Ưu đãi tài chính mạnh tay, mở rộng diện hỗ trợ
Chính phủ vừa ban hành Nghị định 205/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 111/2015/NĐ-CP về phát triển công nghiệp hỗ trợ. Chính sách mới có hiệu lực từ ngày 1/9 tới đây.
Theo các chuyên gia kinh tế, chính sách mới này được kỳ vọng sẽ tháo gỡ nhiều "nút thắt" về vốn, công nghệ, pháp lý và thị trường cho doanh nghiệp trong lĩnh vực then chốt này.
Trao đổi với phóng viên VTV Times, TS.Mạc Quốc Anh - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội DNNVV TP. Hà Nội đánh giá, tại nghị định mới này, hàng loạt cơ chế hỗ trợ tài chính, kỹ thuật và thị trường sẽ được mở rộng. Đặc biệt, trong đó nhấn mạnh đến các hoạt động nghiên cứu, phát triển sản phẩm, chuyển giao công nghệ, và nâng cao chất lượng nhân lực cho ngành công nghiệp hỗ trợ – lĩnh vực được coi là nền tảng của công nghiệp chế biến, chế tạo.
Theo đó, các doanh nghiệp hợp tác với viện nghiên cứu, trường đại học để phát triển sản phẩm công nghiệp hỗ trợ sẽ được hỗ trợ tối đa 50% chi phí cho các hạng mục như mua sắm máy móc, thiết kế mẫu mã, phần mềm chuyên dụng, thuê chuyên gia tư vấn, trả phí sáng chế hoặc kiểm định sản phẩm. Bên cạnh đó, các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động đổi mới công nghệ còn có thể tiếp cận nguồn vốn từ Quỹ Đổi mới công nghệ Quốc gia, Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ Quốc gia và các chương trình phát triển công nghệ cao hiện hành.
Đáng chú ý, Nghị định mới cũng bổ sung quy định hỗ trợ tối đa 70% chi phí cho các hoạt động đào tạo chuyên gia, nâng cao năng lực tổ chức tư vấn và phát triển đội ngũ nhân lực kỹ thuật trong ngành. Đối tượng thụ hưởng gồm cả sinh viên xuất sắc, giảng viên, nghiên cứu viên, chuyên gia kỹ thuật, công nhân lành nghề đang làm việc trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ.
Đẩy mạnh hỗ trợ về pháp lý, môi trường và thị trường
Đánh giá thêm về Nghị định 205/2025/NĐ-CP, TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, không chỉ dừng lại ở hỗ trợ tài chính, nghị định còn mở rộng hỗ trợ đối với các yếu tố gián tiếp nhưng mang tính quyết định, như môi trường đầu tư, thủ tục pháp lý, tiêu chuẩn kỹ thuật và phát triển thị trường.
Về mặt pháp lý, doanh nghiệp nhỏ và vừa sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên sẽ được tiếp cận các chương trình hỗ trợ pháp lý hiện hành, đồng thời được miễn, giảm một số chi phí hành chính theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Về môi trường, doanh nghiệp đầu tư vào khu hoặc cụm công nghiệp hỗ trợ sẽ được hỗ trợ thực hiện các quy định bảo vệ môi trường, trong đó có thể được hưởng ưu đãi về xử lý nước thải, chất thải rắn, kiểm soát khí thải công nghiệp…
Theo chiến lược phát triển công nghiệp đến năm 2030, công nghiệp hỗ trợ sẽ chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong công nghiệp chế biến, chế tạo, với mục tiêu tỷ lệ nội địa hóa đạt từ 45–50% vào năm 2030.
Song song với đó, một điểm nổi bật khác là cơ chế hỗ trợ kiểm định chất lượng. Doanh nghiệp sẽ được tài trợ một phần chi phí để thực hiện thử nghiệm, giám định, chứng nhận tiêu chuẩn, xây dựng hệ thống quản lý chất lượng, đăng ký bản quyền thương hiệu, mã vạch và các hoạt động liên quan đến sở hữu trí tuệ.
Hơn thế nữa, ở khía cạnh thị trường, nghị định cho phép doanh nghiệp được hỗ trợ tối đa 70% chi phí khi tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, hội chợ – triển lãm trong và ngoài nước, cũng như các hoạt động liên kết với tập đoàn đa quốc gia để mở rộng chuỗi cung ứng.
Đặc biệt, doanh nghiệp có thể được hỗ trợ tới 70% chi phí thuê tư vấn M&A (mua bán, sáp nhập), mở ra cơ hội kết nối nguồn lực, tăng quy mô sản xuất và cải thiện khả năng tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.
