Dự luật này sẽ đánh dấu lần đầu tiên Ủy ban châu Âu (EU) đưa ra yêu cầu về việc giảm lượng nước sử dụng trong lịch sử của khối này.
Đề xuất được đưa ra trong bối cảnh lo ngại ngày càng tăng về hạn hán và cạn kiệt nước ngầm ở châu Âu sau các vụ cháy rừng và lũ lụt thảm khốc diễn ra ngày càng thường xuyên, khiến EU thiệt hại hàng tỷ USD và làm giảm trữ lượng nước xuống mức thấp chưa từng thấy.
"Chúng ta cần phải suy nghĩ về cách sử dụng nước hiệu quả hơn" - Ủy viên Môi trường EU Jessika Roswall nhấn mạnh.
Lệnh cấm bơm đầy nước vào hồ bơi đã được áp dụng trên khắp miền Nam châu Âu. Haris Sachinis - Tổng Giám đốc điều hành của công ty nước Hy Lạp Eydap - đã cảnh báo rằng Athens có thể cạn kiệt hoàn toàn nước trong vòng hai năm tới nếu tình trạng khô hạn vẫn tiếp diễn.
Lòng sông khô cạn ở Calto, Italy (Ảnh: Bloomberg)
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Cộng hòa Cyprus Maria Panayiotou đã cảnh báo rằng năm 2025 có thể là năm hạn hán thứ 3 liên tiếp của hòn đảo này và là một trong 8 năm hạn hán tồi tệ nhất đối với trữ lượng nước trong nửa thế kỷ.
Thụy Điển cũng đã áp đặt lệnh cấm tưới cây trong vườn bằng vòi ở một số khu vực. Trong khi đó, tại Pháp và Tây Ban Nha, các tranh chấp về đập và quyền sử dụng nước đã làm gia tăng căng thẳng giữa nông dân và các nhà môi trường.
Năm 2024, những chính sách về môi trường của EU - bao gồm cả việc hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu và cắt giảm sử dụng nước - đã dẫn đến những cuộc biểu tình trên diện rộng từ nông dân và các nhóm nông nghiệp trên khắp khối, bao gồm cả ở Pháp, Tây Ban Nha, Đức và Ba Lan. Dự thảo kế hoạch của Ủy ban châu Âu kêu gọi đầu tư nhiều hơn vào cơ sở hạ tầng bị rò rỉ nước của khối. Nhóm công nghiệp EurEau ước tính rằng khoảng 25% lượng nước của EU bị mất do rò rỉ đường ống, với một số quốc gia như Bulgaria mất tới 60%.
Bể chứa nước Hadrian Aqueduct ở Athens cạn nước, tháng 1/2024 (Ảnh: AFP/Getty Images)
Ủy ban châu Âu ước tính rằng cần 23 tỷ Euro (26 tỷ USD) hàng năm để nâng cấp cơ sở hạ tầng cấp nước. Ngân hàng Đầu tư châu Âu đã có kế hoạch cung cấp 15 tỷ Euro (17 tỷ USD) dưới dạng các khoản vay và bảo lãnh từ năm 2025 đến năm 2027 để hỗ trợ nỗ lực này. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng hiện chỉ có 2,4% lượng nước được tái sử dụng ở EU.
Mặc dù chương trình tiết kiệm nước không mang tính ràng buộc, nhưng Ủy ban châu Âu đang khuyến khích các mục tiêu quốc gia và thu thập dữ liệu tốt hơn. Một đánh giá về khí hậu gần đây cho thấy chỉ có một số lượng hạn chế các quốc gia áp dụng các biện pháp phục hồi nước.
Đề xuất này được đưa ra sau cảnh báo vào năm 2023 về sự gia tăng cạnh tranh về nước và các xung đột xuyên biên giới tiềm tàng. Ngân hàng Trung ương châu Âu đã cảnh báo rằng tình trạng thiếu nước gây ra mối đe dọa tài chính. Theo đó, tình trạng thiếu nước mặt có khả năng ảnh hưởng đến gần 15% GDP của Khu vực đồng Euro.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!