng dẫn chăm sóc y tế tại nhà, góp phần giải quyết tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng nguồn nhân lực nhi khoa chất lượng cao.
Theo báo cáo mới đây, hiện nay các doanh nghiệp Trung Quốc đã phát triển hơn 50 mô hình AI chuyên biệt trong lĩnh vực y tế. Những mô hình này được kỳ vọng sẽ giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn lực y tế tại cơ sở, đồng thời nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị với chi phí thấp hơn.
Một robot điều trị y tế được trưng bày tại một hội chợ kinh doanh ở Bắc Kinh, năm 2018. (Ảnh: VCG)
Hiện tại, hai lĩnh vực ứng dụng chủ yếu của các mô hình này là phân loại bệnh nhân và phân tích hình ảnh y tế. Ví dụ, tại Bệnh viện Hiệp Hòa Bắc Kinh, hệ thống phân tích chức năng nhận thức được hỗ trợ bởi AI đang được sử dụng để sàng lọc sớm các bệnh nhân có nguy cơ rối loạn nhận thức do đột quỵ, Alzheimer và Parkinson.
Tại Bệnh viện Ruijin trực thuộc Đại học Giao thông Thượng Hải, mô hình AI RuiPath do hãng Huawei phát triển đang hỗ trợ phân tích bệnh lý. Mô hình này tích hợp dữ liệu đa mô thức và đặc điểm bệnh lý của người Trung Quốc, cung cấp cho bác sĩ bệnh lý những phân tích chính xác và hiệu quả hơn.
Mỗi ngày, Bệnh viện Ruijin tiếp nhận khoảng 6.000 tiêu bản bệnh lý, với mỗi bác sĩ phải xem từ 200 đến 300 tiêu bản. Trước đây, việc chẩn đoán phải thực hiện thủ công dưới kính hiển vi. Nay, với sự hỗ trợ của RuiPath, mô hình có thể xác định nhanh vùng tổn thương, giúp rút ngắn thời gian chẩn đoán mỗi tiêu bản xuống chỉ còn vài giây.
Theo ông Ning Guang, Giám đốc Bệnh viện Ruijin, việc áp dụng AI sẽ góp phần khắc phục tình trạng thiếu bác sĩ bệnh lý, nâng cao hiệu suất và độ chính xác trong việc đọc tiêu bản, đồng thời hỗ trợ ra quyết định lâm sàng chính xác hơn.
Tuy nhiên, theo ông Liu Zhongjun - Giám đốc Viện Phẫu thuật Cột sống, Bệnh viện số Ba Đại học Bắc Kinh, mục tiêu cuối cùng của AI trong y tế không phải là thay thế bác sĩ.
"AI nên đóng vai trò hỗ trợ, giúp bác sĩ giảm bớt các công việc lặp đi lặp lại, từ đó dành nhiều thời gian hơn cho việc giao tiếp sâu sắc với bệnh nhân và cung cấp sự chăm sóc mang tính nhân văn", ông Liu nhấn mạnh.
"Mỗi bước tiến công nghệ cần được đánh giá dựa trên giá trị lâm sàng và luôn đặt sự an toàn của bệnh nhân lên hàng đầu. Chỉ khi đó, cuộc cách mạng AI mới thực sự bảo vệ sức khỏe con người và góp phần cho một tương lai y tế bền vững", ông Liu nói thêm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!