Nguy cơ mở rộng xung đột khu vực
Theo truyền thông Sudan đưa tin ngày 10/6, cuộc giao tranh nổ ra giữa "Lực lượng chung" - liên minh các nhóm vũ trang thân chính phủ Sudan và quân đội chính quy - với Tiểu đoàn Sabil al-Salam thuộc Quân đội Quốc gia Libya (LNA) do tướng Khalifa Haftar chỉ huy. Các nguồn tin xác nhận có thương vong và tù binh từ cả hai phía.
Đài Darfur24 dẫn các nguồn tin nhất quán cho biết, lực lượng Libya đã hiện diện tại cửa khẩu al-Oweinat vào tuần trước, đẩy căng thẳng lên cao. Một sĩ quan Sudan thuộc Lực lượng chung cáo buộc quân đội Libya đã vượt qua biên giới, xâm nhập sâu hơn 3 km vào lãnh thổ Sudan gần Jabal al-Oweinat, buộc lực lượng này phải đáp trả. Thông tin cho biết đã có thương vong và một binh sĩ Sudan bị bắt giữ, tuy nhiên chưa có thêm chi tiết được công bố.
Lực lượng chung hoạt động chủ yếu tại sa mạc phía Bắc Sudan, gần biên giới Libya, với mục tiêu chặn đứng các tuyến buôn lậu vũ khí và thiết bị được cho là do Lực lượng Hỗ trợ Nhanh (RSF) sử dụng. RSF là nhóm bán quân sự đang đối đầu quân đội Sudan trong cuộc nội chiến kéo dài từ tháng 4/2023.
Trong khi đó, chính quyền Libya vẫn chưa đưa ra bình luận chính thức về các cáo buộc liên quan đến vụ đụng độ. Vụ việc diễn ra chỉ một tháng sau khi Libya quyết định đóng cửa biên giới với Sudan, cấm người tị nạn nước này nhập cảnh và đình chỉ hoạt động thương mại, để phản ứng với vụ bắt cóc ba công dân Libya gần khu vực này.
Xung đột giữa các nhóm lực lượng vũ trang đã gây nhiều thương vong cho dân thường tại Nam Sudan. (Ảnh: AP)
Cục diện chiến sự phức tạp
Diễn biến tại Jabal al-Oweinat phản ánh phần nào cục diện chiến sự phức tạp hơn ở Sudan. Gần đây, RSF cùng đồng minh là Phong trào Giải phóng Nhân dân Sudan miền Bắc (SPLM-N) do Abdelaziz al-Hilu chỉ huy - đã chiếm giữ thị trấn chiến lược Um Dahiilib tại bang Nam Kordofan. Đây là bước tiến lớn trong sáng kiến "Sudan Nền tảng" mà liên minh này phát động, nhắm tới việc thay đổi cán cân quyền lực tại quốc gia Đông Phi này.
Um Dahiilib là điểm trung chuyển chiến lược nối vùng phía Bắc Nam Kordofan với mỏ dầu Heglig và thị trấn Kalogi. Nơi đây cũng giàu tài nguyên vàng, càng làm tăng giá trị kiểm soát khu vực.
Các đợt tấn công của RSF tại Nam và Tây Kordofan thời gian gần đây đã khiến quân đội Sudan mất dần quyền kiểm soát. Tại Tây Kordofan, nhóm cấp cứu Dar Hamar báo cáo rằng các làng như Umm Daruta, Fa’um và Bani Badr liên tục bị tấn công, cướp bóc và phá hoại cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hệ thống trạm nước, đẩy hơn 10.000 người dân vào cảnh thiếu nước nghiêm trọng.
RSF thậm chí còn tịch thu toàn bộ thiết bị internet vệ tinh Starlink, khiến thông tin liên lạc ở khu vực này bị cắt đứt. Nhóm cấp cứu Dar Hamar đã phát đi cảnh báo về việc tiếp tục vi phạm nghiêm trọng quyền sống cơ bản của người dân, yêu cầu khôi phục dịch vụ nước và bảo vệ các tuyến đường tiếp cận.
Hàng triệu người dân Sudan đã rời bỏ nhà cửa để chạy trốn khỏi cuộc xung đột dai dẳng nhiều năm nay. (Ảnh: AFP)
Căng thẳng leo thang tại biên giới Libya - Sudan - Ai Cập
Ngày 10/6, người phát ngôn quân đội Sudan - Chuẩn tướng Nabil Abdullah cho biết các lực lượng của nước này đã bị tấn công tại khu vực Jebel Uweinat vào sáng cùng ngày. Ông cáo buộc lực lượng của tướng Haftar phối hợp với RSF nhằm giành quyền kiểm soát khu vực biên giới chiến lược giữa ba nước.
Bộ Ngoại giao Sudan lên tiếng cáo buộc Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) hỗ trợ vụ tấn công thông qua việc cung cấp thiết bị bay không người lái (UAV) cho RSF. Sudan coi đây là hành động "leo thang nguy hiểm" và vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế. Trước đó, vào tháng 5/2025, Sudan đã cắt đứt quan hệ ngoại giao với UAE sau loạt vụ tấn công UAV vào thành phố cảng Port Sudan do quân đội Sudan kiểm soát.
Trong khi đó, phía RSF tuyên bố đã kiểm soát được lối vào Jebel Uweinat từ ngày 9/6, song vẫn chưa đưa ra thông cáo chính thức. Quân đội của tướng Haftar hiện cũng giữ im lặng trước những cáo buộc từ Sudan.
Các chuyên gia khu vực lo ngại rằng xung đột ở Jabal al-Oweinat có thể là chất xúc tác cho một chu kỳ bất ổn mới, không chỉ ở Sudan mà còn ở cả vùng tam giác biên giới với Libya và Ai Cập. Trong bối cảnh nội chiến Sudan vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, bất kỳ vụ va chạm quân sự nào tại biên giới đều có thể châm ngòi cho các cuộc can thiệp khu vực hoặc lan sang các nước láng giềng.
LHQ và Liên minh châu Phi nhiều lần kêu gọi các bên đạt được lệnh ngừng bắn lâu dài. Tuy nhiên, mọi nỗ lực trung gian cho đến nay đều thất bại. Trong khi đó, tình hình thực địa tiếp tục xấu đi, đặc biệt tại bang Tây Darfur - nơi bạo lực sắc tộc và xung đột tài nguyên đang khiến hàng chục nghìn người phải rời bỏ nhà cửa.
Trẻ em Sudan vật vã để sống sót qua ngày bangdatally.xyz - Tại Sudan, cuộc nội chiến đã bước sang năm thứ ba. Và giữa khói lửa bom đạn ấy, trẻ em - những người yếu thế nhất - phải gánh chịu nhiều mất mát nhất.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!