Điều đặc biệt là chiếc nhẫn này trông rất giống với một món đồ trang sức khác được tìm thấy cách đây chưa đầy một năm.
Jerusalem - vùng đất linh thiêng từng chứng kiến bao thăng trầm của lịch sử giờ đây lại khiến giới khảo cổ học phải sửng sốt: Hai chiếc nhẫn vàng tí hon, đính đá quý màu đỏ huyền bí, vừa được phát hiện tại khu khảo cổ Thành David - nơi được cho là trái tim của Jerusalem cổ đại.
Dù nhỏ nhắn đến mức chỉ vừa với ngón tay út của một thiếu nữ, những chiếc nhẫn này đang thắp sáng một chương lịch sử từng bị chôn vùi trong bóng tối. Các nhà nghiên cứu tin rằng chúng có niên đại khoảng 2.300 năm - thuộc về thời kỳ Hy Lạp hóa sớm, giai đoạn bắt đầu từ năm 332 trước Công nguyên, khi văn hóa Hy Lạp lan tỏa khắp vùng Địa Trung Hải sau những cuộc chinh phạt của Alexander Đại đế.
(Ảnh: Israel Antiquities Authority)
Chiếc nhẫn đầu tiên, được phát hiện chưa đầy một năm trước, đã từng khiến cả đội khảo cổ xúc động. Lần này, chiếc nhẫn thứ hai xuất hiện, và nó giống nhau đến kỳ lạ. Điều này khiến các chuyên gia nghi ngờ rằng đây không phải là sự tình cờ, mà có thể là một phần của nghi lễ trưởng thành bí ẩn, khi các thiếu nữ sắp kết hôn sẽ chôn những món trang sức thời thơ ấu dưới nền nhà như một lời từ biệt tuổi niên thiếu.
Không chỉ có nhẫn, nhóm nghiên cứu còn tìm thấy hoa tai đồng, một khuyên tai vàng hình dáng như thú có sừng, và hạt vàng chạm khắc tinh xảo… Tất cả đều được cho là thuộc về cùng thời kỳ. Và điều đặc biệt là tất cả những món đồ quý giá ấy đều được chôn dưới sàn của một tòa nhà lớn, như thể có một dụng ý linh thiêng nào đó.
Khác với hình ảnh một Jerusalem cổ đại tôn nghiêm và khép kín từng được ghi chép trong các văn bản tôn giáo, phát hiện lần này vẽ nên một bức tranh hoàn toàn khác: Một thành phố phồn vinh, giàu có và cởi mở với ảnh hưởng văn hóa từ bên ngoài.
Hai chiếc nhẫn được chế tác tỉ mỉ bằng cách dát lá vàng mỏng lên khung kim loại - một kỹ thuật tinh xảo phổ biến trong thời kỳ Hy Lạp hóa, khi các nghệ nhân chịu ảnh hưởng từ phong cách Ấn Độ và Ba Tư, những vùng đất từng nằm trên tuyến đường giao thương do Alexander Đại đế khai mở.
Khu khảo cổ Thành David - nơi được cho là trái tim của Jerusalem cổ đại. (Ảnh: City of David)
Theo Tiến sĩ Marion Zindel từ Cơ quan Cổ vật Israel, nghi lễ chôn trang sức có thể là dấu ấn của một tập tục Hy Lạp cổ, trong đó các thiếu nữ đính hôn sẽ gửi gắm những vật kỷ niệm tuổi thơ vào lòng đất - như một biểu tượng của sự chuyển mình sang vai trò người phụ nữ trong xã hội.
Những bằng chứng khảo cổ mới cho thấy cư dân Jerusalem thời ấy không hề biệt lập như các ghi chép cổ từng mô tả. Họ biết cách dung hòa văn hóa bản địa với xu hướng thời đại, từ cách xây dựng nhà cửa cho đến trang phục và tín ngưỡng. Việc chôn giấu những chiếc nhẫn vàng không chỉ là nghi lễ, mà còn là minh chứng cho bản sắc đa diện của một thành phố cổ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!