Căng thẳng sau vụ Israel bắn cảnh cáo phái đoàn ngoại giao
Phái đoàn ngoại giao nước ngoài - bao gồm nhiều đại sứ và trưởng cơ quan đại diện ngoại giao - đã đến thăm thành phố Jenin tại khu Bờ Tây vào ngày 21/5, để chứng kiến sự tàn phá do các cuộc đột kích quân sự của Israel gây ra. Quân đội Israel cho biết phái đoàn đã đi chệch khỏi tuyến đường được phê duyệt và tiến vào vùng cấm. Điều này buộc các binh lính phải bắn cảnh cáo để giữ khoảng cách. Không có thương tích hoặc thiệt hại nào được báo cáo.
Các cảnh quay trên truyền hình Israel cho thấy một số người chạy đến những chiếc xe có biển số ngoại giao khi nghe thấy tiếng súng.
Pháp, Đức, Bỉ, Italy, Hà Lan, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Canada, và Uruguay đã triệu các Đại sứ Israel tại nước sở tại, đồng thời kêu gọi Tel Aviv làm rõ vấn đề ngay lập tức.
Phái đoàn ngoại giao đến thăm trại tị nạn Jenin và tiến hành kiểm tra ở khu Bờ Tây (Ảnh: Anadolu/Getty)
Gia tăng sức ép lên Israel sau chiến dịch mới ở Gaza
Trước tình hình chiến sự Dải Gaza leo thang và khủng hoảng nhân đạo ngày càng nghiêm trọng tại Gaza, các quốc gia phương Tây đồng loạt gia tăng áp lực lên Israel bằng những biện pháp ngoại giao và kinh tế mạnh. Các động thái này xuất phát từ mối lo ngại nhân đạo tại Dải Gaza, khi người dân ở vùng lãnh thổ Palestine này đang bên bờ vực nạn đói sau 11 tuần bị phong tỏa. Đặc biệt là sau khi Israel phát động một cuộc tấn công trên bộ quy mô lớn vào Dải Gaza với chiến dịch mang tên "Cỗ xe ngựa của Gideon" .
Trước cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày một gia tăng ở Gaza, Liên minh châu Âu (EU) cho biết họ sẽ xem xét lại thỏa thuận hợp tác thương mại với Israel về lệnh phong tỏa này. Đại diện cấp cao EU về chính sách đối ngoại và an ninh Kaja Kallas tuyên bố phần lớn các Ngoại trưởng từ 27 quốc gia thành viên của khối đã ủng hộ việc rà soát Thỏa thuận Liên kết giữa EU và Israel - khuôn khổ điều chỉnh quan hệ thương mại và hợp tác chính trị giữa hai bên.
Ngoài ra, EU cũng đã chuẩn bị các biện pháp trừng phạt những người định cư Israel có hành vi bạo lực tại những vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng.
Một quả cầu lửa bùng phát từ một tòa nhà ở khu dân cư Rimal thuộc thành phố Gaza (Ảnh:AFP/Getty)
Bà Kaja Kallas - Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu về chính sách đối ngoại và an ninh - phát biểu: "Tình hình ở Gaza đang rất thảm khốc. Cần phải có áp lực để thay đổi tình hình. Rõ ràng từ cuộc thảo luận hôm nay, đa số ủng hộ việc xem xét lại Điều 2 trong thỏa thuận liên kết của chúng tôi với Israel. Vì vậy, chúng tôi sẽ tiến hành xem xét lại điều này. Và trong thời gian chờ đợi, Israel phải gỡ bỏ lệnh chặn viện trợ nhân đạo".
Châu Âu xem xét lại Thỏa thuận Liên kết EU - Israel
Việc xem xét lại Thỏa thuận Liên kết EU - Israel không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng. Nếu được kích hoạt, đây sẽ là một trong những phản ứng mạnh mẽ nhất mà Brussels sử dụng để gây sức ép với Israel. Một sự sụp đổ quan hệ toàn diện Israel - EU là khó xảy ra, nhưng sự rạn vỡ niềm tin đã bắt đầu lộ rõ.
Trong hành động cứng rắn nhất từ trước đến nay đối với Israel, Anh đã đình chỉ các cuộc đàm phán thương mại tự do với quốc gia Trung Đông này, đồng thời tuyên bố sẽ áp đặt lệnh trừng phạt đối với những người định cư ở khu Bờ Tây bị chiếm đóng.
Người dân phải di dời chờ đợi thức ăn cứu trợ tại trại tị nạn Al-Shaboura, ở trung tâm Rafa, Gaza (Ảnh: WHO)
Ông David Lammy - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Anh - tuyên bố: "Chúng tôi đã đình chỉ các cuộc đàm phán với Chính phủ Israel về một hiệp định thương mại tự do mới. Chúng tôi sẽ xem xét lại sự hợp tác với họ theo lộ trình song phương năm 2030. Tôi xin nói với người dân Israel: "Chúng tôi muốn một tình bạn bền chặt với các bạn dựa trên các giá trị chung. Nhưng hành vi của Israel trong cuộc chiến ở Gaza đang làm tổn hại đến mối quan hệ của chúng tôi với chính phủ của các bạn".
Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot cho biết 17/27 quốc gia thành viên EU đã ủng hộ việc xem xét lại quan hệ thương mại với Israel. Trước đó, trong một tuyên bố chung hôm 19/5, Anh, Pháp và Canada cảnh báo sẽ có hành động thích đáng với Israel nếu nước này không chấm dứt chiến dịch ở Dải Gaza và dỡ bỏ phong tỏa hàng viện trợ nhân đạo.
Chiến dịch quân sự mà Israel mới phát động tại Dải Gaza đang khiến mối quan hệ với nhiều nước trở nên căng thẳng. Những nỗ lực gây sức ép và gia tăng áp lực mà các nước châu Âu đưa ra mới đây liệu có đủ để buộc Tel Aviv từ bỏ chiến dịch quân sự tăng cường và mở đường cho viện trợ nối lại hoàn toàn tại Dải Gaza?
Nếu nhìn vào những gì đang diễn ra trên thực địa, khó có thể tin rằng Israel sẽ chùn bước. Trong khi khủng hoảng nhân đạo ở Gaza chưa lắng dịu, nỗ lực ngoại giao nhằm đạt được thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin Israel - Hamas lại rơi vào bế tắc. Chính phủ Israel vào ngày 21/5 đã thông báo rút đoàn đàm phán cấp cao khỏi Doha (Qatar) để tham vấn dù vẫn giữ lại nhóm kỹ thuật.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!