Cú hích cho sản xuất và đầu tư
Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 9,2% so với cùng kỳ năm trước – mức cao nhất kể từ năm 2020 đến nay. Riêng ngành chế biến – chế tạo tăng 11,1%, góp 9,1 điểm % vào mức tăng chung
Cũng theo Bộ Công thương, Việt Nam hiện có khoảng 2.000 doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Bắc Ninh, Đồng Nai… Tuy nhiên, phần lớn vẫn là doanh nghiệp quy mô nhỏ, năng lực tài chính và công nghệ còn hạn chế, chủ yếu làm gia công cấp thấp, tỷ lệ nội địa hóa chưa cao.
Định vị vai trò "xương sống" cho ngành sản xuất
Trong bối cảnh Việt Nam đang hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm sản xuất tại Đông Nam Á, công nghiệp hỗ trợ không còn là "vệ tinh phụ" mà đang dần được định vị là mắt xích chiến lược trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Theo chiến lược phát triển công nghiệp đến năm 2030, công nghiệp hỗ trợ sẽ chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong công nghiệp chế biến, chế tạo, với mục tiêu tỷ lệ nội địa hóa đạt từ 45–50% vào năm 2030.
Nghị định 205/2025/NĐ-CP vì vậy không chỉ là chính sách ngắn hạn nhằm gỡ khó về vốn và công nghệ, mà còn là bước đi dài hạn để xây dựng nền tảng tự chủ về sản xuất – một trong những yếu tố then chốt để đảm bảo tăng trưởng bền vững, nâng cao vị thế của nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt.
Khi được triển khai bài bản và minh bạch, Nghị định 205/2025/NĐ-CP sẽ đóng vai trò "đòn bẩy" thúc đẩy cả hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ phát triển theo hướng hiện đại, hiệu quả và hội nhập. Đây là điều kiện tiên quyết để Việt Nam tránh lệ thuộc vào nhập khẩu linh kiện, nguyên vật liệu; đồng thời tăng khả năng tham gia vào mạng lưới sản xuất khu vực, tận dụng làn sóng dịch chuyển đầu tư quốc tế.
Trong bối cảnh đó, các chuyên gia kinh tế đều cho rằng, Nghị định 205/2025/NĐ-CP là cú hích chiến lược, giúp doanh nghiệp vượt qua rào cản chi phí đầu tư, tiếp cận thị trường quốc tế và xây dựng năng lực sản xuất độc lập.
Ông Đoàn Quốc Tuấn, giám đốc một công ty công nghiệp hỗ trợ tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc chia sẻ: "Trước đây, nhiều doanh nghiệp tư nhân như chúng tôi rất khó tiếp cận quỹ đổi mới công nghệ, vì thiếu chuyên gia và chi phí kiểm định cao. Do đó, với các quy định mới được triển khai minh bạch và hiệu quả trên thực tế, chắc chắn sẽ mở ra cơ hội mới cho các doanh nghiệp như chúng tôi nâng cấp công nghệ và tham gia vào chuỗi cung ứng của các tập đoàn lớn, thông qua đó phát triển bền vững trong tương lai".
Cần triển khai hiệu quả, tránh dàn trải
Chính sách mới với những quy định ưu việt và phù hợp với tình hình thực tế. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để chính sách thực sự phát huy hiệu quả thì chúng ta cần đảm bảo minh bạch trong lựa chọn đối tượng, tiêu chí hỗ trợ rõ ràng và có cơ chế giám sát thực hiện chặt chẽ.
Bên cạnh đó, theo ông Hiếu, cần có cơ chế giám sát minh bạch các nguồn quỹ và hỗ trợ tài chính để tránh dẫn đến tình trạng dàn trải, không đúng đối tượng hoặc không tạo được tác động đủ lớn.
Cùng quan điểm, đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề xuất cần thành lập tổ công tác liên ngành để tư vấn, giám sát và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận chính sách, đồng thời xây dựng cổng thông tin quốc gia về công nghiệp hỗ trợ, tạo nền tảng minh bạch và dễ tiếp cận.
Ngoài ra, việc tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo chuyên đề về tiếp cận hỗ trợ tài chính – công nghệ – thị trường cũng được đề xuất nhằm nâng cao năng lực cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Cuối cùng, ý kiến các chuyên gia đều chung nhận định, chính sách đã có và bài toán quan trọng lúc này nằm ở khâu thực thi - nơi cần sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp và các tổ chức hỗ trợ kỹ thuật./.
Bình luận (0)